Mevcut bir sistem, cihaz ya da nesnenin üretim aşamalarını da içerecek şekilde tasarım özelliklerinin ve/veya işlevsel özelliklerinin tahlil edilmesine tersine mühendislik (reverse engineering,RE) denir. Tersine mühendislik süreci bir yazılım üzerine veya bir jet motoru elemanı olan eksenel kompresör üzerine uygulanabileceği gibi, daha kapsamlı bir çözümlemeyle bir savaş uçağının tamamına da uygulanabilir. Hatta daha farklı disiplinler de göz önüne alınarak düşünülürse insan beyninin çalışma prensibini çözümleme süreci de tersine mühendislik örneğidir.
Tersine mühendislik süreci çeşitli ihtiyaçlara yönelik olarak ortaya çıksa da çözümleyici kabiliyetleri nedeniyle farklı amaçlarla da kullanılmaktadır. Bu ihtiyaçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Sıfırdan bir ürün geliştirmek için sarfedilen zamanın ve emeğin oldukça fazla olmakla kalmayıp maliyetinin de rekabet edebilecek düzeyde olmaması,
Asıl üreticinin ilgili ürünü üretmeyi bırakmış olması ya da talep edilen ücretin fazla olması,
Mevcut tasarım veya ürün üzerindeki değişikliklerin modele aktarılma amacıyla çözümlenmesi,
Karmaşık ve özgün tasarımların modellerinin elde edilmesi (medikal uygulamalar),
Teknik verilerde ve belgelemede eksikliklerin bulunması,
Yalnızca fiziki modeli bulunan ürünlerin tasarımının iyileştirmesi veya analiz edilmesi amacıyla bilgisayar modeline aktarılmasıdır.
Tersine mühendislik süreci, makine mühendisliği yaklaşımıyla ürünler ve sistemler üzerine uygulanırken belirli bir sistematik izlenir. Şu adımlar izlenerek istenen ürün elde edilir:
Tersine mühendislik süreci çeşitli ihtiyaçlara yönelik olarak ortaya çıksa da çözümleyici kabiliyetleri nedeniyle farklı amaçlarla da kullanılmaktadır. Bu ihtiyaçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Sıfırdan bir ürün geliştirmek için sarfedilen zamanın ve emeğin oldukça fazla olmakla kalmayıp maliyetinin de rekabet edebilecek düzeyde olmaması,
Asıl üreticinin ilgili ürünü üretmeyi bırakmış olması ya da talep edilen ücretin fazla olması,
Mevcut tasarım veya ürün üzerindeki değişikliklerin modele aktarılma amacıyla çözümlenmesi,
Karmaşık ve özgün tasarımların modellerinin elde edilmesi (medikal uygulamalar),
Teknik verilerde ve belgelemede eksikliklerin bulunması,
Yalnızca fiziki modeli bulunan ürünlerin tasarımının iyileştirmesi veya analiz edilmesi amacıyla bilgisayar modeline aktarılmasıdır.
Tersine mühendislik süreci, makine mühendisliği yaklaşımıyla ürünler ve sistemler üzerine uygulanırken belirli bir sistematik izlenir. Şu adımlar izlenerek istenen ürün elde edilir:
1-İlk adım, üç boyutlu sayısallaştırma/tarama araçlarının kullanılmasıyla fiziki modelin dijital ortamda elde edilmesidir. Bu araçlar, ihtiyaca göre optik-lazer tarama (optical-laser scanning) ya da koordinat ölçüm cihazı (coordinate measuring machine,CMM) kullanılarak istenen geometrinin nokta bulutu-kesit eğrileri veya STL formatında muhafaza edilmesine olanak tanır.
2- İkinci adım, oluşturulacak son modelin fiziki modele en yakın özellikte olması için düzeltmelerin uygulanmasıdır.
2- İkinci adım, oluşturulacak son modelin fiziki modele en yakın özellikte olması için düzeltmelerin uygulanmasıdır.
3- Üçüncü adım, düzeltilmiş nokta bulutu ve kesit eğrileri veri topluluğunun RE yazılımlarının veya CAD yazılımlarındaki tersine mühendislik modüllerinin kullanılmasıyla yüzeyler elde edilmesidir. Elde edilen yüzeyler nihai bir CAD modeli oluşturur. CAD modelinden yola çıkarak örneğin talaşlı imalat yönteminde CNC programlama ile ilk fiziki model elde edilmiş olur. Mekanik ve fiziksel özellikleri gelişmiş olan bir malzeme ile bu modelin işlenmesi pahalı olacağından ve işlevsel testlerin gerekli olduğu durumlarda bu modelden yola çıkarak ilk örnek hazırlama (rapid prototyping,RP) ile düşük maliyetli bir fiziki model elde edilir. Kısa bir özetini geçtiğimiz bu sistematik içerisinde eğer parça ve sistemlerin mühendislik analizleri de gerekli ise CAE (computer aided engineering) yazılımları yardımıyla analizleri yapılmaktadır.
Sonraki yazılarımızda bu aşamalarda kullanılan; optik ve lazer tarama, CMM ve RP uygulamalarına ayrıntılı değinilecektir. Tersine mühendislik hakkında daha ayrıntılı bilgi için yararlanılan kaynaklara göz atabilirsiniz.
http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/dda376bccc160b1_ek.pdf
http://www.arprom.com.tr/hizli-prototip.asp?id=393&/Tersine%20M%FChendislik
TERSİNE MÜHENDİSLİK | Makine Yüksek Mühendisi Hamit Arslan
http://www.defnemuhendislik.com/index_tr.php?m=hizmetlerimiz&pid=64
Tersine mühendislik uygulaması örneği olarak düz dişli tasarımı:
JournalAgent? - Hakemli Dergiler İçin Online Makale Toplama, Değerlendirme ve Yayımlama Sistemi
Tersine mühendislikte kullanılan CAD programlarının seçimi:
http://web.firat.edu.tr/iats/cd/subjects/Manufacturing/MTE-46.pdf
Sonraki yazılarımızda bu aşamalarda kullanılan; optik ve lazer tarama, CMM ve RP uygulamalarına ayrıntılı değinilecektir. Tersine mühendislik hakkında daha ayrıntılı bilgi için yararlanılan kaynaklara göz atabilirsiniz.
http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/dda376bccc160b1_ek.pdf
http://www.arprom.com.tr/hizli-prototip.asp?id=393&/Tersine%20M%FChendislik
TERSİNE MÜHENDİSLİK | Makine Yüksek Mühendisi Hamit Arslan
http://www.defnemuhendislik.com/index_tr.php?m=hizmetlerimiz&pid=64
Tersine mühendislik uygulaması örneği olarak düz dişli tasarımı:
JournalAgent? - Hakemli Dergiler İçin Online Makale Toplama, Değerlendirme ve Yayımlama Sistemi
Tersine mühendislikte kullanılan CAD programlarının seçimi:
http://web.firat.edu.tr/iats/cd/subjects/Manufacturing/MTE-46.pdf
Kaynak İçin Tıkla (;
Son düzenleme:
