- 17 Nis 2015
- 1,650
- 1,584
- 25
Metaverse & NFT Hakkında Bilinmesi Gereken Bilgiler
The Information, That Should Be Known, About Metaverse & NFT
Öz
Gerçek dünyanın dijital ortamda olması olarak bilen Metaverse, son zamanlarda adı duyulan bir teknolojidir. Bu teknoloji dünyaca ünlü Facebook tarafından da oldukça ilgi ile takip edilmektedir. Bu ilgi Facebook’un 2 milyar dolara sanal gerçeklik gözlükleri üreten Oculus şirketini satın alması ile anlaşılabilmektedir. Bunun ile beraber artık Facebook yerine ‘’Meta’’ olarak anılacaklarını söylemeleri de bu ilginin bir diğer göstergesidir. Dünyaca merak konusu olan bu dijital ortamın ilk demosu kullanıcıları ile kısıtlı bir şekilde buluşturulmuştur. Bu deneyimi yaşayan kullanıcılar beklenenin aksine demodan memnun kalmadıkları ve sistemin Minecraft VR ile çok benzediğini dile getirmişlerdir. Diğer yandan kullanımı git gide artan ‘’Non Fungiable Token’’ yani NFT olarak bilen bir tür kripto paralar olmuştur. Ancak NFT ne kadar kripto para olarak da anılsa kripto paralardan önemli farkları mevcuttur. Genel olarak bu uygulama ile internet üzerinde paylaşılan sanat eserlerin asıl sahiplerinin kim olduğu net bir şekilde bilinmektedir.
Anahtar Kelimeler: Metaverse, Meta, NFT, Dijital platform
Anahtar Kelimeler: Metaverse, Meta, NFT, Dijital platform
Abstract
Technology known as the Metaverse, sometimes referred to as the virtual environment of the actual world, has gained popularity recently. The well-known Facebook is a keen observer of this technology. With Facebook's $2 billion purchase of virtual reality eyewear manufacturer Oculus, this curiosity is understandable. Another sign of their interest is the statement that they will henceforth be referred to as "Meta" rather than Facebook. A small number of users were included in the inaugural demonstration of this digital habitat, which has piqued interest throughout the globe. Contrary to their expectations, those who had this experience said that the system was extremely comparable to Minecraft VR and that they were not happy with the demo. In contrast, a cryptocurrency known as "Non-Fungible Token," or NFT, has surfaced and is becoming more popular. NFT has significant distinctions from cryptocurrencies while being referred to as crypto money. In general, this tool makes it abundantly evident who the true creators of items shared online are.
Key words: Metaverse, Meta, NFT, Digital Platform
Key words: Metaverse, Meta, NFT, Digital Platform
Metaverse Nedir ?
Türkçe anlamı ile ‘’Sanal Evren’’ olan Metaverse, bilinen bilgisayarlardan farklı olarak sanal olacak şekilde gerçekliği özel cihazlar ile arttırılmış, kalıcı olarak 3 boyutlu (3D) sanal ortam desteği de olan internet ortamının bir yinelemesidir. Ek olarak ‘’öte evren’’ veya ‘’evren ötesi’’ şekillerinde de çevrilebilen Metaverse; VR lenseler, android cihazlar, bilgisayaralar ve birbirinden farklı üç boyut (3D) kullanan ara yüzleri vasıtası ile içerisinde bulunduğu mekândan ve zamandan uzaklaşıp fiziki olarak içerisinde bulunduğumuz evrenin de ötesine geçebilme potansiyeline sahip olan olarak da tanımlanmaktadır.
Dünya üzerinde en önemli Metaverse yatırımcısı olarak bilinen şirket, sanal gerçeklik cihazları üzerinde çalışmaları mevcut olan Oculus şirketini de yaklaşık 2 milyar dolara satın almış Facebook şirketidir. Bu alanı geliştirmek için Facebook, Microsoft gibi dünyaca ünlü yazılım şirketi ile de iş birliği yapmıştır. Bunu ile birlik bazı oyun platformları da (Roblox gibi) bu alan için yüksek miktarlar ile ARGE araştırmalarına destek vermektedirler.
