Kullanıcılar SQL Server ve Analiz Servisine direct olarak ulaşamaz; verilere erişmek için yazılmış client uygulamaları kullanırlar. Bu uygulamalar SQL Server aşağıdaki yöntemlerle ulaşırlar;
Transact-SQL : Bu sorgulama dili SQLin farklı bir versiyonudur. SQL Server kullanıcıları için birincil bir sorgulama ve programlama dilidir.
XML: Bu format bir sorgu ve prosedürün çalışması sonucu gelen verinin HTTP üzerinden URL veya şablonlar kullanılarak iletilmesidir. XMLI veritabanina veri girerken, güncellerken ve silerken kullanabilirsiniz.
MDX: MDX bir OLAP veritabanı içindeki çok boyutlu objelerin, sorguların ve çok boyutlu verilerin düzenlenmesini ifade eder.
OLE DB ve ODBC APIleri: Client uygulamaları veri tabanına komut gönderirken OLE DB ve ODBC APIlerini kullanırlar. Bu APIleri kullanarak gönderilen komutlar T-SQL dilini kullanırlar.
ActiveX Data Objects ve ActiveX Data Objects (Multidimensional)
ADO ve ADO MD Visual Basic, ASP, VB Script programlama dillerinde OLE DByi kapsamak için kullanılır. OLTP veritabanları içindeki verilere erişmek için ADO kullanılır. Analiz Servisi veri küpleri içindeki verilere erişmek için ise ADO MD kullanılır.
English Query: Bu uygulama ile kullanıcılar doğal dillerini kullanarak karmaşık T-SQL ve MDX yapılarını kurarak veritabanıdan bilgi elde edebilirler. Örneğin bir kullanıcı Satış bölümünün bu ay ki cirosu nedir ? diye bir soru sorabilir. Adındanda anlaşıldığı gibi sorularda ingilizce dili kullanılır.
Client-Server Bileşenleri
SQL server verileri saklamak ve tekrar almak için client, server bileşenlerini içerir. SQL server uygulamaları temel network ve protokollerden izole etmek için katmanlı iletişim modelini kullanır.Bu yapı uygulamanız farklı network ortamlarında kullanmanızı sağlar.
Client-Server Mimarisi
SQL server iş yükünü azaltmak için server ve clientlar üzerindeki iş yükünü parçalara böler.
Client Bileşenleri:
Haberleşme mimarisinde client bileşenleri aşağıdakileri içerir;
Client Applications: Bir client uygulamasındaki amaç T-SQL kodlarını göndermek ve sonuçları almaktır. Veritabanı APIsi kulanarak bir client uygulaması geliştirebilirsiniz. Böylece SQL Server ile haberleşmek için kullanılan network protokolünü bilmeye gerek yoktur.
Database API: Database APIleri bir driver veya DLL kullanarak T-SQL kodlarını geçirir ve sonuçları alır. Bu T-SQL kodlarını gönderirken ve sonuçları alırken client uygulama ile SQL Server arasında kullanılan bir arayüzdür.
Client Net-Library : Client Net-Library network bağlantılarını control eder ve verileri clienta yönlendirir. Bu bir çeşit veritabanı isteklerini ve sonuçlarını paketleyip çeşitli network ortamlarında taşıyan haberleşme yazılımıdır.
Server Bileşenleri:
Haberleşme mimarisinde server bileşenleri aşağıdakileri içerir;
Server Net-Libraries : SQL Server aynı anda birçok Net-Libraryleri izleyebilir. Bağlantının sağlanabilmesi için Client Net-Library ve Server Net-Libraries aynı olmalıdır. SQL Server şu protokollere destek verir; TCP/IP, Named Pipes, NWLink, IPX/SPX, VIA ServerNet II SAN, VIA GigaNet San, Banyan VINES ve AppleTalk.
Open Data Services : SQL Serverın bir bileşeni olan bu uygulama network bağlantılarını izler, client isteklerini çalıştırmak üzere SQL Servera geçirir ve sonuçları tekrar client uygulamaya döndürür. Open Data Services SQL Servera yüklenmiş olan tüm Net-LibrariesI dinler.
