OSI Modeli Nedir?
Açık sistemler ara bağlantı (OSI) modeli, çeşitli iletişim sistemlerinin standart protokoller kullanarak iletişim kurmasını sağlayan Uluslararası Standardizasyon Örgütü tarafından oluşturulan kavramsal bir modeldir. Sade İngilizce olarak, OSI, farklı bilgisayar sistemlerinin birbirleriyle iletişim kurabilmesi için bir standart sağlar.
OSI Modeli, bilgisayar ağları için evrensel bir dil olarak görülebilir. Bir iletişim sistemini, her biri sonuncusu üzerine yığılmış yedi soyut katmana bölme kavramına dayanır.
OSI Modelinin her katmanı belirli bir işi yürütür ve kendisinin üstündeki ve altındaki katmanlarla iletişim kurar. DDoS saldırıları, bir ağ bağlantısının belirli katmanlarını hedefler; uygulama katmanı, hedef katman 7'ye saldırır ve protokol katmanı, hedef katman 3 ve 4'e saldırır.
OSI modeli neden önemlidir?
Modern İnternet, OSI Modelini tam olarak takip etmese de (daha basit İnternet protokol paketini daha yakından takip eder), OSI Modeli, ağ sorunlarını gidermek için hala çok kullanışlıdır. İster dizüstü bilgisayarını internete koyamayan bir kişi olsun, isterse binlerce kullanıcı için bir web sitesi kapalı olsun, OSI Modeli sorunu çözmeye ve sorunun kaynağını izole etmeye yardımcı olabilir. Problem, modelin belirli bir katmanına indirgenebilirse, birçok gereksiz işten kaçınılabilir.
OSI Modelinin yedi katmanı nelerdir?
OSI modelinin yedi soyutlama katmanı, yukarıdan aşağıya aşağıdaki gibi tanımlanabilir:
7)Uygulama Katmanı
Bu, kullanıcıdan gelen verilerle doğrudan etkileşime giren tek katmandır. Web tarayıcıları ve e-posta istemcileri gibi yazılım uygulamaları, iletişimi başlatmak için uygulama katmanına güvenir. Ancak, istemci yazılım uygulamalarının uygulama katmanının bir parçası olmadığı açıkça belirtilmelidir; daha ziyade uygulama katmanı, yazılımın kullanıcıya anlamlı veriler sunmak için dayandığı protokollerden ve veri manipülasyonundan sorumludur. Uygulama katmanı protokolleri, HTTP'nin yanı sıra SMTP'yi içerir (Basit Posta Aktarım Protokolü, e-posta iletişimini sağlayan protokollerden biridir).
6)Sunum Katmanı
Bu katman, verilerin uygulama katmanı tarafından kullanılabilmesi için hazırlanmasından birincil olarak sorumludur; başka bir deyişle, katman 6, verilerin uygulamaların tüketmesi için sunulabilir olmasını sağlar. Sunum katmanı, verilerin çevrilmesi, şifrelenmesi ve sıkıştırılmasından sorumludur.
İletişim kuran iki iletişim cihazı farklı kodlama yöntemleri kullanıyor olabilir, bu nedenle katman 6, gelen verilerin alıcı cihazın uygulama katmanının anlayabileceği bir sözdizimine dönüştürülmesinden sorumludur.
Cihazlar şifreli bir bağlantı üzerinden iletişim kuruyorsa, 6. katman, gönderici tarafında şifrelemenin eklenmesinden ve ayrıca uygulama katmanına şifrelenmemiş, okunabilir veriler sunabilmesi için alıcı tarafında şifrelemenin kodunun çözülmesinden sorumludur.
Son olarak sunum katmanı, uygulama katmanından aldığı verileri katman 5'e teslim etmeden önce sıkıştırmaktan da sorumludur. Bu, aktarılacak veri miktarını en aza indirerek iletişimin hızını ve verimliliğini artırmaya yardımcı olur.
5)Oturum Katmanı
Bu, iki cihaz arasındaki iletişimi açıp kapatmaktan sorumlu katmandır. İletişimin açılması ve kapanması arasındaki süre, oturum olarak bilinir. Oturum katmanı, oturumun değiş tokuş edilen tüm verileri aktarmak için yeterince uzun süre açık kalmasını sağlar ve ardından kaynak israfını önlemek için oturumu hemen kapatır.
Oturum katmanı ayrıca veri aktarımını kontrol noktalarıyla senkronize eder. Örneğin, 100 megabaytlık bir dosya aktarılıyorsa, oturum katmanı her 5 megabaytta bir kontrol noktası ayarlayabilir. 52 megabayt aktarıldıktan sonra bağlantı kesilmesi veya kilitlenme durumunda, oturum son kontrol noktasından devam ettirilebilir, yani yalnızca 50 megabayt daha veri aktarılması gerekir. Kontrol noktaları olmadan tüm transfer sıfırdan başlamak zorunda kalacaktı.
4)Transfer Katmanı
Katman 4, iki cihaz arasındaki uçtan uca iletişimden sorumludur. Bu, oturum katmanından veri almayı ve bunları katman 3'e göndermeden önce segment adı verilen parçalara ayırmayı içerir. Alıcı cihazdaki taşıma katmanı, segmentleri oturum katmanının tüketebileceği verilere yeniden birleştirmekten sorumludur.
Taşıma katmanı, akış kontrolü ve hata kontrolünden de sorumludur. Akış kontrolü, hızlı bağlantıya sahip bir göndericinin yavaş bağlantıya sahip bir alıcıyı bunaltmamasını sağlamak için en uygun iletim hızını belirler. Taşıma katmanı, alınan verilerin eksiksiz olduğundan emin olarak ve eksikse yeniden iletim talep ederek alıcı tarafta hata kontrolü gerçekleştirir.
3)Ağ Katmanı
Ağ katmanı, iki farklı ağ arasında veri aktarımını kolaylaştırmaktan sorumludur. Haberleşen iki cihaz aynı ağdaysa, ağ katmanı gereksizdir. Ağ katmanı, taşıma katmanındaki segmentleri göndericinin cihazında paket adı verilen daha küçük birimlere ayırır ve bu paketleri alıcı cihazda yeniden birleştirir. Ağ katmanı ayrıca verilerin hedefine ulaşması için en iyi fiziksel yolu bulur; bu, yönlendirme olarak bilinir.
2)Veri Bağlantı Katmanı
Veri bağlantı katmanı, AYNI ağdaki iki cihaz arasında veri aktarımını kolaylaştıran veri bağlantı katmanı dışında, ağ katmanına çok benzer. Veri bağlantı katmanı, paketleri ağ katmanından alır ve bunları çerçeve adı verilen daha küçük parçalara ayırır. Ağ katmanı gibi, veri bağlantı katmanı da ağ içi iletişimde akış denetimi ve hata kontrolünden sorumludur (Taşıma katmanı yalnızca ağlar arası iletişim için akış denetimi ve hata denetimi yapar).
1)Fiziksel Katman
Bu katman, kablolar ve anahtarlar gibi veri aktarımında yer alan fiziksel ekipmanı içerir. Bu aynı zamanda verilerin 1'ler ve 0'lardan oluşan bir dizi olan bit akışına dönüştürüldüğü katmandır. Her iki cihazın fiziksel katmanı, her iki cihazdaki 1'lerin 0'lardan ayırt edilebilmesi için bir sinyal kuralı üzerinde anlaşmalıdır.
OSI Modelinde Veriler Nasıl İşlenir?
İnsan tarafından okunabilen bilgilerin bir ağ üzerinden bir cihazdan diğerine aktarılabilmesi için, verilerin gönderici cihazdaki OSI Modelinin yedi katmanında aşağı doğru hareket etmesi ve ardından alıcı uçtaki yedi katmanda yukarı doğru hareket etmesi gerekir.