Dünya üzerinde en önemli Metaverse yatırımcısı olarak bilinen şirket, sanal gerçeklik cihazları üzerinde çalışmaları mevcut olan Oculus şirketini de yaklaşık 2 milyar dolara satın almış Facebook şirketidir. Bu alanı geliştirmek için Facebook, Microsoft gibi dünyaca ünlü yazılım şirketi ile de iş birliği yapmıştır. Bunu ile birlik bazı oyun platformları da (Roblox gibi) bu alan için yüksek miktarlar ile ARGE araştırmalarına destek vermektedirler.
Metaverse Uygulamaları
Mark Zuckerberg, Facebook kurucusu ve CEO’su, şirketinin isminin değiştirileceğini ve artık ‘’Meta’’ olarak anılacağını söylemiştir. Bu değişimin de 29 Ekim’de meydana geleceğini belirmişti. Şirketin isminin Meta olmasının nedeni ise sahip olduğu şirketin sadece bir sosyal medya şirketi olmayıp aynı zamanda da internetin gelişmesinde de öncülük edecek bir şirket olduklarını göstermektir.
Metaverse bu açıklamaların ardından oldukça gündem konusu oldu. Ancak metaversün en bilinen ismi Facebook bugüne kadar somut bir örneği göz önüne getirememiştir. Yalnızca Zuckerberg’in de katılmış olduğu birkaç denemeyi paylaşmışlardır. Ancak ilerleyen zamanlarda Facebook, bu hayalin ilk uygulaması olan Horizon Worlds’ün ilk demosunu yayınlamıştır. Şu an için yalnızca Kanada ve ABD’de yaşayan 18 yaş ve üzeri kullanıcılar Oculus Quest 2 gözlüklerini kullanıp uygulamayı ücretsiz bir şekilde kullanabilmişlerdir.
Yeni adı ile Meta, Horizon Worlds ile 3 vs 3 oynanan Arena Clas adlı bir lazer tag oyununu tanıtmıştır. Aynı zamanda bir keşfetme uygulaması olan Wand & Broom, atari mantığı ile oluşturulmuş savaş oyunu olan Pixel Plummet ve sanal tekne gezisini andıran bir oyun olan Marks’s Riverboat adıyla bilinen oyunları ve deneyimleri kullanıcılara sunmuştur.
The Next Web’den alınan haberlere göre kısıtlı olarak kullanıcılara açılmış olan Horizon Worlds hakkında yapılan yorumlar pek de iç açıcı olmamıştır. Deneyimlerin hayal kırıklığı olduğu ve aynı zamanda da Horizon Worlds her an Minecraft VR ile kıyaslandığı söylenmiştir. Bu kıyaslanma sonucunda da Minecraft VR’ın daha kapsamlı olduğunu gösteren söylentiler olmuştur.
Metaverse bu açıklamaların ardından oldukça gündem konusu oldu. Ancak metaversün en bilinen ismi Facebook bugüne kadar somut bir örneği göz önüne getirememiştir. Yalnızca Zuckerberg’in de katılmış olduğu birkaç denemeyi paylaşmışlardır. Ancak ilerleyen zamanlarda Facebook, bu hayalin ilk uygulaması olan Horizon Worlds’ün ilk demosunu yayınlamıştır. Şu an için yalnızca Kanada ve ABD’de yaşayan 18 yaş ve üzeri kullanıcılar Oculus Quest 2 gözlüklerini kullanıp uygulamayı ücretsiz bir şekilde kullanabilmişlerdir.
Yeni adı ile Meta, Horizon Worlds ile 3 vs 3 oynanan Arena Clas adlı bir lazer tag oyununu tanıtmıştır. Aynı zamanda bir keşfetme uygulaması olan Wand & Broom, atari mantığı ile oluşturulmuş savaş oyunu olan Pixel Plummet ve sanal tekne gezisini andıran bir oyun olan Marks’s Riverboat adıyla bilinen oyunları ve deneyimleri kullanıcılara sunmuştur.
