İyi günler Türk Hack Team ailesi.
Bugün sizlere ülkemizde de bir bölgesel etkinliği düzenlenen, dünyanın en büyük liseler arası robotik yarışması olan FRC etkinliğinden bahsedeceğim.
Konu içerisinde anlatacağım kuruluşlar hiçbir şekilde kar amacı gütmemektedir. Bundan dolayı reklam olarak algılamanızı istemem.
Özellikle lise çağlarında olan öğrenci arkadaşlarımın pür dikkat okumasını tavsiye ediyorum.
FRC Nedir?
FRC Robotik Yarışması (FIRST Robotics Competition), öğrencilerin STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) becerilerini geliştirdiği, uluslararası bir robotik yarışmasıdır. Yarışma, her yıl dünya genelinde yüzlerce takımın katılımıyla, FIRST Foundation tarafından düzenlenir. Ayrıca belirtmemde fayda var FIRST Foundation'un kurucusu şuan hepimizin bildiği segway cihazının mucidi Dean Kamen'dir.
FRC, öğrencilere gerçek dünya problemlerini çözmek için tasarım, programlama ve mühendislik becerileri kazandırır. Yarışmada, takımlar bir sezon boyunca robot tasarlar, yapar ve test ederler. Her sezon görevler, modeller, problemler değişir.
Türkiye'de takımlar bölgesel yarışmalara katılırlar, ardından belirli ödülleri kazanan takımlar Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen dünya şampiyonasına gitmeye hak kazanır.
FRC kendi deyimiyle bir robottan daha fazlasıdır. Bundan dolayı yarışmanın en prestijli ödülü robota verilmez. Takımın yaptığı çalışmalara, mühendislik alanına yaptıkları katkılara, verdikleri ilhama, takımı nasıl yönettiklerine, sponsorlukları nasıl değerlendirdiklerine ve bu alanlara benzer birçok alana bakarak karar verilir.
FRC Amerika Birleşik Devletleri'nde çok yaygındır. Bundan dolayı Amerika'da birçok üniversite tarafından bu yarışmaya katılan öğrencilere öncelik ve burs verilir. Bunun dışında çok büyük kurumlar FRC geçmişi olan insanlara işe alımlarda öncelik tanır. Şahsi olarak FRC'de tanıştığım bazı arkadaşlarım mezun olduktan hemen sonra Amerika ve Kanada'da, Apple ve Nvidia'da mühendis olarak işe başladılar.
Ayrıca Amazon Robotics tarafından FRC Geçmişimden dolayı Linkedin üzerinden mülakatlara davet edildiğim oldu. (Boşuna sormayın mülakatlara katılmadım ondan gitmedim
)Türkiye'de FRC
(Görsel İstanbul'da düzenlenen Bosphorus Regional'dan alınmıştır.)
Türkiye'de ilk FRC takımı 2009 yılında Fikret Yüksel Vakfı'nın destekleri ile Darüşşafaka'da kuruldu.
Ardından 2015 yılında Türkiye'de Fikret Yüksel Vakfı tarafından sezon dışı ilk etkinlik yapıldı.
2018 yılında yine Fikret Yüksel Vakfı'nın çabaları sonucunda ilk resmi etkinlik İstanbul Regional düzenlenmeye başladı ve sonraki yıllarda sayı gittikçe arttı.
Bu yıl İstanbul Regional, Bosphorus Regional, İzmir Regional ve Mersin Regional olmak üzere 4 etkinliğin olacağı duyuruldu.
Fakat malesef son zamanlarda yaşadığımız deprem olaylarından dolayı İzmir ve Mersin Regional iptal edildi. Onlar yerine İstanbul'a 3. bir etkinlik planlanarak Haliç Regional geldi.
Türkiye'de düzenlenen bölgesel etkinlikler şuan Avrupa bölgesindeki tek etkinliklerdir. Bundan dolayı her yıl etkinlik amacıyla farklı ülkelerden birçok takım Türkiye'ye yarışmak için geliyor.
2022 yılında düzenlenen İstanbul Regional'a ait bir video bırakıyorum.
Şuan aktif olarak Türkiye'de kaç takım var bilmiyorum fakat yaklaşık 200 civarı olmalı. Ortalama bir takımda 10 öğrenci olduğunu varsayarsak 2 bin şanslı öğrenci diyebiliriz.
Teknik Açıdan FRC
FRC'de yapılan robotlar, Teknofest ve benzeri etkinliklerden oldukça farklı ve daha gelişmiş teknolojilerdir. Her yıl belirli bir kural kitapçığı yayınlanır ve yarışma öğrencilerden bu kurallar çerçevesinde robotlarını yapmalarını ister. Ortalama bir frc robotu 40-30kg arasındadır.
