RTÜK UYARDI, ADALET AKLADI
Protestanlar Birliği'nin Kurtlar Vadisi Pusu aleyhine yaptığı suç duyurusu, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, "herhangi bir suç unsuruna rastlanmadığı" belirtilerek reddedildi.
Gerekçeli karar
“ … Türkiye Protestan Kiliseleri temsilci ve önderleri olarak belirtilen şikayetçiler tarafından Başsavcılığımıza verilen 03.11.2007 tarihli dilekçe ile SHOW TV’de yayınlanan “Kurtlar Vadisi Pusu” adlı dizide kullanılan ifadelerin Türk Ceza Kanunu kapsamında “ toplumu şiddete, teröre, etnik ayrımcılığa sevk ettiği, halkı sınıf, ırk, dil, din, mezhep ve bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği, toplumda nefret duyguları oluşturduğu belirtilerek, diziyi yayınlayan Televizyon kanalı yöneticileri ile yapımcılar hakkında suç duyurusunda bulunmuşlar, bu kişiler hakkında yasal işlem yapılmasını istemişlerdir.
………………………
İbraz edilen dizinin senaryoları ve bölümlere ait DVD’ler Bilirkişiye tevdi edilmiş, yapılan inceleme sonrasında tanzim edilen 10 sayfalık bilirkişi raporunda özetle;
….Şikayet dilekçesinde olduğu gibi, söz konusu dizide sarf edilmiş olan konuşmaların belirli bölümünün adeta bir cımbızla çıkarılarak ele alınması ve sadece bu belirli kelime veya cümleler üzerinde durulması doğru değildir…
Soruşturma konusu ifadeler bu açıdan incelendiğinde; “Kurtlar Vadisi –Pusu” isimli dizi filmdeki oyuncular tarafından sarfedilen sözler TCK’nun 216. maddesinde sayılan grupların birbirlerine karşı şiddet hareketlerinde bulunmalarını isteme anlamına gelecek nitelikte olmadığından, halkı ırk, dil, bölge, özellikle din ve mezhep farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik suçunun maddi unsurunu oluşturacak nitelikte değildir. Zira
a) Söz konusu dizi filmde yer alan ifadelerle esasında ayrımcılık yapmak amacıyla hareket edilmediği,
b) Dizinin senaryolarını yazanların, hükümetlerin mevcut politikalarına, ülkemizde kamuoyunu yakından etkileyen ve ilgilendiren toplumsal olaylara, uygulamada karşılaşılan yanlışlara değinerek, yetkililerin, kendilerinin bu toplumsal olayların içinde olmak zorunluluğunda hisseden kimi kişilerin hareketleri ve davranışları hakkında kendilerince bir takım değerlendirmelerde bulunmak istedikleri anlaşılmaktadır denilerek devamında;
…Dava konusu dizide ise, bu nitelikte bir ifadeye rastlanmamakta, diğer bir deyişle bu doğrultuda “ özel bir kastla “ hareket edilmediği görülmektedir. Tam tersine,
Yine sözkonusu dizi filmde müşteki konumundaki kişileri;
a) Dini, siyasi, sosyal, felsefi, inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya, değiştirmeye, bunları açıklama veya yaymaktan men etmeye,
b) Dini ibadet ve ayinlerin toplu şekilde yapılmasını engellemeye yönelik bir cebir veya tehdit kullanmanın söz konusu olmadığı ya da hukuka aykırı başka bir davranışın icra edilmediği tespit edilmektedir.
Tam tersine dizinin ilgili bölümünde gerçek bir olaydan hareket edilerek bir rahip cinayetine karışmak üzere olan gençler olay meydana gelmeden engellenmekte , tüm dinlerin mensuplarının diledikleri şekilde ibadetlerini gerçekleştirmelerinin en doğru şey olduğu vurgulanmaktadır. Bu vurguya rağmen anılan dizide kullanılan sözlerin madde kapsamında olduğu değerlendirilmesinin yapılamayacağını düşünmekteyim. Fail değil, fiil ceza hukukunun egemen olduğu bir demokratik ülkede TCK ile yaptırım altına alınmış bir eylem söz konusu olmadıkça şüpheliler hakkında dava açılması da hukuken mümkün değildir.