The Next Web’den alınan haberlere göre kısıtlı olarak kullanıcılara açılmış olan Horizon Worlds hakkında yapılan yorumlar pek de iç açıcı olmamıştır. Deneyimlerin hayal kırıklığı olduğu ve aynı zamanda da Horizon Worlds her an Minecraft VR ile kıyaslandığı söylenmiştir. Bu kıyaslanma sonucunda da Minecraft VR’ın daha kapsamlı olduğunu gösteren söylentiler olmuştur.
Metaverse Teknolojik Aletleri
Yeni bir yazılım teknolojisi olacak olan Metaverse, çeşitli teknolojik aletlerin yardımı ile gerçek hayata geçebilmektedir. Bu aletler;
- Sanal Gerçeklik Gözlükleri
- Arttırılmış Gerçeklik Gözlükleri
- Dokunsal Eldivenler
- Kask
- Diğer Ekipmanlar
Gibi ekipmanlar Metaverse ’in hayata geçmesi için yeterlidir. Bu tip teknolojik aletler iletişim ve teknoloji şirketlerince üretilebilmektedir.
- Sanal Gerçeklik Gözlükleri
- Arttırılmış Gerçeklik Gözlükleri
- Dokunsal Eldivenler
- Kask
- Diğer Ekipmanlar
Gibi ekipmanlar Metaverse ’in hayata geçmesi için yeterlidir. Bu tip teknolojik aletler iletişim ve teknoloji şirketlerince üretilebilmektedir.
Metaverse Artıları ve Eksileri
Metaverse'in artıları
Sosyal Etkileşimin Artması
Sanal bir dünya içerisinde sosyalleşme adına birçok şey yapılabilir ve bu gerçek dünyaya göre çok daha kolaydır. Bir sosyalleşme örneği olarak uzakta yaşamakta olan akrabalar ve arkadaşlar ile iletişime geçebilmek söylenebilir. Ayrıca bazı araştırmalara göre Metaverse içerisinde oluşmuş bir sosyal etkileşim, memnuniyet ve refah duygularının artmasına vesile olacağı gösterilmiştir.
Gelişmiş Öğrenme Deneyimleri
Metaverse veri tabanın bir diğer olası faydası ise gelişmiş öğrenme deneyimlerini sağlayabilmesidir. Örneğin günümüzde var olan ve kullanılan birçok karmaşık kavram ya da kavram ilişkileri gibi konularda bu sanal dünyanın kullanılması öğreticiliği arttıracaktır. Ayrıca öğrencilerin gerçek dünyayı keşiflerinde ve dünya konuları ile ilgili eleştirel düşünmelerinde, iş birliği ve iletişim gibi ana becerilerinin de ilerlemesinde kullanılabilecek bir teknolojidir.
Farklı İçerikler ve Katılım
Veri tabanının bir diğer artısı farklı içerikler ile etkileşimin arttırılabilmesidir. Örneğin Öğretmen ve öğrenciler bilinen sınıf ortamından çıkarak kendi oluşturdukları ya da zevklere göre tasarlanmış olan, içerisinde çeşitli ve normale göre daha fazla eğitim içeriği yer olan bir ortam ile eğitime devam edebilirler. Böylece hem eğlenceli hem de kalıcı bir eğitim yolu da izlenmiş olabilir. Hali hazırda oyun ile öğrenme veya öğretme kurslarının prosedürü de bu şekildedir.
Daldırma Duygusunun Artışını Sağlamak
Metaverse ortamları diğer sanal ortamlara nazaran daldırma duygusunu sağmala potansiyeli adına çok daha başarılıdır. Bunun sebebi ise diğer ortamlara göre çok daha gerçekçi ortamlara sahip olmasıdır. Bu özelliği ile de kullanıcıları her şeyi gerçek gibi hissederler. Ayrıca bu sanal ortam ile kullanıcılar, birbirleri ile eş zamanlı olarak iletişime geçebilmesinden ötürü daldırma hissi çok daha fazla artmaktadır.