Robotlarda kontrolcü olarak National Instruments tarafından geliştirilen Roborio kartları kullanılır.
Ayrıca Roborio dışında, robotun diğer önemli parçaları; PDP(Power Distribution Panel), VRM(Voltage Regulator Module), Eğer pnömatik sistem kullanılıyorsa PCM (Pneumatic Control Module) ve kablosuz haberleşme için Radio adını verdiğimiz modemler kullanılır.
Motor sürücü olarak farklı modeller mevcut. Fakat en sık kullanılan sürücüler Talon serisi, Victor serisi ve Spark serisidir.
Talon SRX
Victor SPX
Spark Max
Mekanik olarak her yıl kurallara bağlı olduğu için net bir bilgi veremiyorum.
Yazılım için Worchester Polytechnic Institue tarafından yazılan kütüphaneler aracılığıyla, Java, Python, C++, Golang, Labview gibi diller kullanılabiliyor. Yazılım kütüphaneleri her yıl güncelleniyor.
FRC Takımı Nasıl Kurulur?
Öncelikle ben yapamam, okulumdan kimse katılmaz, ben robotik bilmiyorum gibi klişeleri bir kenara bırakmanızı istiyorum. Çünkü katılan bütün takımlar lise öğrencisi. Sizden farklı değiller.
Eğer yazılım öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer mekanik öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer elektrik/elektronik ve donanım öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer iletişim becerinizi geliştirmek istiyorsanız FRC sürecinde geliştirirsiniz.
Eğer pnömatik öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer mekanik öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer elektrik/elektronik ve donanım öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
Eğer iletişim becerinizi geliştirmek istiyorsanız FRC sürecinde geliştirirsiniz.
Eğer pnömatik öğrenmek istiyorsanız FRC sürecinde öğrenirsiniz.
FRC takımları ilk yıllarında Rookie(çaylak) olarak adlandırılır. Diğer ödüllerden farklı olarak diğer çaylak takımlar arasından kazanabileceği ödüllere aday olurlar. Yani ilk yıl belirli standart ödüller dışında diğer ödüllerde diğer çaylak takımlar ile yarışıyorlar. Ayrıca veteran yani daha önceden yarışmaya katılmış takımlar çaylak takımlara mentörlük yapıyorlar. Bütün bunlar dışında Fikret Yüksel Vakfı gönülüleri tarafından her yıl eğitimler düzenleniyor. Robotikten en uzak insanın bile anlayacağı dilde herşey anlatılıyor.
Yarışma'da kesin patlarız diye de düşünmeyin, çünkü yarışma anında daha önceden yarışmış, sadece takımların problemlerini çözmek için orada bulunan teknik anlamda güçlü gönülüler oluyor. Yarışma alanında yeşilimsi sarı şapkalı gönülüler (Inspectorlar) robotlarınızı denetlemek için oradalar. Ayrıca yarışma anında mekanik problemlerinize yardımcı olurlar.
Yarışma alanında turuncu şapkalı gönülüler ( Control System Advisorlar) yarışma anında elektrik elektronik, donanım ve yazılım problemlerinizi çözmek için oradalar.
Takımların katıldığı okullar meslek liselerinden, anadolu liselerine, kolejlerden, en prestijli liselere kadar çok geniş bir yelpazeye sahip.
Şimdi sorabilecek bütün sorularınızı cevapladığıma göre gerçekten takım nasıl kurulur konusuna geçebiliriz.
Takım üyesine ihtiyacınız var. Genelde takım üyeleri aşağıdaki gibi bir dağılıma sahip oluyorlar.
Elektrik elektronik: Teknik
Yazılım: Teknik
Mekanik: Teknik
Sponsorluk: Robotları üretmek pahalı olduğu için sponsora ihtiyaç var. Bundan dolayı bazı takım üyeleri sadece bu işi yapması gerekiyor.
Halkla ilişkiler: Takımın daha fazla insana ulaşabilmesi, mühendisliğe ilham olabilmesi için böyle bir iş kolu mevcut.
Takım üyelerini bulduk, şimdi mentora ihtiyacımız var. Genellikle takımların mentörleri okuldan öğretmenleri, sponsorlarından mühendisliğe hakim kişiler veya velilerinden birileri olabiliyor. Mentor olması için birilerini ikna etmeniz gerekiyor.
