Siber Zorbalık Nedir? Siber Zorbalığa Karşı Mücadele
İnternet, erişilebilirlik açısından hayatımızı kolaylaştıran bir teknoloji olmasına rağmen, içerisinde barındırdığı çeşitlilikten kaynaklı olarak yıllarca “Güvenli yada Güvenli değil” olarak akıllarda ikiye bölünmüştür. İnternetin güvenli olmasına kendimizi inandırmamız hayatımızda çok büyük sorunlar açabileceği gerçeğini de hayatımıza dahil etmektedir. Şahsım olarak interneti bir bıçağa benzetmiş, bir doktorun eline geçerse bizi nasıl iyileştirme imkanı olduğunu belirterek aynı durumda bir katilin eline geçerse de bizi nasıl öldürebileceği örneği internetin yıllarca akıllarda oluşturduğu bu ikileme verilebilecek en iyi cevap olmuştur.
Yıllar önce Dünya gündemini oldukça meşgul eden “Mavi Balina” isimli projenin gerek ülkemizde gerek diğer Dünya ülkelerinde verdiği zararları görmezden gelemeyiz. İnternete erişimin “4” yaşa kadar düştüğü ülkemizde internette güvenilir bilgi veya internette güvenlik konularında ne kadar bilinçli olmamızın gerektiğini bir defa daha bizlere göstermiş olacaktır.
Herkesin mutlaka bir fikri olduğu ve başlık olarak da bilgi sahibi olduğu “Siber Zorbalık” konusunun önemi her geçtiğimiz gün daha da artmaktadır. Her birimizin gündelik yaşantısında birer “zorba” olduğu gerçeği hiçbir zaman değişemez. Arkadaş ortamında gizlice çektiğimiz fotoğraflar, kullandığımız argo kelimeler, ortam içerisinde küçük düşürücü davranışlar artık bizlere çok normal gelmeye başlamış ve kendi “zorbalığımızı” görmezden gelmeye başlamış durumdayız. Gündelik hayatımızda ve hatta oynadığımız oyunlarda bile o kadar zorbalığa maruz kalıyoruz ki normalleştirdiğimiz için bu durumları “zorbalık” olarak değil de hayatın bir parçasıymış gibi görüyoruz.
Bugün biraz “Siber Zorbalık” konusundan bahsedeceğiz.
Siber Zorbalık:
Siber Zorbalık:
Bir birey veya grubun bilgi ve iletişim teknolojilerini diğer bireylere zarar vermek amacıyla kötü niyetle ve tekrarlayan biçimde kullanmasıdır.
Siber Zorbalık belirtileri şunlardır;
Aşağılamak
Şantaj Yapmak
Küfür Etmek
İftira Atmak
Dedikodu yapmak
Taciz etmek
Tehdit etmek
Dışlamak
Utandırmak
Şantaj Yapmak
Küfür Etmek
İftira Atmak
Dedikodu yapmak
Taciz etmek
Tehdit etmek
Dışlamak
Utandırmak
İstediği bir şeyi yapmamanız halinde polise ihbar etmekle tehdit etmek
Küçük düşürücü sözler göndermek
Hakkınızdaki özel bilgileri yayınlamak ya da yayınlamakla tehdit etmek
Almak istemediğiniz mesajlar göndererek taciz etmek
Küçük düşürücü sözler göndermek
Hakkınızdaki özel bilgileri yayınlamak ya da yayınlamakla tehdit etmek
Almak istemediğiniz mesajlar göndererek taciz etmek
Peki neler “Siber Zorbalık”tır?
Birinin kişisel bilgilerini gizli çekilmiş fotoğraf veya videolarını rızası olmadan paylaşmak.
Sosyal ağlarda birisi hakkında dedikodu yapmak, iftira atmak, aşağılamak.
Başkasının ismini kullanarak sahte hesap oluşturmak ve kullanmak.
Sosyal ağlardan, anlık iletişim araçlarından mesajla veya e-posta aracılığıyla birini tehdit etmek, taciz etmek, şiddet içeren mesajlar göndermek.