Kendini İfade Etmek için Artan Fırsatlar ve Yaratıcılık
Bir diğer artı ise kullanıcısına kendi becerilerini ve zekâsı gösterebilme şansını vermesiyle beraber kullanıcısının yaratıcılık seviyesini geliştirmesine yardımcı olmadır. Çünkü, sanal ortam içerisinde yer alan kullanıcı, kendi dijital avatarını oluşturabilmektedir. Ek olarak veri depolarında, kullanıcılara yeni içeriklerin eklenmesinde ve ayarların da özelleştirilmesinde çok fazla yardımcı olmaktadır.
Geniş Bir Alanda İçerik Malzemesini Büyütme veya Küçültme Yeteneği
Geniş bir alan içerisinde yer alan malzemenin büyültülmesi veya tam tersi küçültülmesi için de Metaverse’ten yardım alınabilir. Bu özellik ise kendi veri deposunun tasarım şeklinden ve birçok sunucu kullanımını içerisinde kullanabilme özelliğinden ötürü Metavers’e ait olmaktadır. Bu özellikler de kullanıcısın performansını arttırması ve gecikmeleri azaltıcı yönde etki etmesine yarayacak bir yöntem olan başka bir sunucuya bağlanma özelliğini kullanabilmesi anlamına gelmektedir.
Metaverse'in Eksileri
Gizlilik Eksikliği
Metaverse, erişimi internet üzerinden sağlanabilen ve etkileşimi yine internet üzerinden olan bir sanal / dijital ortamdır. Ortamın dijital olması nedeni ile veri tabanı yapılan her şeyi sunuculara kaydeder ve böylece şirketler kullanıcılarının neler yaptıklarını veya diğer bilgilerini bilebilir. Bu neden ile şirketlerin ürün ya da hizmet pazarlamada bu bilgileri kullanma riskleri vardır.
Verileri ve Gizlilik Ayarlarını Kontrol Edememe
Metaverse ile ilgili bir diğer eksik ise bir kullanıcının internet ortamına hangi bilgileri paylaşacağına ya da dijital ortam içerisinde kendisini nasıl temsil edeceğini kontrol etmesinin ve izlemesinin çok zor olmasıdır. Eğer şirketler gizlilik ayarlarına saygı göstermezler ise kişinin tüm özel bilgilerine erişim sağlayabilirler.
Güvenlik Riskleri
Her online platformda olduğu gibi Meta veri deposuna ilişkin de güvenlik riskleri mevcuttur. Fiziksel olarak kontrollerin kişilerde olmaması ve internet üzerinden bağlantı kurulmasından dolayı internet korsanları belli zafiyetleri yakalayarak kişilerin kişisel bilgilerine erişebilir ve hatta kişilerin avatarlarını bile kontrol edebilirler. Bu durum da kimlik hırsızlığına ya da diğer kötü amaçlı eylemlere yol açabilir.
Sınırlı İçerik ve Etkileşimler
Bu teknoloji hala gelişmekte olan bir teknolojidir. Bu neden ile kendi veri tabanı içerisinde yeterli bilginin olmaması yüzünden çok fazla içeriğe ve etkileşime sahip değildir. Bu durum ise Metaverse teknolojisinden beklentisi çok yüksek olan kullanıcıların sinirini biraz bozabilmektedir. Ayrıca içerik ve etkileşim ilerleyen zaman içerisinde çok daha farklı şekilde olabilir. Bu durum yine kullanıcıların memnuniyetsiz kalmasına sebep olabilir.
Metaverse Geleceği
Bu teknoloji hakkında birçok düşünce ve tahmin vardır. Kimisi gelecekte pek işe yarar bir şey olmayacağını kimisi ise geleceği çok değiştireceğini söylemektedir. Kötü düşünen kişiler en son yapılan demo denemesinden elde ettikleri memnuniyet çizelgesine göre bu yorumu yapmaktadırlar. Çünkü denemeden sonra birçok kullanıcı bu teknolojiden memnun kalmamış ve beğenmemişti. Ancak iyi düşünen kişiler ise teknolojinin hala yeni bir girişim olduğunu, bazı eksikleri olduğunu ve kapatılması gerektiğini düşünmektedirler. Bu düşüncelerden yola çıkarak Metaverse’nin geleceğinin tam olarak ne olacağı kesin bir şekilde söylenememekle birlikte iyi bir teknoloji olması gerektiği kendisine yapılan yatırımlardan yola çıkılarak söylenmektedir.