Bir de etkinliğe katılım için 5 bin dolara ihtiyaç var. Gözünüzü korkutmasın Türkiye'de dolar pahalı olduğu için genelde FIRST Vakfı ve Fikret Yüksel Vakfı tarafından büyük bir miktarı veya tamamı karşılanıyor. Ayrıca bu ücret karşılığında temel robotu oluşturabileceğiniz bütün malzemeleri de alıyorsunuz. Her yıl konu ile beraber FIRST Vakfı belirli malzemeleri gönderiyor. Bu malzemeler 5 bin doların çok üzerinde bir değere sahip.
Bu yıl kayıtlar dolduğu için en erken bir sonraki yıl katılabilirsiniz.
Takım kurmak için daha fazla bilgiyi bu adreste bulabilirsiniz.
FRC Türkiye Etkinlik Takvimi
Yarışmaya etkinlik tarihlerinde ücretsiz olarak izlemeye gidebilirsiniz. Genelde ilk günler takım kayıtları vb. oluyor. Bundan dolayı 2. ve 3. günlerinde gitmenizi tavsiye ederim. 3. günde finaller oluyor.
Ayrıca gittiğinizde takımlarla konuşup tecrübelerini dinleyebilirsiniz.
İstanbul Regional | 24-26 Mart | VOLKSWAGEN ARENA
Bosphorus Regional | 27-29 Mart | VOLKSWAGEN ARENA
Haliç Regional | 31 Mart - 1-2 Nisan | VOLKSWAGEN ARENA
Gönülülük
Eğer lise çağından büyükseniz üzülmeyin, etkinliklerde gönüllü olabilirsiniz. Bunun için firstinspires.org adresinden kayıt olup gönülülük başvurusunda bulunmanız gerekiyor.
Bu yılki gönülülük başvuruları kapandı. Fakat deprem nedeniyle etkinliklerde değişiklik olduğu için belki ihtiyaç olabilir. E-mail atarak teyit edebilirsiniz.
Tecrübelerim
Gerçekten çok güzel bir ortama sahip. İnsanlar burada arkadaşça rekabeti öğreniyorlar. Çok küçük bir ilçede büyüyen birisi olarak bu yarışma sayesinde takımımla dünya şampiyonasına katılmaya hak kazandık ve defalarca kez Amerika Birleşik Devletleri'ne gittik. Normalde bana soracak olsanız o dönemlerde bırakın ABD'yi yurt dışına çıkabileceğimi bile tahmin etmezdim. Ayrıca ABD'de Google, Nasa, vb. gibi kuruluşların sponsorladıkları veya doğrudan kendi bünyesinde barındırdığı takımlar mevcut. Onlarla diyaloğa girmek güzel bir tecrübeydi.
Ama anlatacağım asıl bomba tecrübelerim aşağıda yer alıyor.
Bu yarışma sayesinde 2017 yılında dünya şampiyonasında "The Woz" lakabıyla bilinen en ünlü hackerlardan Steve Wozniak ile tanıştım. Evet, Steve Jobs ile beraber Apple'yi kuran teknik adam olan Steve Wozniak. 2017 yılında dünya şampiyonasında jürilik yapıyordu.
2016 yılında Nasa tarafından geliştirilen her yöne doğru hareket edebilen aşağıdaki aracı ilk tanıtıldığında bu etkinlikte canlı canlı ve çalışırken gördüm.
2016 yılında dünyaca ünlü şarkıcı olan WILL.I.AM 'i canlı olarak etkinlikte gördüm.
Robotiğin öncülerinden Dean Kamen ile tanıştım.
En önemlisi dünyanın ve ülkenin birçok tarafından yüzlerce arkadaş edindim. Yıllar sonra bile hala konuşuyoruz.
Kapanış
Umarım faydalı bir konu olmuştur. Birçok genç arkadaşımın mutlaka bu etkinliğe katılmasını, yaşı geçmiş olan arkadaşlarımında gönüllü olarak destek vererek ekosisteme dahil olmasını tavsiye ediyorum.
Ayrıca diğer konularıma göz atabilirsiniz:
Yazılım Öğrenme Rehberi | Yazılım Nasıl Öğrenilir? | Kaynaklar | Sıkça Sorulan Sorular
Shell/Index Nasıl Atılır? | Shell Nasıl Oluşturulur?| Başlangıç Rehberi
YOLO ile Derin Öğrenme! | Veri İşaretleme | Veri Eğitme | Görüntü İşleme
FetiSQL V2 | Dork Tarayıcı| SQL Oto Dump |SQL Oto Shell | Panel Bulucu
Google Colab ile DDos ve Botnet saldırıları!| Ufonet | DDos-Ripper
HackRF ile Replay Attack #2
HackRF Nedir? | HackRF ile GPS Spoofing #1
Mentalistler Dork Studio
