Giriş
Şifreleme, yalnızca bir iletinin göndereni ve hedeflenen alıcısının içeriğini görüntülemesine izin veren güvenli iletişim tekniklerinin incelenmesidir. Terim, gizli anlamına gelen Yunanca kryptos kelimesinden türetilmiştir. Şifreleme ile yakından ilişkilidir; bu, sıradan metni şifreli metne dönüştürme eylemidir. Ek olarak, kriptografi, mikrodotlar veya birleştirme gibi teknikleri kullanarak görüntülerdeki bilgilerin gizlenmesini de kapsar. Eski Mısırlıların bu yöntemleri karmaşık hiyerogliflerde kullandıkları biliniyordu ve Roma İmparatoru Julius Caesar, ilk modern şifrelerden birini kullanmasıyla bilinir.
Elektronik veri aktarırken, şifrelemenin en yaygın kullanımı e-postayı ve diğer düz metin mesajlarını şifrelemek ve şifresini çözmektir. En basit yöntem simetrik veya “gizli anahtar” sistemini kullanır. Burada, veriler gizli bir anahtar kullanılarak şifrelenir ve daha sonra hem kodlanmış mesaj hem de gizli anahtar şifre çözme için alıcıya gönderilir. Burada sorun Mesaj ele geçirilirse, üçüncü bir taraf mesajın şifresini çözmek ve okumak için ihtiyaç duydukları her şeye sahiptir. Bu sorunu çözmek için kriptologlar asimetrik veya “ortak anahtar” sistemini geliştirdiler. Bu durumda, her kullanıcının iki anahtarı vardır: bir genel ve bir özel. Gönderenler, amaçlanan alıcının ortak anahtarını ister, iletiyi şifreler ve birlikte gönderir. Mesaj geldiğinde, yalnızca alıcının özel anahtarı kodu çözecektir- yani hırsızlık, ilgili özel anahtar olmadan işe yaramaz.
Kriptografinin Tarihçesi
Kriptoloji insanlığın yaradılışından bu yana çeşitli evreler geçirerek günümüze ulaşmıştır. Kökü 4000 yıl öncesine dayanan en eski teknik çalışmalardan birisidir (Kındap, 2015).Bu alandaki gelişmelerin kronolojik sıralaması şu şekildedir:
• MÖ 1900: Mısırlılar yazdığı kitabelerde standart dışı hiyeroglifler kullanmıştır. Bu kitabeler bilinen ilk yazılı kriptografik belgelerdir.
• MÖ 1500: Mezopotamyada, kriptografi konusunda modern seviyeye yaklaşan bir anlayış sergilenmiştir. Kriptografinin kayıtlara geçmiş ilk kullanımı M.Ö. 1500 yılında sır niteliğindeki bir formülün şifrelenmesi ile olmuştur.
• MÖ. 590: Jeremiah’ın kitabında yer alan İbranice yazılarda Atbash olarak da bilinen ve ters alfabe kullanılmasıyla gerçekleştirilen basit yerine koyma şifresi kullanılmıştır. Atbash o yıllarda kullanılan İbranice şifrelemelerden biridir.
• MÖ. 487: Yunanlı Spartalılar ilk askeri kriptografi şeklini bulmuşlardır. Askerler, etrafına şerit şeklinde deri ya da parşömen sarılabilen ve Skytale adı verilen tahta bir çubuğu kullanmışlardır.
• MÖ. 300: Artha-sastra Kautilya tarafından yazılmış bir kitaptır. Hindistan’da yazılmıştır.Bu kitap istihbarat bilgilerine ulaşılmasını sağlayan kodların kırılması anlamına gelen çeşitli kriptanaliz metotlarını tavsiye eder.
• MÖ. 100-44: JuliaCeasar ‘Sezar şifrelemesi’ olarak anılan ve metindeki her harfin alfabede kendisinden 3 harf kaydırılmasıyla (ötelenmesiyle) oluşturduğu şifreleme metodunu devlet haberleşmesinde kullanmıştır.
• 725- 790: İlk Arap sözlüğünün de yaratıcısı da olan Abu Abd al-Rahman, Bizans imparatoru için Yunanca yazılmış bir şifreli metni nasıl çözdüğü üzerine bir kitap yazmıştır (Bu kitap kayıp durumdadır).
• 1000-1200: Gaznelilerden günümüze kalan bazı dokumanlarda şifreli metinlere rastlanmıştır.