Örneğin: Ahmet Bey, Elif Hanım'a bir e-posta göndermek istiyor. Ahmet Bey, dizüstü bilgisayarındaki bir e-posta uygulamasında mesajını oluşturuyor ve ardından "gönder" düğmesine basıyor. E-posta uygulaması, e-posta mesajını bir protokol (SMTP) seçecek ve verileri sunum katmanına iletecek olan uygulama katmanına iletecektir. Sunum katmanı daha sonra verileri sıkıştıracak ve ardından iletişim oturumunu başlatacak olan oturum katmanına ulaşacaktır.
Veriler daha sonra göndericinin ulaşım katmanına çarpacak ve burada bölümlere ayrılacak, daha sonra bu bölümler ağ katmanında paketlere bölünecek ve veri bağlantı katmanında çerçevelere daha da bölünecek. Veri bağlantı katmanı daha sonra bu çerçeveleri fiziksel katmana iletir, bu da verileri 1'ler ve 0'lardan oluşan bir bit akışına dönüştürür ve kablo gibi fiziksel bir ortam aracılığıyla gönderir.
Elif Hanım'ın bilgisayarı bit akışını fiziksel bir ortam (wifi gibi) aracılığıyla aldığında, veriler cihazındaki aynı katman dizisinden, ancak bunun tersi sırada akacaktır. İlk olarak fiziksel katman, bit akışını 1'ler ve 0'lardan veri bağlantı katmanına geçirilen çerçevelere dönüştürecektir. Veri bağlantı katmanı daha sonra çerçeveleri ağ katmanı için paketler halinde yeniden birleştirir. Ağ katmanı daha sonra taşıma katmanı için paketlerden segmentler oluşturacak ve bu segmentleri tek bir veri parçası olarak yeniden birleştirecektir.
Veriler daha sonra alıcının oturum katmanına akacak, bu da verileri sunum katmanına iletecek ve ardından iletişim oturumunu sonlandıracaktır. Sunum katmanı daha sonra sıkıştırmayı kaldıracak ve ham verileri uygulama katmanına iletecektir. Uygulama katmanı daha sonra insan tarafından okunabilen verileri Elif Hanım'ın e-posta yazılımına besleyecek ve bu da onun dizüstü bilgisayar ekranında Ahmet Bey'in e-postasını okumasını sağlayacak.
Açık sistemler ara bağlantı (OSI) modeli, çeşitli iletişim sistemlerinin standart protokoller kullanarak iletişim kurmasını sağlayan Uluslararası Standardizasyon Örgütü tarafından oluşturulan kavramsal bir modeldir. Sade İngilizce olarak, OSI, farklı bilgisayar sistemlerinin birbirleriyle iletişim kurabilmesi için bir standart sağlar.
OSI Modeli, bilgisayar ağları için evrensel bir dil olarak görülebilir. Bir iletişim sistemini, her biri sonuncusu üzerine yığılmış yedi soyut katmana bölme kavramına dayanır.
OSI Modelinin her katmanı belirli bir işi yürütür ve kendisinin üstündeki ve altındaki katmanlarla iletişim kurar. DDoS saldırıları, bir ağ bağlantısının belirli katmanlarını hedefler; uygulama katmanı, hedef katman 7'ye saldırır ve protokol katmanı, hedef katman 3 ve 4'e saldırır.
OSI modeli neden önemlidir?
Modern İnternet, OSI Modelini tam olarak takip etmese de (daha basit İnternet protokol paketini daha yakından takip eder), OSI Modeli, ağ sorunlarını gidermek için hala çok kullanışlıdır. İster dizüstü bilgisayarını internete koyamayan bir kişi olsun, isterse binlerce kullanıcı için bir web sitesi kapalı olsun, OSI Modeli sorunu çözmeye ve sorunun kaynağını izole etmeye yardımcı olabilir. Problem, modelin belirli bir katmanına indirgenebilirse, birçok gereksiz işten kaçınılabilir.
OSI Modelinin yedi katmanı nelerdir?