Görüntü kaydeden bir araçla birinin rızası olmaksızın görüntülerini çekip paylaşmak, tehdit etmek.
Bir kişiyi hedef alarak onu sosyal gruplardan dışlamak için ortak arkadaşları etkilemek.
Siber zorbalığı önlemek için neler yapabiliriz?Sosyal ağlarda birisi hakkında dedikodu yapmak, iftira atmak, aşağılamak.
Başkasının ismini kullanarak sahte hesap oluşturmak ve kullanmak.
Sosyal ağlardan, anlık iletişim araçlarından mesajla veya e-posta aracılığıyla birini tehdit etmek, taciz etmek, şiddet içeren mesajlar göndermek.
Görüntü kaydeden bir araçla birinin rızası olmaksızın görüntülerini çekip paylaşmak, tehdit etmek.
Bir kişiyi hedef alarak onu sosyal gruplardan dışlamak için ortak arkadaşları etkilemek.
Dijital ortamlarda tanımadığımız ve bizden yaşça büyük olan kişilerden çeşitli teklifler, davetler gelebilir. Bu teklifler konusunda dikkatli olmalı ve kesinlikle cep telefonu numarası, adres, yaş, cinsiyet gibi bilgilerimizi paylaşmamalıyız. Bu tür bir içeriğe maruz kalınca arayüzde şikayet et butonu bularak bu kişileri şikayet etmeliyiz.
Herhangi bir sosyal medya aracında bizi tanıdıklarını veya tanıdığımız biri olduklarını söyleyerek bizden adres, yaş, cep numarası gibi bilgiler isteyen kişilere karşı tedbirli olmalıyız.
Herhangi bir sosyal medya aracında bizi tanıdıklarını veya tanıdığımız biri olduklarını söyleyerek bizden adres, yaş, cep numarası gibi bilgiler isteyen kişilere karşı tedbirli olmalıyız.
Siber zorbalık olayı ile karşılaştığımızda neler yapmalıyız?
1- ENGELLEYİN!
Eğer taciz, anlık mesaj yada yorum şeklinde yapılıyorsa, tacizi yapan kişiyi engelleyin ve hesabınızın gizlilik ayarlarını değiştirin.
2- UZAKLAŞIN!
İnternette sohbet ortamında zorbalık yapılırsa, hemen sohbet penceresini kapatın, iletişim kurmaya devam etmeyin.
3- YARDIM İSTEYİN!
Bir arkadaşınızla konuşun, anne/babanıza ya da güvendiğiniz, yardım edebilecek bir yetişkine ya da rehberlik/beden eğitimi öğretmeninize başvurun.
4- ŞİKAYET EDİN!
Eğer size bir sosyal medya adresi üzerinden zorbalık yapılıyorsa, bu sitenin "Kural ihlali bildirme/şikayet etme" araçlarını kullanın.
Eğer bu kişi sizi fiziksel şiddetle tehdit ediyorsa polisi aramak gerekebilir; bu durumda ebeveyninize ya da güvendiğiniz bir yetişkine bilgi vermelisiniz.
Eğer taciz, anlık mesaj yada yorum şeklinde yapılıyorsa, tacizi yapan kişiyi engelleyin ve hesabınızın gizlilik ayarlarını değiştirin.
2- UZAKLAŞIN!
İnternette sohbet ortamında zorbalık yapılırsa, hemen sohbet penceresini kapatın, iletişim kurmaya devam etmeyin.
3- YARDIM İSTEYİN!
Bir arkadaşınızla konuşun, anne/babanıza ya da güvendiğiniz, yardım edebilecek bir yetişkine ya da rehberlik/beden eğitimi öğretmeninize başvurun.
4- ŞİKAYET EDİN!
Eğer size bir sosyal medya adresi üzerinden zorbalık yapılıyorsa, bu sitenin "Kural ihlali bildirme/şikayet etme" araçlarını kullanın.