TCK’nun 288. maddesine gelince; yine kanımca söz konusu dizide kullanılan ve sarf edilen sözlerin, ifadelerin savcı, hakim, mahkeme, bilirkişi veya tanıkları etkilemek amacıyla sarf edilen sözler kapsamında olduğu iddiası da kabul edilebilir nitelikte bir iddia değildir. Zira dizide doğrudan veya dolaylı bir şekilde 288. maddede sayılan kişilerin önlerine gelen bir olayla ilgili düşüncelerini, görüşlerini etkilemeye yönelik bir açıklamaya da yer verilmediği görülmektedir. Bu bağlamda bilirkişi olarak bana göre, soruşturma konusu eylem ile anılan maddedeki suçun gerçekleştiğini söylemek imkanı da bulunmamaktadır.
Açıklanan tüm bu nedenlerden hareketle bilirkişi olarak özetle belirtmek gerekirse, soruşturma konusu dizi filmde yer alan ibarelerin TCK’nun 115, 214, 215, 216 ve 288. maddelerinde yer alan suçların maddi unsurunu oluşturmadığını belirtmiş ve sonuç olarak;
Bilirkişi olarak yukarıda gerekçeleri ayrıntılı olarak arz edildiği üzere; Kurtlar Vadisi –Pusu isimli dizi filmde yer alan soruşturma konusu sözlerin:
Kaynak : Kurtlar Vadisi Resmi Sitesi
ADALET NE DEDİ?
1- Dizideki ifadeler ayrımcılık yapma amacını taşımamaktadır.
2- Dizide mevcut politikalara ve olaylara uygulamadaki yanlışlar üzerinden değinilerek, bir değerlendirme yapılmıştır.
3- Tam tersine dizide yasadışı davranışların yanlışlığı üzerinde durulmakta, Hıristiyan dinine mensup kişiler aşağılanmamakta, aksine toplumun bazı kesimlerine olumlu mesajlar verilmeye çalışılmaktadır.
4- Dizinin baş karakteri, istismar edilmek istenen gençleri uyarmakta, hiçbir kimsenin dilinden, dininden, milliyetinden dolayı aşağılanmaması gerektiği konusuna dikkatleri çekmektedir.
5- Misyoner olduğu iddia edilen rahibin gerçek hayattakinin aksine öldürülmekten son anda dizi kahramanı tarafından kurtarıldığı tespit edilmektedir.,
6- Tüm dinlerin mensuplarının diledikleri şekilde ibadetlerini gerçekleştirmelerinin en doğru şey olduğu vurgulanmaktadır.
7- Şikayet dilekçesinde olduğu gibi, söz konusu dizide sarf edilmiş olan konuşmaların belirli bölümünün adeta cımbızla çıkarılarak ele alınması ve sadece bu belirli kelime veya cümleler üzerinde durulması doğru olmadığından, koğuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
2- Dizide mevcut politikalara ve olaylara uygulamadaki yanlışlar üzerinden değinilerek, bir değerlendirme yapılmıştır.
3- Tam tersine dizide yasadışı davranışların yanlışlığı üzerinde durulmakta, Hıristiyan dinine mensup kişiler aşağılanmamakta, aksine toplumun bazı kesimlerine olumlu mesajlar verilmeye çalışılmaktadır.
4- Dizinin baş karakteri, istismar edilmek istenen gençleri uyarmakta, hiçbir kimsenin dilinden, dininden, milliyetinden dolayı aşağılanmaması gerektiği konusuna dikkatleri çekmektedir.
5- Misyoner olduğu iddia edilen rahibin gerçek hayattakinin aksine öldürülmekten son anda dizi kahramanı tarafından kurtarıldığı tespit edilmektedir.,
6- Tüm dinlerin mensuplarının diledikleri şekilde ibadetlerini gerçekleştirmelerinin en doğru şey olduğu vurgulanmaktadır.