OSI modelinin yedi soyutlama katmanı, yukarıdan aşağıya aşağıdaki gibi tanımlanabilir:
7)Uygulama Katmanı
Bu, kullanıcıdan gelen verilerle doğrudan etkileşime giren tek katmandır. Web tarayıcıları ve e-posta istemcileri gibi yazılım uygulamaları, iletişimi başlatmak için uygulama katmanına güvenir. Ancak, istemci yazılım uygulamalarının uygulama katmanının bir parçası olmadığı açıkça belirtilmelidir; daha ziyade uygulama katmanı, yazılımın kullanıcıya anlamlı veriler sunmak için dayandığı protokollerden ve veri manipülasyonundan sorumludur. Uygulama katmanı protokolleri, HTTP'nin yanı sıra SMTP'yi içerir (Basit Posta Aktarım Protokolü, e-posta iletişimini sağlayan protokollerden biridir).
6)Sunum Katmanı
Bu katman, verilerin uygulama katmanı tarafından kullanılabilmesi için hazırlanmasından birincil olarak sorumludur; başka bir deyişle, katman 6, verilerin uygulamaların tüketmesi için sunulabilir olmasını sağlar. Sunum katmanı, verilerin çevrilmesi, şifrelenmesi ve sıkıştırılmasından sorumludur.
İletişim kuran iki iletişim cihazı farklı kodlama yöntemleri kullanıyor olabilir, bu nedenle katman 6, gelen verilerin alıcı cihazın uygulama katmanının anlayabileceği bir sözdizimine dönüştürülmesinden sorumludur.
Cihazlar şifreli bir bağlantı üzerinden iletişim kuruyorsa, 6. katman, gönderici tarafında şifrelemenin eklenmesinden ve ayrıca uygulama katmanına şifrelenmemiş, okunabilir veriler sunabilmesi için alıcı tarafında şifrelemenin kodunun çözülmesinden sorumludur.
Son olarak sunum katmanı, uygulama katmanından aldığı verileri katman 5'e teslim etmeden önce sıkıştırmaktan da sorumludur. Bu, aktarılacak veri miktarını en aza indirerek iletişimin hızını ve verimliliğini artırmaya yardımcı olur.
5)Oturum Katmanı
Bu, iki cihaz arasındaki iletişimi açıp kapatmaktan sorumlu katmandır. İletişimin açılması ve kapanması arasındaki süre, oturum olarak bilinir. Oturum katmanı, oturumun değiş tokuş edilen tüm verileri aktarmak için yeterince uzun süre açık kalmasını sağlar ve ardından kaynak israfını önlemek için oturumu hemen kapatır.
Oturum katmanı ayrıca veri aktarımını kontrol noktalarıyla senkronize eder. Örneğin, 100 megabaytlık bir dosya aktarılıyorsa, oturum katmanı her 5 megabaytta bir kontrol noktası ayarlayabilir. 52 megabayt aktarıldıktan sonra bağlantı kesilmesi veya kilitlenme durumunda, oturum son kontrol noktasından devam ettirilebilir, yani yalnızca 50 megabayt daha veri aktarılması gerekir. Kontrol noktaları olmadan tüm transfer sıfırdan başlamak zorunda kalacaktı.
4)Transfer Katmanı
Katman 4, iki cihaz arasındaki uçtan uca iletişimden sorumludur. Bu, oturum katmanından veri almayı ve bunları katman 3'e göndermeden önce segment adı verilen parçalara ayırmayı içerir. Alıcı cihazdaki taşıma katmanı, segmentleri oturum katmanının tüketebileceği verilere yeniden birleştirmekten sorumludur.
Taşıma katmanı, akış kontrolü ve hata kontrolünden de sorumludur. Akış kontrolü, hızlı bağlantıya sahip bir göndericinin yavaş bağlantıya sahip bir alıcıyı bunaltmamasını sağlamak için en uygun iletim hızını belirler. Taşıma katmanı, alınan verilerin eksiksiz olduğundan emin olarak ve eksikse yeniden iletim talep ederek alıcı tarafta hata kontrolü gerçekleştirir.
3)Ağ Katmanı
Ağ katmanı, iki farklı ağ arasında veri aktarımını kolaylaştırmaktan sorumludur. Haberleşen iki cihaz aynı ağdaysa, ağ katmanı gereksizdir. Ağ katmanı, taşıma katmanındaki segmentleri göndericinin cihazında paket adı verilen daha küçük birimlere ayırır ve bu paketleri alıcı cihazda yeniden birleştirir. Ağ katmanı ayrıca verilerin hedefine ulaşması için en iyi fiziksel yolu bulur; bu, yönlendirme olarak bilinir.