Eğer bu kişi sizi fiziksel şiddetle tehdit ediyorsa polisi aramak gerekebilir; bu durumda ebeveyninize ya da güvendiğiniz bir yetişkine bilgi vermelisiniz.
Siber zorbalık olayı ile karşılaştığımızda neler yapmamalıyız?
1- KANITLARI SİLMEYİN!
Zorbalığın derecesinin artma ihtimaline karşı, siber zorbaların gönderdiği tüm iletileri saklayın.
2- YANIT VERMEYİN!
Zorbalık yapan kişinin istediği yanıt vermenizdir, kesinlikle iletişim kurmayın.
3- MİSİLLEME YAPMAYIN!
Zorbaya onun üslubu ile yanıt vermek sizi de bir zorbaya dönüştürür, zorbanın davranışlarının sürdürmesine hatta daha ileri boyuta gitmesine neden olur.
4- TAHRİK ETMEYİN!
Sevmediğiniz kişilere karşı medeni bir şekilde davranın. Başkaları hakkında dedikodu yapmak ya da tahrik edici sözler söylemek zorbalığa maruz kalma riskini arttırır.
5- GÖZ YUMMAYIN, SEYİRCİ KALMAYIN!
Siz ya da bir arkadaşınız siber zorbalığa maruz kalıyorsa izleyici olmayın. Siber zorbalığa seyirci kalmak, hem zorbaları güçlendirir, hem de kurbanlara zarar verir. Destek olun.
6- SİZ DE ZORBA OLMAYIN!
Kendinize yapılmasını istemediğiniz şeyleri başkasına yapmayın! Birkaç saniyeliğine de olsa karşınızdakinin ne hissedeceğini hayal ederseniz, öfkenizi bastırabilirsiniz.
Zorbalığın derecesinin artma ihtimaline karşı, siber zorbaların gönderdiği tüm iletileri saklayın.
2- YANIT VERMEYİN!
Zorbalık yapan kişinin istediği yanıt vermenizdir, kesinlikle iletişim kurmayın.
3- MİSİLLEME YAPMAYIN!
Zorbaya onun üslubu ile yanıt vermek sizi de bir zorbaya dönüştürür, zorbanın davranışlarının sürdürmesine hatta daha ileri boyuta gitmesine neden olur.
4- TAHRİK ETMEYİN!
Sevmediğiniz kişilere karşı medeni bir şekilde davranın. Başkaları hakkında dedikodu yapmak ya da tahrik edici sözler söylemek zorbalığa maruz kalma riskini arttırır.
5- GÖZ YUMMAYIN, SEYİRCİ KALMAYIN!
Siz ya da bir arkadaşınız siber zorbalığa maruz kalıyorsa izleyici olmayın. Siber zorbalığa seyirci kalmak, hem zorbaları güçlendirir, hem de kurbanlara zarar verir. Destek olun.
6- SİZ DE ZORBA OLMAYIN!
Kendinize yapılmasını istemediğiniz şeyleri başkasına yapmayın! Birkaç saniyeliğine de olsa karşınızdakinin ne hissedeceğini hayal ederseniz, öfkenizi bastırabilirsiniz.
Siber Zorbalık ve Ebeveyn
Ebeveynler, özellikle gelişim dönemindeki çocukların siber zorbalık uygulayıcısı ya da mağduru olmaya dair belirtiler konusunda dikkatle gözlemlemeli ve gerektiğinde uygun biçimde müdahale etmelidir.
ÇOCUKLARINIZLA SİBER ZORBALIK ve DİĞER ÇEVRİMİÇİ KONULAR HAKKINDA DÜZENLİ OLARAK SOHBET EDİN!
Ziyaret ettikleri web sitelerinden,
Çevrimiçi aktivitelerden,
Kimlerle, hangi sanal ortamlarda iletişim kurduğundan,
KISITLAYICI (YASAKLAYICI) bir tavır takınmadan sohbet ederek haberdar olmaya çalışın.
Çocuklarınızın sıklıkla kullandıkları online siteleri ziyaret edin. Sosyal medya uygulamalarını kullanmayı, oynadıkları oyunları oynamayı deneyin.
** SADECE ACİL DURUMLARDA KULLANACAĞINIZIN SÖZÜNÜ VEREREK ** Çocuklarınızdan çevrimiçi hesap şifrelerini istemeniz, tehlike anında müdahale edebilmeniz için etkili bir yoldur.
Çocuğunuzun sosyal ağlarda "arkadaşı" ya da "takipçisi" olun ya da güvendiğiniz başka bir yetişkinden rica edin.
Kendisinin ya da bir tanıdığının siber zorbalığa maruz kalması durumunda bunu size söylemesi için çocuğunuzu cesaretlendirin.
** BİLGİSAYARINI VEYA TELEFONUNU ELİNDEN ALMAYACAĞINIZIN GARANTİSİNİ VERMELİSİNİZ.**
Bilgisayar, cep telefonu ve diğer teknolojik araçlar için uygun kullanma kuralları belirleyin.
Hangi siteleri onayladığınızı, hangi siteleri onaylamadığınızı bildirerek; kurallar konusunda net olun ve onlara güvenli kullanım konusunda örnek olun.
Çocuklarınızı paylaştıkları içeriklerin kimler tarafından görülebileceği konusunda bilgilendirin.
İnternetin "DENETLENEMEYEN" çok geniş bir alan olduğunu hatırlatın.
Kendilerine ya da başkalarına zarar verecek paylaşımlardan kaçınmalarını söyleyin.
Çocuğunuzun okulunda da Teknoloji Kullanım Kuralları konulması ve uygulanması konusunda okul yönetimi ve öğretmenlerle iş birliği içerisinde olun.
Saygı ve sevgi ile,
ÇOCUKLARINIZLA SİBER ZORBALIK ve DİĞER ÇEVRİMİÇİ KONULAR HAKKINDA DÜZENLİ OLARAK SOHBET EDİN!
Ziyaret ettikleri web sitelerinden,
Çevrimiçi aktivitelerden,
Kimlerle, hangi sanal ortamlarda iletişim kurduğundan,
KISITLAYICI (YASAKLAYICI) bir tavır takınmadan sohbet ederek haberdar olmaya çalışın.
Çocuklarınızın sıklıkla kullandıkları online siteleri ziyaret edin. Sosyal medya uygulamalarını kullanmayı, oynadıkları oyunları oynamayı deneyin.
** SADECE ACİL DURUMLARDA KULLANACAĞINIZIN SÖZÜNÜ VEREREK ** Çocuklarınızdan çevrimiçi hesap şifrelerini istemeniz, tehlike anında müdahale edebilmeniz için etkili bir yoldur.
Çocuğunuzun sosyal ağlarda "arkadaşı" ya da "takipçisi" olun ya da güvendiğiniz başka bir yetişkinden rica edin.
Kendisinin ya da bir tanıdığının siber zorbalığa maruz kalması durumunda bunu size söylemesi için çocuğunuzu cesaretlendirin.
** BİLGİSAYARINI VEYA TELEFONUNU ELİNDEN ALMAYACAĞINIZIN GARANTİSİNİ VERMELİSİNİZ.**
Bilgisayar, cep telefonu ve diğer teknolojik araçlar için uygun kullanma kuralları belirleyin.
Hangi siteleri onayladığınızı, hangi siteleri onaylamadığınızı bildirerek; kurallar konusunda net olun ve onlara güvenli kullanım konusunda örnek olun.
Çocuklarınızı paylaştıkları içeriklerin kimler tarafından görülebileceği konusunda bilgilendirin.
İnternetin "DENETLENEMEYEN" çok geniş bir alan olduğunu hatırlatın.
Kendilerine ya da başkalarına zarar verecek paylaşımlardan kaçınmalarını söyleyin.
Çocuğunuzun okulunda da Teknoloji Kullanım Kuralları konulması ve uygulanması konusunda okul yönetimi ve öğretmenlerle iş birliği içerisinde olun.
Saygı ve sevgi ile,
MeyyitEfendi