• 1586: Blaise de Vigenere şifreleme üzerine bir kitap yazdı. İlk kez bu kitapta açık metin ve şifreli metin için otomatik anahtarlama yönteminden bahsedildi. Günümüzde bu yöntem hala DES, CBC ve CFB kiplerinde kullanılmaktadır.
• 1790: Pensilvanya Üniversitesi’nde matematikçi olan Thomas Jefferson wheel (tekerlek) şifresini icat etti. Bu durum M-138-A Strip Cipher makinesini gelişmesine yol açtı. 2.Dünya savaşında ABD donanması M-138-A Strip Cipher makinesini kullandı.
• 1854: Charles Wheatstone arkadaşı Lyon Playfair’in adını koyduğu playfair şifresini bulmuştur.
• 1861: Friedrich W. Kasiski, tekrar eden harf gruplarını kullanan çok alfabeli şifrenin ilk genel çözümünü veren bir kitap yayınladı. Böylelikle yıllarca güçlü kabul edilen çok alfabeli şifre artık zayıf olarak kabul edilmiştir.
• 1914: 1. Dünya savaşı başladı. Güçlü bir askeri kriptografisi kullanılmıştır. İngilizler haberleşme esnasında mesajlarını kriptografik araçlar kullanarak gerçekleştirmişlerdir. Fransızlar ise kelimeleri ifade eden 4 basamaklı sayılar kullanmışlardır.
• 1919: Joseph Mauborgne ve Gilbert Vernam mükemmel şifreleme sistemi olan “one-time pad” i buldular.
• 1920-1930: William Frederick Friedman, Riverbank Laboratuarlarını kurdu, ABD için kriptoanaliz yaptı, 2. Dünya savaşında Japonlar’ın Purple Machine şifreleme sistemini çözdü.
• 1923: Arthur Scherbius Enigma makinasını icat etti. Alman hükümeti bu makineyi devralıp geliştirdi ve 2. Dünya savaşında askeri haberleşmeleri şifrelemek için kullandı. Bu makina Alan Turing ve ekibi tarafından çözüldü.
• 1933: Japonlar mesajları şifrelemek için Purple makinasını icat ettiler. Bu makine alfabedeki harflerin yerini değiştirmek için rotorları kullanmıştır.
• 1952: 4.11.1952 ABD’de Resmi olarak Ulusal Güvenlik Teşkilatı (NSA) kuruldu.
• 1970: Horst Feistel (IBM) DES’in temelini oluşturan Lucifer algoritmasını geliştirdi.
• 1976: Açık Anahtarlı Kriptografi doğdu. Whitfield Diffie ve Martin Hellman açık anahtarlı kriptografiyi anlatan New Direction in Crytography (Kriptografi’de Yeni Yönler ) kitabını yayınladı.
• 1976: DES (Data Encryption Standard), ABD tarafından FIPS 46 (Federal Information Processing Satndard) standardı olarak açıklandı.
• 1978: Ronald L. Rivest, Adi Shamir ve Leonard M. Adleman: RSA Algoritmasını buldular.
• 1985: Neal Koblitz ve Victor S. Miller ayrı yaptıkları çalışmalarda eliptik eğri kriptografik (ECC) sistemlerini tarif ettiler.
• 1990: Xuejia Lai ve James Massey: IDEA algoritmasını buldular.
• 1991: Phil Zimmerman: PGP sistemini geliştirdi ve yayınladı.
• 1995: SHA-1(Secure Hash Algorithm) özet algoritması NIST tarafından standart olarak yayınlandı.
• 1997: ABD’nin NIST (National Institute of Standards and Technology) kurumu DES’in yerini alacak bir simetrik algoritma için yarışma açtı.
• 2001: NIST’in yarışmasını kazanan Belçikalı Joan Daemen ve Vincent Rijmen’e ait Rijndael algoritması, AES (Advanced Encryption Standard) adıyla standard haline getirildi.
Kriptografi Nedir?
Kriptografi, yalnızca mesajın gönderildiği kişinin okuyabilmesi için bilgileri gizleme veya kodlama işlemidir. Kriptografi sanatı binlerce yıldır mesajları kodlamak için kullanılıyor ve banka kartlarında, bilgisayar şifrelerinde ve e-ticarette kullanılmaya devam ediyor (Koçak, 2015).
Modern şifreleme teknikleri, 128 bit ve 256 bit şifreleme anahtarları gibi bilgilerin şifrelenmesini ve şifresinin çözülmesini sağlayan algoritmalar ve şifreler içerir. Gelişmiş Şifreleme Standardı (AES) gibi modern şifreler neredeyse kırılmaz olarak kabul edilir. Yaygın bir kriptografi tanımı, yalnızca mesajın yazıldığı kişinin bilgileri okuyup işleyebilmesini sağlamak için bilgi kodlama uygulamasıdır. Kriptoloji olarak da bilinen bu siber güvenlik uygulaması, bir mesajın gerçek anlamını gizleyen karmaşık kodlar oluşturmak için bilgisayar bilimi, mühendislik ve matematik gibi çeşitli disiplinleri birleştirir.
Kriptografi, eski Mısır hiyerogliflerine kadar izlenebilir, ancak aktarım sırasında iletişim ve bilgiyi güvence altına almak ve güvenilmeyen taraflarca okunmasını önlemek için hayati önem taşır. Veri gizliliğini, kredi kartı işlemlerini, e-postayı ve web’de gezinmeyi korumak için kriptografik anahtarlar ve dijital imzalama gibi teknikler aracılığıyla mesajları deşifre edilmesi zor kodlara dönüştürmek için algoritmalar ve matematiksel kavramlar kullanır.
Kriptografinin Önemi?
Kriptografi, verileri ve kullanıcıları korumak, gizliliği sağlamak ve siber suçluların hassas kurumsal bilgileri ele geçirmesini önlemek için önemini korumaktadır. Kriptografinin yaygın kullanımları ve örnekleri aşağıdakileri içerir:
Privacy and Confidentiality
Kişiler ve kuruluşlar, mahremiyetlerini korumak ve konuşmalarını ve verilerini gizli tutmak için günlük olarak kriptografi kullanır. Kriptografi, gönderilen mesajları yalnızca gönderen ve alıcı tarafından bilinen bir anahtara sahip bir algoritma kullanarak şifreleyerek gizliliği sağlar. Bunun yaygın bir örneği, insanlar arasındaki konuşmaları, saldırıya uğramamalarını veya ele geçirilmemelerini sağlamak için şifreleyen mesajlaşma aracı WhatsApp’tır.
Şifreleme ayrıca, şifrelenmiş tüneller, asimetrik şifreleme ve genel ve özel paylaşılan anahtarlar kullanan sanal özel ağlar (VPN’ler) ile taramayı da güvence altına alır.
Şifreleme, yalnızca bir iletinin göndereni ve hedeflenen alıcısının içeriğini görüntülemesine izin veren güvenli iletişim tekniklerinin incelenmesidir. Terim, gizli anlamına gelen Yunanca kryptos kelimesinden türetilmiştir. Şifreleme ile yakından ilişkilidir; bu, sıradan metni şifreli metne dönüştürme eylemidir. Ek olarak, kriptografi, mikrodotlar veya birleştirme gibi teknikleri kullanarak görüntülerdeki bilgilerin gizlenmesini de kapsar. Eski Mısırlıların bu yöntemleri karmaşık hiyerogliflerde kullandıkları biliniyordu ve Roma İmparatoru Julius Caesar, ilk modern şifrelerden birini kullanmasıyla bilinir.
Elektronik veri aktarırken, şifrelemenin en yaygın kullanımı e-postayı ve diğer düz metin mesajlarını şifrelemek ve şifresini çözmektir. En basit yöntem simetrik veya “gizli anahtar” sistemini kullanır. Burada, veriler gizli bir anahtar kullanılarak şifrelenir ve daha sonra hem kodlanmış mesaj hem de gizli anahtar şifre çözme için alıcıya gönderilir. Burada sorun Mesaj ele geçirilirse, üçüncü bir taraf mesajın şifresini çözmek ve okumak için ihtiyaç duydukları her şeye sahiptir. Bu sorunu çözmek için kriptologlar asimetrik veya “ortak anahtar” sistemini geliştirdiler. Bu durumda, her kullanıcının iki anahtarı vardır: bir genel ve bir özel. Gönderenler, amaçlanan alıcının ortak anahtarını ister, iletiyi şifreler ve birlikte gönderir. Mesaj geldiğinde, yalnızca alıcının özel anahtarı kodu çözecektir- yani hırsızlık, ilgili özel anahtar olmadan işe yaramaz.
Kriptografinin Tarihçesi
Kriptoloji insanlığın yaradılışından bu yana çeşitli evreler geçirerek günümüze ulaşmıştır. Kökü 4000 yıl öncesine dayanan en eski teknik çalışmalardan birisidir (Kındap, 2015).Bu alandaki gelişmelerin kronolojik sıralaması şu şekildedir:
• MÖ 1900: Mısırlılar yazdığı kitabelerde standart dışı hiyeroglifler kullanmıştır. Bu kitabeler bilinen ilk yazılı kriptografik belgelerdir.
• MÖ 1500: Mezopotamyada, kriptografi konusunda modern seviyeye yaklaşan bir anlayış sergilenmiştir. Kriptografinin kayıtlara geçmiş ilk kullanımı M.Ö. 1500 yılında sır niteliğindeki bir formülün şifrelenmesi ile olmuştur.
• MÖ. 590: Jeremiah’ın kitabında yer alan İbranice yazılarda Atbash olarak da bilinen ve ters alfabe kullanılmasıyla gerçekleştirilen basit yerine koyma şifresi kullanılmıştır. Atbash o yıllarda kullanılan İbranice şifrelemelerden biridir.
• MÖ. 487: Yunanlı Spartalılar ilk askeri kriptografi şeklini bulmuşlardır. Askerler, etrafına şerit şeklinde deri ya da parşömen sarılabilen ve Skytale adı verilen tahta bir çubuğu kullanmışlardır.
• MÖ. 300: Artha-sastra Kautilya tarafından yazılmış bir kitaptır. Hindistan’da yazılmıştır.Bu kitap istihbarat bilgilerine ulaşılmasını sağlayan kodların kırılması anlamına gelen çeşitli kriptanaliz metotlarını tavsiye eder.
• MÖ. 100-44: JuliaCeasar ‘Sezar şifrelemesi’ olarak anılan ve metindeki her harfin alfabede kendisinden 3 harf kaydırılmasıyla (ötelenmesiyle) oluşturduğu şifreleme metodunu devlet haberleşmesinde kullanmıştır.
• 725- 790: İlk Arap sözlüğünün de yaratıcısı da olan Abu Abd al-Rahman, Bizans imparatoru için Yunanca yazılmış bir şifreli metni nasıl çözdüğü üzerine bir kitap yazmıştır (Bu kitap kayıp durumdadır).
• 1000-1200: Gaznelilerden günümüze kalan bazı dokumanlarda şifreli metinlere rastlanmıştır.
• 1586: Blaise de Vigenere şifreleme üzerine bir kitap yazdı. İlk kez bu kitapta açık metin ve şifreli metin için otomatik anahtarlama yönteminden bahsedildi. Günümüzde bu yöntem hala DES, CBC ve CFB kiplerinde kullanılmaktadır.
• 1790: Pensilvanya Üniversitesi’nde matematikçi olan Thomas Jefferson wheel (tekerlek) şifresini icat etti. Bu durum M-138-A Strip Cipher makinesini gelişmesine yol açtı. 2.Dünya savaşında ABD donanması M-138-A Strip Cipher makinesini kullandı.
• 1854: Charles Wheatstone arkadaşı Lyon Playfair’in adını koyduğu playfair şifresini bulmuştur.
• 1861: Friedrich W. Kasiski, tekrar eden harf gruplarını kullanan çok alfabeli şifrenin ilk genel çözümünü veren bir kitap yayınladı. Böylelikle yıllarca güçlü kabul edilen çok alfabeli şifre artık zayıf olarak kabul edilmiştir.
• 1914: 1. Dünya savaşı başladı. Güçlü bir askeri kriptografisi kullanılmıştır. İngilizler haberleşme esnasında mesajlarını kriptografik araçlar kullanarak gerçekleştirmişlerdir. Fransızlar ise kelimeleri ifade eden 4 basamaklı sayılar kullanmışlardır.
• 1919: Joseph Mauborgne ve Gilbert Vernam mükemmel şifreleme sistemi olan “one-time pad” i buldular.
• 1920-1930: William Frederick Friedman, Riverbank Laboratuarlarını kurdu, ABD için kriptoanaliz yaptı, 2. Dünya savaşında Japonlar’ın Purple Machine şifreleme sistemini çözdü.
• 1923: Arthur Scherbius Enigma makinasını icat etti. Alman hükümeti bu makineyi devralıp geliştirdi ve 2. Dünya savaşında askeri haberleşmeleri şifrelemek için kullandı. Bu makina Alan Turing ve ekibi tarafından çözüldü.
• 1933: Japonlar mesajları şifrelemek için Purple makinasını icat ettiler. Bu makine alfabedeki harflerin yerini değiştirmek için rotorları kullanmıştır.
• 1952: 4.11.1952 ABD’de Resmi olarak Ulusal Güvenlik Teşkilatı (NSA) kuruldu.
• 1970: Horst Feistel (IBM) DES’in temelini oluşturan Lucifer algoritmasını geliştirdi.
• 1976: Açık Anahtarlı Kriptografi doğdu. Whitfield Diffie ve Martin Hellman açık anahtarlı kriptografiyi anlatan New Direction in Crytography (Kriptografi’de Yeni Yönler ) kitabını yayınladı.
• 1976: DES (Data Encryption Standard), ABD tarafından FIPS 46 (Federal Information Processing Satndard) standardı olarak açıklandı.
• 1978: Ronald L. Rivest, Adi Shamir ve Leonard M. Adleman: RSA Algoritmasını buldular.
• 1985: Neal Koblitz ve Victor S. Miller ayrı yaptıkları çalışmalarda eliptik eğri kriptografik (ECC) sistemlerini tarif ettiler.
• 1990: Xuejia Lai ve James Massey: IDEA algoritmasını buldular.
• 1991: Phil Zimmerman: PGP sistemini geliştirdi ve yayınladı.
• 1995: SHA-1(Secure Hash Algorithm) özet algoritması NIST tarafından standart olarak yayınlandı.
• 1997: ABD’nin NIST (National Institute of Standards and Technology) kurumu DES’in yerini alacak bir simetrik algoritma için yarışma açtı.
• 2001: NIST’in yarışmasını kazanan Belçikalı Joan Daemen ve Vincent Rijmen’e ait Rijndael algoritması, AES (Advanced Encryption Standard) adıyla standard haline getirildi.
Kriptografi Nedir?
Kriptografi, yalnızca mesajın gönderildiği kişinin okuyabilmesi için bilgileri gizleme veya kodlama işlemidir. Kriptografi sanatı binlerce yıldır mesajları kodlamak için kullanılıyor ve banka kartlarında, bilgisayar şifrelerinde ve e-ticarette kullanılmaya devam ediyor (Koçak, 2015).
Modern şifreleme teknikleri, 128 bit ve 256 bit şifreleme anahtarları gibi bilgilerin şifrelenmesini ve şifresinin çözülmesini sağlayan algoritmalar ve şifreler içerir. Gelişmiş Şifreleme Standardı (AES) gibi modern şifreler neredeyse kırılmaz olarak kabul edilir. Yaygın bir kriptografi tanımı, yalnızca mesajın yazıldığı kişinin bilgileri okuyup işleyebilmesini sağlamak için bilgi kodlama uygulamasıdır. Kriptoloji olarak da bilinen bu siber güvenlik uygulaması, bir mesajın gerçek anlamını gizleyen karmaşık kodlar oluşturmak için bilgisayar bilimi, mühendislik ve matematik gibi çeşitli disiplinleri birleştirir.
Kriptografi, eski Mısır hiyerogliflerine kadar izlenebilir, ancak aktarım sırasında iletişim ve bilgiyi güvence altına almak ve güvenilmeyen taraflarca okunmasını önlemek için hayati önem taşır. Veri gizliliğini, kredi kartı işlemlerini, e-postayı ve web’de gezinmeyi korumak için kriptografik anahtarlar ve dijital imzalama gibi teknikler aracılığıyla mesajları deşifre edilmesi zor kodlara dönüştürmek için algoritmalar ve matematiksel kavramlar kullanır.
Kriptografinin Önemi?
Kriptografi, verileri ve kullanıcıları korumak, gizliliği sağlamak ve siber suçluların hassas kurumsal bilgileri ele geçirmesini önlemek için önemini korumaktadır. Kriptografinin yaygın kullanımları ve örnekleri aşağıdakileri içerir:
Privacy and Confidentiality
Kişiler ve kuruluşlar, mahremiyetlerini korumak ve konuşmalarını ve verilerini gizli tutmak için günlük olarak kriptografi kullanır. Kriptografi, gönderilen mesajları yalnızca gönderen ve alıcı tarafından bilinen bir anahtara sahip bir algoritma kullanarak şifreleyerek gizliliği sağlar. Bunun yaygın bir örneği, insanlar arasındaki konuşmaları, saldırıya uğramamalarını veya ele geçirilmemelerini sağlamak için şifreleyen mesajlaşma aracı WhatsApp’tır.
Şifreleme ayrıca, şifrelenmiş tüneller, asimetrik şifreleme ve genel ve özel paylaşılan anahtarlar kullanan sanal özel ağlar (VPN’ler) ile taramayı da güvence altına alır.
Moderatör tarafında düzenlendi:
