DOKTR1N
Uzman üye
Bir bilgisayarı parçalara ayırdıysanız, her şeyi birbirine bağlayan tek parça ekipman görmüşsünüzdür. Anakart, bilgisayarınızın tüm parçalarının güç almasını ve birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bileşenlere ve konektörlere sahip merkezi devre kartıdır. Bazen anakart, ana devre kartı veya taban kartı olarak anılır. Anakartlar tipik olarak çok çeşitli yerleşik özelliklere sahiptir ve bir bilgisayarın yeteneklerini ve yükseltme potansiyelini doğrudan etkiler.
Anakartlar kesinlikle yeni bir buluş değildir. Kişisel bilgisayar devriminden önce ana bilgisayarlarda bulunabilirler. İlk PC anakartları çok az sayıda gerçek bileşen içeriyordu. İlk IBM PC anakartında yalnızca bir işlemci ve kart yuvaları vardı. Kullanıcılar, disket sürücü denetleyicileri ve bellek gibi bileşenleri yuvalara taktı. Compaq, IBM tasarımından türetilmemiş bir anakart kullanan ilk kişiydi. Bu yeni tasarım, Intel'den bir işlemci kullandı. Sektördeki bazı kişiler bunun bir kumar olduğunu düşünse de, Compaq'ın satışları yükseldiğinde diğer şirketler de aynı şeyi yaptı.
1990'larda Intel , PC anakart pazarının yaklaşık yüzde 40'ını kontrol ediyordu . Bugün en büyük oyuncular Asus, Gigabyte Technology ve Micro-Star International (MSI). Dünyanın en büyük anakart üreticisi olan Asus, pazarın yaklaşık yüzde 13'ünü kontrol ediyor. Intel hala anakart üreticilerinin ilk 10'unda.
Bu konumda, bir anakartın genel bileşenlerine bakacağız. Ardından, bir bilgisayarın yapabileceklerini önemli ölçüde etkileyen beş noktayı yakından inceleyeceğiz.
Anakartın ana görevi bilgisayarın mikroişlemci çipini tutmak ve bilgisayarın diğer parçalarının ona bağlanmasını sağlamaktır. Bilgisayarı çalıştıran veya performansını artıran her şey ya anakartın bir parçasıdır ya da bir yuva ya da bağlantı noktası aracılığıyla ona takılır.
Anakartın şekline ve düzenine form faktörü denir . Form faktörü, tek tek bileşenlerin nereye gittiğini ve bilgisayarın kasasının şeklini etkiler. Çoğu PC anakartının standart kasalara sığabilmesi için kullandığı birkaç özel form faktörü vardır.
Form faktörü, anakartlar için geçerli olan birçok standarttan sadece biridir. İşte diğer standartlardan bazıları:
Bazı anakartlar daha yeni teknolojik gelişmeleri içerir:
Birçok insan CPU'yu bilgisayarın en önemli parçalarından biri olarak düşünür. Bir sonraki bölümde bilgisayarın geri kalanını nasıl etkilediğine bakacağız.
CPU, birçok insan bir bilgisayarın hızını ve performansını düşündüğünde akla gelen ilk şeydir. İşlemci ne kadar hızlı olursa, bilgisayar o kadar hızlı çalışabilir. Üreticiler , CPU'yu anakarta bağlamak için Pin Grid Array (PGA) adı verilen standart pin setleri kullanır. Farklı pin ve soket düzenleri, daha fazla araştırma ve geliştirmenin sonucudur ve işlemcinin yeteneklerinden en iyi şekilde yararlanmak için tasarlanmıştır.
CPU üreticileri çeşitli PGA'lar kullanmıştır . Anakart soket düzenlemeleri genellikle PGA'daki pin sayısı için adlandırılır. Mimariler oldukça sık değişir,
Daha yeni Intel CPU'lar , Land Grid Array anlamına gelen bir LGA kullanır. Bir LGA, pinlerin CPU'nun değil soketin parçası olması bakımından PGA'dan farklıdır. LGA'lar ayrıca aşağıdakiler gibi belirli konfigürasyonlarda gelir:
Belirli bir CPU'yu göz önünde bulundurarak bir PC oluşturan herkes, o CPU'ya dayalı bir anakart seçmelidir. Örneğin, Intel veya AMD tarafından yapılan en yeni çok çekirdekli yongalardan birini kullanmak istiyorsanız, bu yongalar için doğru sokete sahip bir anakart seçmeniz gerekecektir.
Anakartlar kesinlikle yeni bir buluş değildir. Kişisel bilgisayar devriminden önce ana bilgisayarlarda bulunabilirler. İlk PC anakartları çok az sayıda gerçek bileşen içeriyordu. İlk IBM PC anakartında yalnızca bir işlemci ve kart yuvaları vardı. Kullanıcılar, disket sürücü denetleyicileri ve bellek gibi bileşenleri yuvalara taktı. Compaq, IBM tasarımından türetilmemiş bir anakart kullanan ilk kişiydi. Bu yeni tasarım, Intel'den bir işlemci kullandı. Sektördeki bazı kişiler bunun bir kumar olduğunu düşünse de, Compaq'ın satışları yükseldiğinde diğer şirketler de aynı şeyi yaptı.
1990'larda Intel , PC anakart pazarının yaklaşık yüzde 40'ını kontrol ediyordu . Bugün en büyük oyuncular Asus, Gigabyte Technology ve Micro-Star International (MSI). Dünyanın en büyük anakart üreticisi olan Asus, pazarın yaklaşık yüzde 13'ünü kontrol ediyor. Intel hala anakart üreticilerinin ilk 10'unda.