Metaverse Zafiyet Hikayeleri
Yapılan literatür taramasına göre açıklanan ve belirtilmiş herhangi bir zafiyet yoktur. Bunun nedeni ise teknolojini henüz çok yeni olmasıdır. Şu an için sadece bir demosu yayınlanmış bir girişimdir. Tüm dünyaya açılan bir kullanımı yoktur. Bu nedenle hangi tür zafiyetleri olduğu bilinmemektedir. Ancak düşünüldüğü zaman bir internet daha doğrusu dijital bir ortam olmasından ötürü her online platform gibi bazı zafiyetleri olacaktır. Yukarıdaki paragraflarda da bahsedildiği gibi şu an için Metaverse eksikleri olan bir teknolojidir. Ne tür eksikleri olduğu ‘’ Metaverse Eksileri’’ başlığına bakınız.
NFT
NFT’nin tam olarak ne olduğu birçok insan tarafından merak konusu olmuştur. NFT’in açılımı ‘’Non Fungible Token’’ şeklindedir. Türkçeye çevirecek olursak da açılımı ‘’ Değiştirilemez Token’’ şeklinde olacaktır. NFT, bir tip kripto para birimi şeklinde de ifade edilebilmektedir. Ancak diğer kripto paralardan farklı olarak değerli bir varlığı da temsil etmektedir. Örnek verecek olur isek sanal ortamda yerini alabilen ve bir insanın mülkiyetine ait olabilen metalar, NFT ailesinin bir parçası olabilmektedir. Bu anlam ile NFT’ler kripto paralardan ziyade bir ürün / meta olarak görülmektedirler. Kripto paralar ile benzerlikleri de yukarıda adı geçen bağlı oldukları blok zincirinden ötürü olmaktadır. Bunun ile birlikte NFT’ler genel itibari ile koleksiyon değerine sahip ürünler olarak görülmektedirler. Bir NFT örneği verecek olursak eskiden çok değerli olan oyun kartları sanal ortamda birer NFT olabilmektedirler. Son olarak NFT’nin kriptodan bir diğer farkı ise kişilerin zevklerine ve isteklerine göre tasarlanabilmeleridir.
NFT Oluşturmak
En çok merak edilen konulardan bir diğeri ise NFT’in nasıl oluşturulacağıdır. NFT, Ethereum blok zinciri geliştiricilerin hazırlamış olduğu ERC-727C token standartlarında üretilmektedir. NFT üretme işlemlerini gerçekleştirme adına üreticilere kolaylık sağlayan birçok platform vardır. Bu platformlar ile üretim daha kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Bu sayede de üreticilerin tek ihtiyacı olan sanal bir cüzdana sahip olmaktır. Geri kalanı platformalar halletmektedir.
NFT Yayınlamak
NFT (Değiştirilemez Token), benersiz bir sanal nesneyi / öğeyi temsil edebilen bir dijital defterde (blok zinciri) depolanan veri birimine verilen bir addır. Bir NFT kriptogarfik olarak bir belirteçtir fakat karşılıklı olarak değişebilen Bitcoin ve diğer ağ ya da hizmet belirteci olarak kullanılan kripto para birimleri gibi karşılıklı olarak değiştirilememektedir. Bilindiği üzere NFT, bir sanat eseri olan dosyanın NFT açık arttırma pazarlarında açık arttırma için yüklenmesi ile oluşmaktadır ve yayınlanmaktadır. Bu açık oturumlara Rarible, KnownOrigin ya da OpenSea gibi oturumlar örnek verilebilir.
Bu durum, bahsedilen dijital deftere kaydı yapılmış dosyanın kripto para ile alınan ve yeniden satılan bir NFT kopyasını oluşturulur.
Bu durum, bahsedilen dijital deftere kaydı yapılmış dosyanın kripto para ile alınan ve yeniden satılan bir NFT kopyasını oluşturulur.
NFT Artıları ve Eksileri
NFT’in artılarına ve eksiklerine bakıldığı zaman. Her online (çevrimiçi) uygulamada olduğu gibi bilgisayar korsanları gibi kişiler en büyük dezavantajı oluşturuyor. NFT kısmı içinde en büyük eksi internet aracılığı ile hizmet verirken bilgisayar korsanları altında zafiyeti bulunup kötü amaçlı kullanılması olacaktır. Diğer yandan NFT artılarına bakar ise bunlardan birinin fikri mülkiyet sorunun çözülmesi olduğu görülmektedir. Çünkü dijital platformda yer alan herhangi bir eser kolaylık ile kopyalanmaktadır. Ancak eserin bir NFT sahibi olur ise bu sefer eserin kime ait olduğu net bir şekilde belli olmaktadır. Ayrıca NFT’le bilindiği üzere programlanabilir sanal ürünler olması sayesinde eser sahibi bir diğer satışı ile elde edeceği pay yine NFT içerisine kodlanabilmektedir. Böylece satışın gerçekleşmesi durumunda direkt olarak cüzdana para geçişi sağlanabilmektedir.
NFT Zafiyet Hikayeleri
NFT ile ilgili bilen en büyük zafiyet yine bilgisayar korsanları nedeni ile kişilerin cüzdanlarına erişim sağlanmasından ötürü olmaktadır. Bu konu ile ilgili Siber Güvenlik Şirketi (ESET), NFT’in güvenliği üst safhada yapmadığı sürece değersiz olacağı söylenmiştir. Buradan da anlaşılabileceği gibi NFT bazı güvenlik sorunlarını içermekte olabilir. Özellikle kişilerin cüzdanlarının direkt olarak çalınması en olası durumlardan biridir. Bu nedenle güvenliği arttırıcı yöntemler kullanmak kullanıcılar için daha faydalı olacaktır.
Kaynakça
Metaverse - Vikipedi
Meta’nın ilk metaverse uygulaması olan Horizon Worlds, ABD ve Kanada’dan erişime açıldı, o günden bu yana,Horizon Worlds'ün demosunu yayınladı.
Metaverse Nedir? | Kampüste Ne Var
Metaverse nedir? Metaverse'te arsa nasıl alınır?
www.kampustenevar.com
Satış Ortaklığı Pazarlamasının En İyisi | Ürün İncelemeleri, Karşılaştırmalar ve Kılavuzlar
Bağlı Kuruluş Web Sitesi Oluşturmayı, Çevrimiçi Para Kazanmayı öğrenin Gerçek ve ayrıntılı ürün incelemeleri, karşılaştırmalar ve kılavuzlar alın
www.affiliatebay.net
NFT Nedir? Nasıl Alınır? Nasıl Üretilir?
NFT nedir ve nasıl alınır detaylandırmak için tıklayın.
www.allianz.com.tr
NFT coin nedir? NFT nasıl yapılır? Non Fungible Token'ın (Değiştirilemez Jeton) özellikleri
Son dönemlerin en çok merak edilen kripto varlıklarından biri NFT. İnternette çok geniş çapta ürün ve hizmet NFT olarak satışa çıkıyor. Birçok ünlü de bu işe girdi. Peki NFT coin nedir? NFT nasıl yapılır? Non Fungible Token'ın (Değiştirilemez Jeton) özellikleri...
www.ntv.com.tr
Dijitalleşen Dünyada NFT Teknolojisi NFT'lerin bazı faydaları,ait olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
NFTâler Kopyalanamaz Ama Ãalınabilir! NFT’lerinizin GüvenliÄini SaÄlamanın Yolları
Sanal galerilerin gerçekliÄe dönüÅtüÄü bir çaÄda yaÅıyoruz. Dijital sanat giderek daha popüler oluyor ve Nitelikli Fikri Tapu (NFT) sanatçılar için daha fazla gelir getiren bir alan haline geliyor.â¦
www.kariyerimdergisi.com
Son düzenleme:
Şaka bir yana ciddi yatırımlar var bakalım ne olacak...
yararlı içeriklerin devamını bekleriz...
