Adli Bilişim
Adli bilişim, elektromanyetik ve elektrooptik ortamlarda muhafaza edilen veya bu ortamlarca iletilen ses, görüntü, veri, bilgi veya bunların birleşiminden oluşan her türlü siber suçla ilgili elektronik cihazlarda bulunan verilerin gerektiğinde mahkemelerde delil olarak kabul edilecek şekilde kurtarılmasına ve araştırılmasına odaklanan bir belgeleme sürecidir.
Elektronik cihazlar arasında; bilgisayarlar, ağ, bulut, sabit sürücü, sunucu, telefon veya altyapıya bağlı herhangi bir uç nokta sistemi bulunur. Bu süreç ayrıca, E-posta’lardan, SMS'lerden, görüntülerden, silinen dosyalardan ve çok daha fazlasından bilgi toplamayı içermektedir. Herhangi bir siber suç durumunda, adli bilişim uzmanı hacker’ın izlenmesine yardımcı olacak yeterli kanıtı toplamak için dijital cihazları ve dijital verileri analiz eder.
Adli bilişim İngilizceden çevrilmiş bir terimdir. İngilizcede ”Computer Forensics” olarak kullanılır. Forensics mahkeme ile ilgili anlamına gelir. ”Forensics Medicine” ise adli tıp anlamındadır. Ülkemizde kullanılan adli bilişim teriminin kelime anlamları buradan gelir.
Adli Bilişimin İşlevi Nedir?
Adli bilişim incelemesi sırasında toplanan bilgiler, ortalama bir bilgisayar kullanıcısı tarafından hemen bulunamaz veya görüntülenemez. Bu açıdan adli bilişimin işlevi normal bilgisayar kullanıcılarının yaptıkları işlemlerden oldukça farklı bir pozisyondadır.
Bilgisayar sistemleri üzerinden, sanal ortamda bilgi toplanıp incelenmesi, derlenmesi, değerlendirilmesi ve saklanmasını sağlayan, özveri ve kararlılık gerektiren, diğer bilim dalları gibi belli ilkeler ve disiplinlere bağlı olan bir bilim dalıdır.
- Bilgisayarı ve ilgili verileri kurtarmaya, analiz etmeye ve korumaya yardımcı olur. Aynı zamanda soruşturma kurumunun bunları mahkemede delil olarak sunmasını sağlayabilir.
- Hackleme’nin (Suçun) arkasındaki nedeni ve asıl suçlunun kimliğini ortaya çıkarmaya yardımcı olur.
- Elde edilen dijital kanıtların bozulmamasını sağlar.
- Kanıtları ayıklamak ve doğrulamak için dijital ortamdan silinen dosyaları ve silinen bölümleri kurtarır.
- Kanıtları hızlı bir şekilde belirlemenize yardımcı olur. Ayrıca kötü niyetli faaliyetin kurban üzerindeki potansiyel etkisini tahmin etmenize olanak tanır.
- Soruşturma süreci hakkında eksiksiz bir rapor sunabilir.
- Gözaltı zincirini takip ederek delilleri korur.
Adli Bilişim Suçları
Adli bilişimin kullanıldığı bazı suçlar bunlardır;
- Gizli belgeleri şahıstan izin alınmadan kopyalayarak veya kaydederek rakip firma tarafından ticari sırların çalınmasını içeren endüstriyel casusluk yapmak. (İlgili belgeler: Gizli formüller örn: Cocacola'nın tarifi - ürünün özellikleri ve de yapılacak işlerin planları yer almaktadır.)
- Bir şahısın ilerideki iş hayatında olacak kariyere son vermek üzere kullanılabilecek bilgiler toplamak.
- Çalışan bir kimsenin ona iş veren (Patronunun) fikri mülkiyetini çalması ve de bu fikri rakip şirketlere satması veya kendisi rakip firma oluşturmak için kullanması.
- Kurumsal olan bilgilerin izinsiz olarak 3. sahıslarla paylaşmak/sızdırmak.
- Ofiste bulunan dijital sitemleri yasa dışı herhangi bir faaliyet için kullanmak.
- İnternet üzerinden oltalama (phishing) yöntemi ile başka bir kişiden gelmiş gibi görünen e-posta, telefon görüşmesi, mesaj gibi bir iletişim yönteminin kullanmasıyla yapılan dolandırıcılıklar, hacking, cinsel taciz ve aldatmalar.
- Bilgisayar korsanlarının (Hackerların) herhangi bir durumda bilgisayarlarında bilgi depolaması yüzünden genel ceza ve hukuk davalarında da adli bilişimden yararlanılabilir.
- Ticari kuruluş ve şirketler; fikri mülkiyet hırsızlığı, sahtecilik, istihdam anlaşmazlıkları, iflas soruşturmaları ve dolandırıcılık ile ilgili durumlarda adli bilişimden yararlanabilir.
Adli Bilişim Hukuk Mevzuat Kanun Maddeleri