Relational Engine: T-SQL kodlarını çalışabilir parçalara böler, optimizasyonunu yapar, tanımlanmış diğer kodları çalıştırır ve güvenliği sağlar.
Storage Engine: Storage Engine veritabanı dosyalarını, dosyalardaki boş alanları, fiziksel sayfalara veri giriş çıkışını, veri önbelleklerini, loglamaları, kurtarma operasyonlarını yönetir.
Client-Server Haberleşme İşlemleri
Client ve Serverlar tipik olarak bir network üzerinden haberleşirler. Aşağıdaki adımlar bir sorgunun veritabanı APIsi kullanılarak hangi aşamalardan geçtiğini göstermektedir.
1. Bir client uygulaması sorgu gönderir. Client uygulama APIyi çağırır ve sorguyu verir. API driver veya DLLI kullanarak sorguyu bir veya daha fazla TDS (Tabular Data Stream) paketlere gruplar ve Client Net-Librarye geçirir.
2. Client Net-Library bu paketleri networkte taşınabilecek şekilde paketler. Client Net-Library windows interprocess communication (IPC) APIsini çağırır ve işletim sisteminde yüklü olan protocol üzerinde bu paketleri server net-librariese gönderir. Server net-libraries bu network paketlerini çözer ve TDS paketlerinin elde eder. Data sonar bu TDS paketlerini Open Data Servicese geçirir.
3. Open Data Services bu TDS paketlerini açar ve sorguyu relational enginee verir. Relational engine bu sorguyu derler ve optimizasyonu yapılmış çalışabilir bir şekle çevirir ve çalıştırır. Relational engine storage engine ı ile OLE DB arayüzünü kullanarak haberleşir.
4. Storage engine databaseden dönen verileri data buffera oradan relational enginee verir. Relatinal Engine gelen verilere son şeklini verir ve Open Data Servicese geçirir.
5. Open Data Services bu verileri Server Net-libraries, network protokolü, client net-library ve database API kullanarak clienta iletir. Bu sonuçlar XML şeklinde de iletilebilir.
Transact-SQL : Bu sorgulama dili SQLin farklı bir versiyonudur. SQL Server kullanıcıları için birincil bir sorgulama ve programlama dilidir.
XML: Bu format bir sorgu ve prosedürün çalışması sonucu gelen verinin HTTP üzerinden URL veya şablonlar kullanılarak iletilmesidir. XMLI veritabanina veri girerken, güncellerken ve silerken kullanabilirsiniz.
MDX: MDX bir OLAP veritabanı içindeki çok boyutlu objelerin, sorguların ve çok boyutlu verilerin düzenlenmesini ifade eder.
OLE DB ve ODBC APIleri: Client uygulamaları veri tabanına komut gönderirken OLE DB ve ODBC APIlerini kullanırlar. Bu APIleri kullanarak gönderilen komutlar T-SQL dilini kullanırlar.
ActiveX Data Objects ve ActiveX Data Objects (Multidimensional)
ADO ve ADO MD Visual Basic, ASP, VB Script programlama dillerinde OLE DByi kapsamak için kullanılır. OLTP veritabanları içindeki verilere erişmek için ADO kullanılır. Analiz Servisi veri küpleri içindeki verilere erişmek için ise ADO MD kullanılır.
English Query: Bu uygulama ile kullanıcılar doğal dillerini kullanarak karmaşık T-SQL ve MDX yapılarını kurarak veritabanıdan bilgi elde edebilirler. Örneğin bir kullanıcı Satış bölümünün bu ay ki cirosu nedir ? diye bir soru sorabilir. Adındanda anlaşıldığı gibi sorularda ingilizce dili kullanılır.
Client-Server Bileşenleri
SQL server verileri saklamak ve tekrar almak için client, server bileşenlerini içerir. SQL server uygulamaları temel network ve protokollerden izole etmek için katmanlı iletişim modelini kullanır.Bu yapı uygulamanız farklı network ortamlarında kullanmanızı sağlar.
Client-Server Mimarisi
SQL server iş yükünü azaltmak için server ve clientlar üzerindeki iş yükünü parçalara böler.