2)Veri Bağlantı Katmanı
Veri bağlantı katmanı, AYNI ağdaki iki cihaz arasında veri aktarımını kolaylaştıran veri bağlantı katmanı dışında, ağ katmanına çok benzer. Veri bağlantı katmanı, paketleri ağ katmanından alır ve bunları çerçeve adı verilen daha küçük parçalara ayırır. Ağ katmanı gibi, veri bağlantı katmanı da ağ içi iletişimde akış denetimi ve hata kontrolünden sorumludur (Taşıma katmanı yalnızca ağlar arası iletişim için akış denetimi ve hata denetimi yapar).
1)Fiziksel Katman
Bu katman, kablolar ve anahtarlar gibi veri aktarımında yer alan fiziksel ekipmanı içerir. Bu aynı zamanda verilerin 1'ler ve 0'lardan oluşan bir dizi olan bit akışına dönüştürüldüğü katmandır. Her iki cihazın fiziksel katmanı, her iki cihazdaki 1'lerin 0'lardan ayırt edilebilmesi için bir sinyal kuralı üzerinde anlaşmalıdır.
OSI Modelinde Veriler Nasıl İşlenir?
İnsan tarafından okunabilen bilgilerin bir ağ üzerinden bir cihazdan diğerine aktarılabilmesi için, verilerin gönderici cihazdaki OSI Modelinin yedi katmanında aşağı doğru hareket etmesi ve ardından alıcı uçtaki yedi katmanda yukarı doğru hareket etmesi gerekir.
Örneğin: Ahmet Bey, Elif Hanım'a bir e-posta göndermek istiyor. Ahmet Bey, dizüstü bilgisayarındaki bir e-posta uygulamasında mesajını oluşturuyor ve ardından "gönder" düğmesine basıyor. E-posta uygulaması, e-posta mesajını bir protokol (SMTP) seçecek ve verileri sunum katmanına iletecek olan uygulama katmanına iletecektir. Sunum katmanı daha sonra verileri sıkıştıracak ve ardından iletişim oturumunu başlatacak olan oturum katmanına ulaşacaktır.
Veriler daha sonra göndericinin ulaşım katmanına çarpacak ve burada bölümlere ayrılacak, daha sonra bu bölümler ağ katmanında paketlere bölünecek ve veri bağlantı katmanında çerçevelere daha da bölünecek. Veri bağlantı katmanı daha sonra bu çerçeveleri fiziksel katmana iletir, bu da verileri 1'ler ve 0'lardan oluşan bir bit akışına dönüştürür ve kablo gibi fiziksel bir ortam aracılığıyla gönderir.
Elif Hanım'ın bilgisayarı bit akışını fiziksel bir ortam (wifi gibi) aracılığıyla aldığında, veriler cihazındaki aynı katman dizisinden, ancak bunun tersi sırada akacaktır. İlk olarak fiziksel katman, bit akışını 1'ler ve 0'lardan veri bağlantı katmanına geçirilen çerçevelere dönüştürecektir. Veri bağlantı katmanı daha sonra çerçeveleri ağ katmanı için paketler halinde yeniden birleştirir. Ağ katmanı daha sonra taşıma katmanı için paketlerden segmentler oluşturacak ve bu segmentleri tek bir veri parçası olarak yeniden birleştirecektir.
Veriler daha sonra alıcının oturum katmanına akacak, bu da verileri sunum katmanına iletecek ve ardından iletişim oturumunu sonlandıracaktır. Sunum katmanı daha sonra sıkıştırmayı kaldıracak ve ham verileri uygulama katmanına iletecektir. Uygulama katmanı daha sonra insan tarafından okunabilen verileri Elif Hanım'ın e-posta yazılımına besleyecek ve bu da onun dizüstü bilgisayar ekranında Ahmet Bey'in e-postasını okumasını sağlayacak.