7- Şikayet dilekçesinde olduğu gibi, söz konusu dizide sarf edilmiş olan konuşmaların belirli bölümünün adeta cımbızla çıkarılarak ele alınması ve sadece bu belirli kelime veya cümleler üzerinde durulması doğru olmadığından, koğuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
Gerekçeli karar
“ … Türkiye Protestan Kiliseleri temsilci ve önderleri olarak belirtilen şikayetçiler tarafından Başsavcılığımıza verilen 03.11.2007 tarihli dilekçe ile SHOW TV’de yayınlanan “Kurtlar Vadisi Pusu” adlı dizide kullanılan ifadelerin Türk Ceza Kanunu kapsamında “ toplumu şiddete, teröre, etnik ayrımcılığa sevk ettiği, halkı sınıf, ırk, dil, din, mezhep ve bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği, toplumda nefret duyguları oluşturduğu belirtilerek, diziyi yayınlayan Televizyon kanalı yöneticileri ile yapımcılar hakkında suç duyurusunda bulunmuşlar, bu kişiler hakkında yasal işlem yapılmasını istemişlerdir.
………………………
İbraz edilen dizinin senaryoları ve bölümlere ait DVD’ler Bilirkişiye tevdi edilmiş, yapılan inceleme sonrasında tanzim edilen 10 sayfalık bilirkişi raporunda özetle;
….Şikayet dilekçesinde olduğu gibi, söz konusu dizide sarf edilmiş olan konuşmaların belirli bölümünün adeta bir cımbızla çıkarılarak ele alınması ve sadece bu belirli kelime veya cümleler üzerinde durulması doğru değildir…
Soruşturma konusu ifadeler bu açıdan incelendiğinde; “Kurtlar Vadisi –Pusu” isimli dizi filmdeki oyuncular tarafından sarfedilen sözler TCK’nun 216. maddesinde sayılan grupların birbirlerine karşı şiddet hareketlerinde bulunmalarını isteme anlamına gelecek nitelikte olmadığından, halkı ırk, dil, bölge, özellikle din ve mezhep farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik suçunun maddi unsurunu oluşturacak nitelikte değildir. Zira
a) Söz konusu dizi filmde yer alan ifadelerle esasında ayrımcılık yapmak amacıyla hareket edilmediği,
b) Dizinin senaryolarını yazanların, hükümetlerin mevcut politikalarına, ülkemizde kamuoyunu yakından etkileyen ve ilgilendiren toplumsal olaylara, uygulamada karşılaşılan yanlışlara değinerek, yetkililerin, kendilerinin bu toplumsal olayların içinde olmak zorunluluğunda hisseden kimi kişilerin hareketleri ve davranışları hakkında kendilerince bir takım değerlendirmelerde bulunmak istedikleri anlaşılmaktadır denilerek devamında;
…Dava konusu dizide ise, bu nitelikte bir ifadeye rastlanmamakta, diğer bir deyişle bu doğrultuda “ özel bir kastla “ hareket edilmediği görülmektedir. Tam tersine,
- İsim vermeksizin bazı kişilerin ülkemizde her nedense çeşitli yasa dışı davranışlara giriştikleri, bunun doğru olmadığı şeklinde bir takım tespitlerde bulunmak istendiği,
- Halkın bir kesiminin özellikle Hıristiyan dinine mensup vatandaşlarımızın hedef alınıp aşağılanmadığı,
- Dizi filmde yer alan bazı karakterlerce bu ülkede yaşayan herkesin bu ülkenin birer ferdi olduğu, hangi dinden, ırktan olursa olsun pek çok insana haksızlık yapılmak istendiği şeklinde bir takım açıklamalarla toplumun çeşitli kesimlerine olumlu mesajlar verilmek istendiği anlaşılmaktadır şeklinde görüş bildirilmiştir.
Yine sözkonusu dizi filmde müşteki konumundaki kişileri;
a) Dini, siyasi, sosyal, felsefi, inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya, değiştirmeye, bunları açıklama veya yaymaktan men etmeye,
b) Dini ibadet ve ayinlerin toplu şekilde yapılmasını engellemeye yönelik bir cebir veya tehdit kullanmanın söz konusu olmadığı ya da hukuka aykırı başka bir davranışın icra edilmediği tespit edilmektedir.
Tam tersine dizinin ilgili bölümünde gerçek bir olaydan hareket edilerek bir rahip cinayetine karışmak üzere olan gençler olay meydana gelmeden engellenmekte , tüm dinlerin mensuplarının diledikleri şekilde ibadetlerini gerçekleştirmelerinin en doğru şey olduğu vurgulanmaktadır. Bu vurguya rağmen anılan dizide kullanılan sözlerin madde kapsamında olduğu değerlendirilmesinin yapılamayacağını düşünmekteyim. Fail değil, fiil ceza hukukunun egemen olduğu bir demokratik ülkede TCK ile yaptırım altına alınmış bir eylem söz konusu olmadıkça şüpheliler hakkında dava açılması da hukuken mümkün değildir.
TCK’nun 288. maddesine gelince; yine kanımca söz konusu dizide kullanılan ve sarf edilen sözlerin, ifadelerin savcı, hakim, mahkeme, bilirkişi veya tanıkları etkilemek amacıyla sarf edilen sözler kapsamında olduğu iddiası da kabul edilebilir nitelikte bir iddia değildir. Zira dizide doğrudan veya dolaylı bir şekilde 288. maddede sayılan kişilerin önlerine gelen bir olayla ilgili düşüncelerini, görüşlerini etkilemeye yönelik bir açıklamaya da yer verilmediği görülmektedir. Bu bağlamda bilirkişi olarak bana göre, soruşturma konusu eylem ile anılan maddedeki suçun gerçekleştiğini söylemek imkanı da bulunmamaktadır.
Açıklanan tüm bu nedenlerden hareketle bilirkişi olarak özetle belirtmek gerekirse, soruşturma konusu dizi filmde yer alan ibarelerin TCK’nun 115, 214, 215, 216 ve 288. maddelerinde yer alan suçların maddi unsurunu oluşturmadığını belirtmiş ve sonuç olarak;
Bilirkişi olarak yukarıda gerekçeleri ayrıntılı olarak arz edildiği üzere; Kurtlar Vadisi –Pusu isimli dizi filmde yer alan soruşturma konusu sözlerin:
- TCK’nun 214, 215, 216. maddeleri kapsamında “ toplumu suça ve şiddete tahrik edici, suçu ve suçluyu övücü, aşağılayıcı, bölücü “ nitelikte olmadığından,
- TCK’nun 216/2. maddesinde sayılan grupların birbirlerine karşı şiddet hareketlerinde bulunmalarını isteme anlamına gelecek nitelikte olmadığından,
- Ortaya atılan fikir ve düşünceler kapsamında, söz konusu normlar ile önlenmek istenen tehlike neticesini yaratmaya uygunluğun bulunmamasından ve şüphelilerin bu amaca yönelik özel kast ile hareket ederek, açık ve yakın tehlike oluşturacak şekilde halkı kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmemiş olmalarından,
- TCK’nun 115 ve 288. maddelerinde yer alan suçların maddi unsurunu oluşturacak nitelikte olmadığından,
- Tüm bunlara ek olarak söz konusu ifadelerin, ilim ve sanatı yayma şeklinde sert ve haşin nitelikte “eleştiri ve yorum yapma hakkı” çerçevesinde kalmış olmasından dolayı TCK’nun 115, 214, 215, 216 ve 288. maddelerine ilişkin hükümlerinin ihlal edilmediği, hukuka uygun olduğu görüş ve kanaatine vardığını bilirkişi raporunda detaylı bir şekilde ifade etmiştir.
Kaynak : Kurtlar Vadisi Resmi Sitesi
Banami Dedin