- 17 Nis 2015
- 1,650
- 1,579
Merhabalar, sizlere her gün girdiğimiz teknolojinin kökü haline gelen internet nasıl çalışır sizlere elimden geldiğince basit olarak anlatacağım.
İnternet Nasıl Çalışır ?
Bilgisayar düğmesine bastınız. Arkada neler oluyor? Tarayıcıyı açtınız DNS nedir IP adres neden var? Ne işe yarar hepsine açıklık getireceğiz.
Öncelikle internete bağlanan tüm cihazların bir IP adresi vardır. IP adres “internet protocol” (internet protokolü) anlamına gelir. IP adresleri cihazın kimliğini belirtir. Peki cihazlar IP adreslerini nasıl alır?
Evinizde bulunan modemlerin birer routerı bulunur. Cihaz, router içerisindeki DHCP isimli servise başvurur. DHCP cihazlara IP vermek için kullanılır. Cihaz DHCP’den IP adresini aldıktan sonra cihaz sahip olduğu IP adresi ile modeme bağlanır. Modem 2 metotla çalışır bunlar: TCP ve UDP.
TCP, IP adresinden gelen verileri kontrollü olarak gözden geçirir ve modem dış bacak adını verdiğimiz modem ile fiber bağlantı arasındaki bağlantıya iletir. TCP’nin özelliği kontrollü olarak veri iletmesi.
UDP, gelen verileri kontrol etmeden direkt olarak fiber altyapısına iletir. TCP’den farkı kontrol etmeden direkt olarak verileri fibere iletmesidir.
Özetle modemden iç bacak IP’sinden gelen veriler TCP veya UDP yolu ile dış bacak IP’sine, dış bacak IP’si ise fiber altyapıya verileri ulaştırır. (Fiber Altyapısı Bildiğiniz Telekomünikasyon Şirketlerinin Mahallenize Bağladığı Altyapı).
Dış bacak IP’sinden fibere ulaşan veriler ISP (Bölgesel POP Noktası) adı verilen servise ulaşıyor. ISP telekomünikasyon şirketlerinin evinize internet bağlamak için gereken bağlantıyı sağlayan servise denir.
ISP, CMTS adı verilen terminalden sizin internete bağlanmaya hakkınız olup olmadığını kontrol etmesini ister. Eğer CMTS sizin internete bağlanmanızda bir sakınca bulmazsa, size interneti sağlar ve bu sayede internete bağlanmış olursunuz.
Router Nedir? Router Nasıl Çalışır ?
Routurler sizlerin bir web sitesine bağlanmanız için gereken IP adresine yönlendirmeyi sağlar. Örnekleyecek olursak, siz Google’ya bağlanmak istiyorsunuz. Google’nin IP adresi 999 olsun. Siz routuera 999 IP adresli web siteye bağlanmak istediğinizi söylüyorsunuz. Rotuerlar IP adreslerinin tam konumunu bilmezler sadece çevredeki routerların yerini bilirler. Bundan dolayı routeriniz gitmek istediğiniz Google yani 999 IP’li adresi diğer routerlara sorarak yerini bulur. Tıpkı yolda bir adres sorar gibi routeriniz yakındaki routerlara oraya nasıl gideceğini sorar. Yakındaki routerlarda kendi çevrelerindeki routerların yerini söyler tıpkı: ben 999 IP’sinin yerini bilmiyorum ama sen bide şu routera sor o biliyordur. Gibi bir yanıt verir sizin routerınız da işaret edilen routera giderek yolunu bulur. Ve sonuç olarak siz 999 IP’sinin yerini, adres sora sora bulmuş olursunuz. Ve bulduğunuz IP adresi yani 999’a erişim sağlarsınız. Ekranınıza kocaman Google yazısı gelmiş olur bu sayede.
DNS (Domain Name Server) Nedir? Ne işe yarar ?
Arkadaşlar yukarıda bahsettiğim gibi sizler web sitelerine IP adresileri aracılığı ile bağlanıyorsunuz. DNSler IP adresi kayıtlı olan web sitelerin isimlerini yani domainlerini(Alan adı) saklı tutarlar. Yani sizler bir IP adresine gitmek istediğinizi DNS’e söylersiniz. DNS bu adresi kendi deposuna bakıp kayıtlı olup olmadığını kontrol eder. Eğer kayıtlı ise size o IP adresinin ismini yani domainin verir. Sizde o domaine bağlanır ve web sitesine erişim sağlamış olursunuz. Ancak DNS kullanımı için illa bir IP adresine ihtiyacınız yok sistemi ters çevirirseniz de bu servis işinizi görür. Siz DNS’e bir domain ismi söylersiniz ve DNS sizin için o domain ismine kayıtlı IP adresine sahip web siteyi ulaştırır. Şuanda tarayıcıların tamamı tam olarak böyle çalışıyor. Siz bir sitenin domain adresini girersiniz. DNS size o sitenin IP adresini ulaştırır sizde o IP adresine bağlanıp siteye erişim sağlarsınız.
IXP Nedir? Nasıl Çalışır ?
IXP, routerlara yol gösteren bir servis sağlayıcısıdır. Aslında router ile aynı mantıkta çalışıyor ancak bu daha uzun mesafeli router size yakın olan routerlarla iletişim sağlar. IXP ise ülkeler arası, kıtalar arası iletişim sağlar. Bu sayede San Fransisco da olan Google’a Türkiye’den bağlanabiliyorsunuz.
Routerlar Google gibi uzakta bulunan IP adreslerini bulmak için önce yakın routerlara en yakın IXP’ye nasıl gideceğini sorar. Yine yol sorar gibi IXP soran router en sonunda IXP’yi bulur. Daha sonra router’ın bağlandığı o IXP, gidilmesi gereken IP adresini routerdan ister. Router sizin erişim istediğiniz IP adresinin daha önce sistemde kayıtlı olup olmadığını kontrol eder. Eğer daha önce o IP adresine aynı IXP üzerinden kullanıcılar erişmek istediyse, gidilmesi gereken yol IXP’nin serverlarına kaydolur. Bu sayede router başka IXP’ye uğramadan direkt olarak o IP adresine bağlanır. Eğer erişim istediğiniz IP adresi daha önce IXP Serverlarına kaydolmadıysa, routerınızın bağlandığı IXP en yakın IXP’ye sizi yollar. Tıpkı ben o yolu bilmiyorum git bi de şu IXP’ye sor der gibi. En sonunda gitmek istediğiniz IP’ye bağlandığınızda IXP o yolu serverine kaydeder ve bir dahaki sefere başka routerlar sizin erişim istediğiniz IP adresine, sizin gibi yol sormak yerine direkt olarak bağlanır.
Sonuç olarak siz routera bağlanırsınız router IXP’ye bağlanır ve IP adresine iletim gerçekleşir. Burada işin mantığı çok basit olarak açıklarsak: Bağlandığınız IXP yolu bilmiyorsa, daha önce o yolu başkası kullanmadıysa sizi başka IXP’ye iletir, belki o biliyordur bi de ona sor der gibi. Eğer gitmek istediğiniz yolu daha önce başkası gitmişse IXP’ye o yol kaydedilir ve siz otomatik olarak o yolu takip edersiniz.
IXP mantığı aslında internetin yapıtaşını oluşturur. Eğer IXP olmasaydı uzakta olan bir IP adresine, örneğin San Fransisco da bulunan Google’a Türkiye’den bağlanamazdınız.
NOT: IXPler kendi arasında kablo ile bağlanırlar. Bu kablolar kıtalar arasına uzanır. Bu kablolar okyanus altından geçer. Hatta bazen bu kablolara köpek balıkları saldırdığından geçici olarak internet kesintileri geçmişte yaşanmıştır.
Umarım makalem yararlı olmuştur bu konuda sizlere:
* İnternet Nasıl Çalışır?
* Router Nedir?
* DNS Nedir?
* IXP Nedir?
Sorularına yanıt aradık artık internetin nasıl çalıştığını biliyorsunuz. Okuduğunuz için teşekkür ederim.