Bu konumda, bir anakartın genel bileşenlerine bakacağız. Ardından, bir bilgisayarın yapabileceklerini önemli ölçüde etkileyen beş noktayı yakından inceleyeceğiz.
Anakartın ana görevi bilgisayarın mikroişlemci çipini tutmak ve bilgisayarın diğer parçalarının ona bağlanmasını sağlamaktır. Bilgisayarı çalıştıran veya performansını artıran her şey ya anakartın bir parçasıdır ya da bir yuva ya da bağlantı noktası aracılığıyla ona takılır.
Anakartın şekline ve düzenine form faktörü denir . Form faktörü, tek tek bileşenlerin nereye gittiğini ve bilgisayarın kasasının şeklini etkiler. Çoğu PC anakartının standart kasalara sığabilmesi için kullandığı birkaç özel form faktörü vardır.
Form faktörü, anakartlar için geçerli olan birçok standarttan sadece biridir. İşte diğer standartlardan bazıları:
- Mikroişlemcinin yuvası , anakartın ne tür bir merkezi işlem birimi (CPU) kullanabileceğini belirler.
- Yonga seti , anakartın mantık sisteminin bir parçasıdır ve genellikle iki parçadan oluşur - kuzey köprüsü ve güney köprüsü. Bu iki "köprü", CPU'yu bilgisayarın diğer bölümlerine bağlar.
- Temel giriş/çıkış sistemi (BIOS), bilgisayarın en temel işlevlerini kontrol eder ve bilgisayarı her açtığınızda kendi kendini test eder. Bazı sistemlerde, birinin arızalanması veya güncelleme sırasında hata olması durumunda yedekleme sağlayan çift BIOS bulunur.
- Gerçek zamanlı saat çipi , temel ayarları ve sistem saatini koruyan pille çalışan bir çiptir.
Anakartlarda bulunan yuvalar ve bağlantı noktaları şunlardır;- Çevresel Bileşen Ara Bağlantısı (PCI) — video, ses ve video yakalama kartlarının yanı sıra ağ kartları için bağlantılar
- Hızlandırılmış Grafik Bağlantı Noktası (AGP) — video kartları için ayrılmış bağlantı noktası
- Tümleşik Sürücü Elektroniği (IDE) — sabit sürücüler için arabirimler
- Evrensel Seri Veri Yolu (USB) — harici çevre birimleri
- Bellek yuvaları
Bazı anakartlar daha yeni teknolojik gelişmeleri içerir:- Yedekli Bağımsız Disk Dizisi (RAID) denetleyicileri, bilgisayarın birden çok sürücüyü tek bir sürücü olarak tanımasını sağlar.
- PCI Express , bir veri yolundan (anakartın bir parçasını diğerine bağlayan devre) daha çok bir ağ gibi davranan daha yeni bir protokoldür. AGP bağlantı noktası da dahil olmak üzere diğer bağlantı noktalarına olan ihtiyacı ortadan kaldırabilir.
- Takılabilir kartlara güvenmek yerine, bazı anakartlarda yerleşik ses , ağ, video veya diğer çevresel destek bulunur.
Birçok insan CPU'yu bilgisayarın en önemli parçalarından biri olarak düşünür. Bir sonraki bölümde bilgisayarın geri kalanını nasıl etkilediğine bakacağız.
CPU, birçok insan bir bilgisayarın hızını ve performansını düşündüğünde akla gelen ilk şeydir. İşlemci ne kadar hızlı olursa, bilgisayar o kadar hızlı çalışabilir. Üreticiler , CPU'yu anakarta bağlamak için Pin Grid Array (PGA) adı verilen standart pin setleri kullanır. Farklı pin ve soket düzenleri, daha fazla araştırma ve geliştirmenin sonucudur ve işlemcinin yeteneklerinden en iyi şekilde yararlanmak için tasarlanmıştır.
CPU üreticileri çeşitli PGA'lar kullanmıştır . Anakart soket düzenlemeleri genellikle PGA'daki pin sayısı için adlandırılır. Mimariler oldukça sık değişir,
- Soket 7 — 1990'ların ortalarında Intel işlemciler için, ancak rakipler de bu mimariyi benimsedi
- Soket 478 — eski Pentium ve Celeron işlemciler için
- Soket 754 — AMD Sempron ve bazı AMD Athlon işlemciler için
- Soket 939 — daha yeni ve daha hızlı AMD Athlon işlemciler için
Daha yeni Intel CPU'lar , Land Grid Array anlamına gelen bir LGA kullanır. Bir LGA, pinlerin CPU'nun değil soketin parçası olması bakımından PGA'dan farklıdır. LGA'lar ayrıca aşağıdakiler gibi belirli konfigürasyonlarda gelir:
- LGA 1200 — Intel'in 2020'de piyasaya sürülen 10. nesil işlemcileri için
- LGA 3647 — Xeon ve Skylake işlemciler için
- LGA 775, diğer adıyla Soket T — Pentium 4 ve bazı sonraki nesillerde kullanılan klasik bir Intel düzeni
Belirli bir CPU'yu göz önünde bulundurarak bir PC oluşturan herkes, o CPU'ya dayalı bir anakart seçmelidir. Örneğin, Intel veya AMD tarafından yapılan en yeni çok çekirdekli yongalardan birini kullanmak istiyorsanız, bu yongalar için doğru sokete sahip bir anakart seçmeniz gerekecektir.
Son düzenleme:
