Ergenekon Destanı

Ergenekon Destanı’nın ana çatısını oluşturan mitolojik efsanenin prototipine ilk defa Çin’deki Cov (Chou) sülalesinin (M.S.557-581) yıllıklarında Göktürkler (T’u-chüeh) adına kayıtlı olarak rastlanılmıştır.

İkinci versiyon, Sui Sülalesi (581-618) tarihinde yer almaktadır. Göktürklere ait bir türeyiş efsanesi olan her iki versiyon da, Göktürklerin Lin adlı bir kavim tarafından yenilerek tüm soyunun yok edilmesini; kalan bir çocuğun kol ve bacakları kesilmiş halde bataklığa atılmasını ve bu çocuğun kurt tarafından bulunup büyütülerek ondan on çocuk doğurmasını konu edinir.

Çin kroniklerine göre Göktürk hanedanı, bu on boydan (Aşina’dan) çoğalmıştır. Üçüncü versiyon ise, yine Cov (Chou) sülalesinin (M.S.557-581) tarihinde bulunmaktadır. Bu efsane bir bakıma birincinin devamı gibidir. “Hunların kuzeyinde bulunan Sou ülkesinden çıkan Göktürklerin ataları kurttan doğmuş olan İ-ci Ni-su-tu’ya dayanır. Yağmur ve rüzgâra hükmeden İ-ci Ni-su-tu’nun dört oğlundan en büyüğü ateşi bulmuş ve kavmini soğuktan korumuştur.

Bu büyük kardeşe diğerleri Türk (Çincesi,Tu-kyu) adını vermişler. On hanımla evlenen Türk’ün çocukları kendi aralarında yükseğe atlama yarışması yaparak hanlarını seçmişlerdir. Son hanımın genç oğlu en yükseğe sıçrayarak Göktürkleri kuran Aşina ailesini teşkil etmiştir.” Ergenekon destanına ait çekirdek olayları ihtiva eden mitolojik versiyonlar, eski Çin dili ile tespit edilen ve Göktürklere bağlanan bu metinlerdir.



Türkler, tarihin hiçbir döneminde Moğol tarihine eklemlenmemiştir. Aksine Moğollar kendilerini Türk tarihi içinde düşünmüşler ve bunu da yazılı olarak ifade etmişlerdir. Reşideddin Fazlullah da, bu hususu Camiü’t-Tevarih adlı eserinin pek çok yerinde kaydeder. Ayrıca hem Reşideddin, hem de Ebulgazi Bahadır Han, eserlerinde Türkler ile Moğolları Nuh Peygamberin oğlu Yafes soyuna dayandırır. Yafes’in diğer adı Reşideddin’de Olcay Han, Ebul Gazi’de ise Ebulca Han olarak gösterilmiştir.
Türk destan kahramanları genellikle tabiatta hâkim vasfı olan ve işini kendi gören yırtıcı canlılara benzetilmiş, hatta böri/kurt, arslan, kaplan, bars(yolbars/tonga), bürküt (kartal/laçin), şunkar(togan/doğan, sungur, kırgı/şahin)gibi hayvan ve kuşlar ad olarak da günümüze kadar kullanılagelmiştir. Ergenekon Destanı’ndan başka diğer Türk destanlarında da kurt temel bir motif olarak geçmektedir.



Ergenekon, Göktürklerin (552-744) Orta Asya’daki efsanevi anayurdudur. Bazı kaynaklar Ergenekon’un Altay dağlarındaki, Beluça dağında olduğundan bahsetmektedir; bu hususta kesin bir bilgi elde yoktur. Moğol ilinde Oğuz Kağan soyundan İl Han’ın hükümranlığı sırasında Tatar Türklerinin hükümdarı Sevinç Han Moğol ülkesine savaş ilan etti. İl Han’ın idaresindeki orduyu Kırgızlar ve diğer boylardan da yardım alarak bozguna uğrattı. İl Han’ın ülkesindeki tüm insanları öldürdüler. Yalnız İl Han’ın küçük oğlu Kıyan ve eşi ile yeğeni Nüküz ile eşi kurtulmayı başardılar.

Düşman askerlerinin, onları bulamayacağı bir yere kaçmaya karar verdiler. Yabani koyunların yürüdüğü bir yolu izleyerek yüksek bir dağda dar bir geçide vardılar. Bu geçitten geçerek içinde akar sular, pınarlar, çeşitli bitkiler, çayırlar, meyve ağaçları, çeşitli avların bulunduğu bir yere gelince Tanrıya şükrettiler ve burada kalmağa karar verdiler. Dağın doruğu olan bu yere dağ kemeri anlamında “Ergene” kelimesiyle “dik” anlamındaki “Kon” kelimesini birleştirerek “Ergenekon” adını verdiler.

Beluçe Dağı Renkli Bulutlar


Kıyan ve Nüküz’ün oğulları çoğaldı. Dört yüz yıl sonra kendileri ve sürüleri o kadar çoğaldı ki Ergenekon’a sığmadılar. Atalarının buraya geldiği geçitin yeri unutulmuştu. Ergenekon’un çevresindeki dağlarda geçit aradılar. Bir demirci, dağın demir kısmı eritirlerse yol açılabileceğini söyledi. Demirin bulunduğu yere bir sıra odun, bir sıra kömür dizdiler ve ateşi yaktılar. Yetmiş yere koydukları yetmiş körükle hep birden körüklediler. Demir eridi, yüklü bir deve geçecek kadar yer açıldı. İl Han’ın soyundan gelen Türkler yeniden güçlenmiş olarak eski vatanlarına döndü, atalarının intikamını aldılar.

Ergenekon’dan çıktıkları gün olan 21 Mart’ta her yıl bayram yaptılar. Bu bayramda bir demir parçasını kızdırırlar, demir kıpkırmızı olunca önce Hakan daha sonra beyler demiri örsün üstüne koyup döverler. Bugün hem yeniden özgürlük hem de bahar bayramı olarak hala kutlanmaktadır.



Değerli Vakitlerinizi Ayırdığınız İçin Teşekkür Ederim..

​