Ethereumu anlamadan önce, internetin çalışma mantığını anlıyor olmanız gerekiyor.
Günümüzde kişisel verilerimiz, şifrelerimiz ve mali bilgilerimizin çoğu Amazon, Facebook veya Google gibi şirketlerin bulut sunucularında, bilgisayarlarında depolanmaktadır. Şuan okuduğunuz bu yazı da bir sunucu üzerinde kayıtlıdır.
Yukarıda bahsettiğimiz şirketler bu verileri depolamak ve güvence altına almak için uzmanlardan oluşan görevleri görevlendirdiği için bu durum epey kolaylılık sağlamaktadır.
Ancak bu kolaylıkların yanında aynı zamanda güvenlik açıkları da vardır. Şimdiye kadar çoktan öğrendik ki bir hacker veya bir hükümet, üçüncü tarafları etki altına alarak veya tarafa saldırarak dosyalarınıza sizin bilginiz olmadan erişim sağlayıp, önemli bilgilerinizi çalabilir, dosyalarınıza sızabilir veya değiştirebilir.
Apache Web Serverın kurucusu Brian Behlendorf, belki de biraz aşırıya kaçarak, bu merkezleştirilmiş tasarımı internetin ilk günahı olarak adlandırmıştır. Behlendorf gibi düşünen bazıları internetin merkezi olmamak için yaratıldığını öne sürmüşlerdir.
Blockchain gibi teknolojiler, bu amaca hizmet etmektedir.
Ethereum da bu teknolojilere yeni katılanlardan biridir.
Bitcoinin amacı PayPalı ve internet bankacılığını ortadan kaldırmakken; Ethereumun amacı Blockchain teknolojisi kullanarak veriyi işlem ipoteklerini depolayan ve karmaşık mali araçların izini süren üçüncü parti sistemleri ortadan kaldırmaktır.
DÜNYA BİLGİSAYARI
Kısaca Ethereum, mevcut istemci sunucu modelini merkezsizleştirerek, bazılarına göre demokratikleştirerek, bir Dünya Bilgisayarı olmak istemektedir.
Ethereumda, sunucular ve bulutların yerini dünya çapındaki gönüllüler tarafından yürütülen binlerce düğüm almaktadır.
Hayal edilen şey, Ethereumun bu işlevselliği dünyanın her yerindeki insanlara ulaştırmasıdır.
Uygulama mağazasında dolaşırken gördüğünüz küçük sembolleri ele alalım. Bankacılık, mesajlaşma ile ilgili piyasada yüzlerce uygulama vardır. Bu uygulamaların hepsi, sizin kredi kartı bilgilerinizi, işlem geçmişinizi ve diğer kişisel bilgilerinizi genellikle üçüncü taraflarca yönetilen sunucularda depolaması için bir şirkete güvenmektedir.
Sizin hangi uygulamaları seçeceğiniz de üçüncü partiler tarafından kontrol edilmektedir çünkü Apple ve Google, belli başlı uygulamaları öne çıkarmaktadır.
Bunlara Evernote veya Google Docs gibi çevrimiçi dosya hizmetleri örnek verilebilir.
Eğer her şey planlandığı gibi giderse Ethereum, bu gibi hizmetlerdeki verilerin kontrolünü sahiplerine geri verecektir.
Ana fikir şudur: Tek bir şirket vb. varoluş, sizin dosyalarınızın kontrolünü ele geçiremeyecek veya kafasına göre uygulamayı yasaklayıp bir süreliğine dosyalarınıza ulaşamamanıza neden olamayacak. Yani sadece kullanıcılar değişiklik yapabilecek, farklı bir varoluşlar değil.
Teorik olarak, insanların bilgilerini kontrol edebiliyor olmasını günümüz dijital çağında alışmış olduğumuz ulaşımı kolay bilgilerle birleştiriyor. Dosyada ne zaman bir değişiklik yapsanız, ne zaman bir not ekleyip çıkarsanız, ağ üzerindeki her düğüm sizinle birlikte bu değişiklikleri yapacak.
Belirtmekte fayda var ki bu fikre şüpheli yaklaşanlar da bulunmaktadır.
Uygulamalar fikir olarak mümkün gözükse de, hangi blockchain uygulamalarının kullanışlı, güvenli, ölçeklenebilir olacağı ve bu uygulamaların bugün kullandığımız uygulamalar kadar elverişli olup olmayacağı belli değildir.
Günümüzde kişisel verilerimiz, şifrelerimiz ve mali bilgilerimizin çoğu Amazon, Facebook veya Google gibi şirketlerin bulut sunucularında, bilgisayarlarında depolanmaktadır. Şuan okuduğunuz bu yazı da bir sunucu üzerinde kayıtlıdır.
Yukarıda bahsettiğimiz şirketler bu verileri depolamak ve güvence altına almak için uzmanlardan oluşan görevleri görevlendirdiği için bu durum epey kolaylılık sağlamaktadır.
Ancak bu kolaylıkların yanında aynı zamanda güvenlik açıkları da vardır. Şimdiye kadar çoktan öğrendik ki bir hacker veya bir hükümet, üçüncü tarafları etki altına alarak veya tarafa saldırarak dosyalarınıza sizin bilginiz olmadan erişim sağlayıp, önemli bilgilerinizi çalabilir, dosyalarınıza sızabilir veya değiştirebilir.
Apache Web Serverın kurucusu Brian Behlendorf, belki de biraz aşırıya kaçarak, bu merkezleştirilmiş tasarımı internetin ilk günahı olarak adlandırmıştır. Behlendorf gibi düşünen bazıları internetin merkezi olmamak için yaratıldığını öne sürmüşlerdir.
Blockchain gibi teknolojiler, bu amaca hizmet etmektedir.
Ethereum da bu teknolojilere yeni katılanlardan biridir.
Bitcoinin amacı PayPalı ve internet bankacılığını ortadan kaldırmakken; Ethereumun amacı Blockchain teknolojisi kullanarak veriyi işlem ipoteklerini depolayan ve karmaşık mali araçların izini süren üçüncü parti sistemleri ortadan kaldırmaktır.
DÜNYA BİLGİSAYARI
Kısaca Ethereum, mevcut istemci sunucu modelini merkezsizleştirerek, bazılarına göre demokratikleştirerek, bir Dünya Bilgisayarı olmak istemektedir.
Ethereumda, sunucular ve bulutların yerini dünya çapındaki gönüllüler tarafından yürütülen binlerce düğüm almaktadır.
Hayal edilen şey, Ethereumun bu işlevselliği dünyanın her yerindeki insanlara ulaştırmasıdır.
Uygulama mağazasında dolaşırken gördüğünüz küçük sembolleri ele alalım. Bankacılık, mesajlaşma ile ilgili piyasada yüzlerce uygulama vardır. Bu uygulamaların hepsi, sizin kredi kartı bilgilerinizi, işlem geçmişinizi ve diğer kişisel bilgilerinizi genellikle üçüncü taraflarca yönetilen sunucularda depolaması için bir şirkete güvenmektedir.
Sizin hangi uygulamaları seçeceğiniz de üçüncü partiler tarafından kontrol edilmektedir çünkü Apple ve Google, belli başlı uygulamaları öne çıkarmaktadır.
Bunlara Evernote veya Google Docs gibi çevrimiçi dosya hizmetleri örnek verilebilir.
Eğer her şey planlandığı gibi giderse Ethereum, bu gibi hizmetlerdeki verilerin kontrolünü sahiplerine geri verecektir.
Ana fikir şudur: Tek bir şirket vb. varoluş, sizin dosyalarınızın kontrolünü ele geçiremeyecek veya kafasına göre uygulamayı yasaklayıp bir süreliğine dosyalarınıza ulaşamamanıza neden olamayacak. Yani sadece kullanıcılar değişiklik yapabilecek, farklı bir varoluşlar değil.
Teorik olarak, insanların bilgilerini kontrol edebiliyor olmasını günümüz dijital çağında alışmış olduğumuz ulaşımı kolay bilgilerle birleştiriyor. Dosyada ne zaman bir değişiklik yapsanız, ne zaman bir not ekleyip çıkarsanız, ağ üzerindeki her düğüm sizinle birlikte bu değişiklikleri yapacak.
Belirtmekte fayda var ki bu fikre şüpheli yaklaşanlar da bulunmaktadır.
Uygulamalar fikir olarak mümkün gözükse de, hangi blockchain uygulamalarının kullanışlı, güvenli, ölçeklenebilir olacağı ve bu uygulamaların bugün kullandığımız uygulamalar kadar elverişli olup olmayacağı belli değildir.