- Client uygulama ticari hesaplama ve bunların kullanıcıya gösterilmesinden sorumludur. Bunlar her ne kadar client üzerinde çalışsa bile veri sorgularken server üzerinde çalışır.
- SQL Server birden fazla gelen istekleri karşılayabilmek için disk, bellek, işlemci ve bant genişliği gibi kaynakları yönetebilir.
Client Bileşenleri:
Haberleşme mimarisinde client bileşenleri aşağıdakileri içerir;
Client Applications: Bir client uygulamasındaki amaç T-SQL kodlarını göndermek ve sonuçları almaktır. Veritabanı APIsi kulanarak bir client uygulaması geliştirebilirsiniz. Böylece SQL Server ile haberleşmek için kullanılan network protokolünü bilmeye gerek yoktur.
Database API: Database APIleri bir driver veya DLL kullanarak T-SQL kodlarını geçirir ve sonuçları alır. Bu T-SQL kodlarını gönderirken ve sonuçları alırken client uygulama ile SQL Server arasında kullanılan bir arayüzdür.
Client Net-Library : Client Net-Library network bağlantılarını control eder ve verileri clienta yönlendirir. Bu bir çeşit veritabanı isteklerini ve sonuçlarını paketleyip çeşitli network ortamlarında taşıyan haberleşme yazılımıdır.
Server Bileşenleri:
Haberleşme mimarisinde server bileşenleri aşağıdakileri içerir;
Server Net-Libraries : SQL Server aynı anda birçok Net-Libraryleri izleyebilir. Bağlantının sağlanabilmesi için Client Net-Library ve Server Net-Libraries aynı olmalıdır. SQL Server şu protokollere destek verir; TCP/IP, Named Pipes, NWLink, IPX/SPX, VIA ServerNet II SAN, VIA GigaNet San, Banyan VINES ve AppleTalk.
Open Data Services : SQL Serverın bir bileşeni olan bu uygulama network bağlantılarını izler, client isteklerini çalıştırmak üzere SQL Servera geçirir ve sonuçları tekrar client uygulamaya döndürür. Open Data Services SQL Servera yüklenmiş olan tüm Net-LibrariesI dinler.
Relational Engine: T-SQL kodlarını çalışabilir parçalara böler, optimizasyonunu yapar, tanımlanmış diğer kodları çalıştırır ve güvenliği sağlar.
Storage Engine: Storage Engine veritabanı dosyalarını, dosyalardaki boş alanları, fiziksel sayfalara veri giriş çıkışını, veri önbelleklerini, loglamaları, kurtarma operasyonlarını yönetir.
Client-Server Haberleşme İşlemleri
Client ve Serverlar tipik olarak bir network üzerinden haberleşirler. Aşağıdaki adımlar bir sorgunun veritabanı APIsi kullanılarak hangi aşamalardan geçtiğini göstermektedir.
1. Bir client uygulaması sorgu gönderir. Client uygulama APIyi çağırır ve sorguyu verir. API driver veya DLLI kullanarak sorguyu bir veya daha fazla TDS (Tabular Data Stream) paketlere gruplar ve Client Net-Librarye geçirir.
2. Client Net-Library bu paketleri networkte taşınabilecek şekilde paketler. Client Net-Library windows interprocess communication (IPC) APIsini çağırır ve işletim sisteminde yüklü olan protocol üzerinde bu paketleri server net-librariese gönderir. Server net-libraries bu network paketlerini çözer ve TDS paketlerinin elde eder. Data sonar bu TDS paketlerini Open Data Servicese geçirir.
3. Open Data Services bu TDS paketlerini açar ve sorguyu relational enginee verir. Relational engine bu sorguyu derler ve optimizasyonu yapılmış çalışabilir bir şekle çevirir ve çalıştırır. Relational engine storage engine ı ile OLE DB arayüzünü kullanarak haberleşir.
4. Storage engine databaseden dönen verileri data buffera oradan relational enginee verir. Relatinal Engine gelen verilere son şeklini verir ve Open Data Servicese geçirir.
5. Open Data Services bu verileri Server Net-libraries, network protokolü, client net-library ve database API kullanarak clienta iletir. Bu sonuçlar XML şeklinde de iletilebilir.
