Türkiye'nin İmzaladığı İlk Antlaşma

Mascar

Kıdemli Üye
17 Kas 2021
2,478
2,226

rcw1m5v.png

G%C3%BCmr%C3%BC-Antla%C5%9Fmas%C4%B1.jpg

GÜMRÜ ANTLAŞMASI


Gümrü Antlaşması Nedir?

Kurtuluş savaşından sonra imzalanan pek çok antlaşma vardır. Bu antlaşmaların bazıları politik antlaşmalar olarak bilinmektedir. Bazı antlaşmalar ise ekonomik olarak doğrudan ticari faaliyetleri etkileyecek olan antlaşmalardır. TBMM'nin imzaladığı ilk antlaşma olarak bilinen Gümrü antlaşması da Türkiye tarihi açısından oldukça büyük öneme sahip olan bir antlaşmadır. Gümrü antlaşması en çok araştırılan antlaşmalardan biridir.

Gümrü antlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin imzalamış olduğu ilk uluslararası antlaşmadır. Ankara hükumeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanan bu antlaşma Kurtuluş Savaşı esnasında yaşanmış bir antlaşmadır. Antlaşmanın metinleri Türkçe ve Ermeniceden oluşmaktadır. Kurtuluş savaşında Doğu cephesinde yaşanan antlaşma ile birlikte Ermeni heyetinin isteği üzerine bir antlaşma imzalanma gereği duyuldu.

İmzalanan antlaşma sayesinde TBMM’yi ve Misak-ı Milli’yi tanıyan ilk devlet Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti olmuştur.


Antlaşma Amacı: Barış Antlaşması

İmzalanma Tarihi: 3 Aralık 1920
Yer: Gümrü
İmzalayanlar:
🇹🇷 TBMM - 🇦🇲 Ermenistan
g3sy0um.png

1280px-Flag_of_Turkey.svg.png

1. Dünya savaşından mağlup ayrılan Osmanlı imparatorluğuna karşı dayatılan Sevr antlaşması hiçbir yerde kabul görmedi. Bunun neticesinde Anadolu'da geniş çaplı bir direniş başladı. Doğu cephesinde, güney cephesinde ve batı cephesinde olmak üzere yurdun dört bir yanında işgal hareketlerine karşı büyük bir direniş gösterildi.

Ermeniler Türkiye'nin Doğu tarafından hak iddia ediyordu. Doğu Anadolu ise Ermeni işgali altına girmişti. Ermeniler burada bağımsız bir devlet kuracak ve böylece topraklarını genişletecekti. Başlatılan Kuvay-ı Milliye birlikleri Doğu cephesinde büyük başarılar elde ediyordu.

Doğu cephesinde Ermeniler ve Türkler arasında yaşanan çatışmalarda Ermeni tarafı büyük kayıplar veriyor ve geri çekilmeye zorlanıyordu. Bunun üzerine ise Ermeniler daha fazla kayıp vermemek ve antlaşmaya vakıf olmak amacı ile Türk tarafına bir barış teklifinde bulundu. Antlaşma yaparak doğu cephesinde çatışmaları durdurmayı hedefliyordu.

Türk tarafına önerilen bu teklif kabul edildi. Ardından Türk ve Ermeni heyetleri arasında Gümrü Antlaşması imzalanmış oldu. Gümrü antlaşması çok önemli maddeler içeriyordu. İmzalanan antlaşma ile birilkte Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk defa uluslararası alanda bir antlaşma imzalamış oluyordu. Antlaşmayı Ermeni heyetinden Aleksandr Hatisyan ve Türk heyetinde ise Kazım Karabekir imzalamıştır.

g3sy0um.png

Flag_of_Armenia.svg

Gümrü Antlaşması Maddeleri

- Kars ve onun çevreleri Türkiye’ye verilecektir,
- Sınır kabul edilecek alan Aras nehrinden Çıldır gölüne kadardır,
- TBMM’ye aykırı olan antlaşmaları Ermenistan’da kabul edemeyecektir,
- TBMM ve Ermenistan sınırlarında olan insanlar eşit haklar barındırabilecektir,
- İki devlette diplomatik ilişkilere başlayacaktır,
- Ermenistan silah ithal edemeyecektir,
- Ermenistan kötü duruma düşerse TBMM destek çıkacaktır,
- İki devlet arasında iletişim ağları kurulacaktır,
TBMM koruyuculuğunda olan Nahçıvan ve İtur kendi kaderlerini kendileri belirleyeceklerdir,
- İki devlette birbirine savaş tazminatı ödemek zorunda değildir,
- Maddelerde belirtilen sayıya göre ermeni topluluğu olursa TBMM, Ermenistan topraklarını boşaltabilecektir,
- Ermenistan Doğu Anadolu bölgesindeki iddiasından vazgeçecektir,

Göç eden Ermeniler katliam yapmadılarsa 6 ay içinde geri Türkiye’ye gönderilecek.

Antlaşma imzalandıktan sonra Ermenistan işgale uğramış ve Sovyet Ermeni Cumhuriyeti kurulmuştur. Yeni bir hükümetin gelmesiyle antlaşma kaldırılmıştır. 16 Mart 1921 tarihinde Moskova, 13 Ekim 1921’de de Kars antlaşması imzalanmış ve doğu sınırı çizilmiştir.
g3sy0um.png
Gümrü Antlaşmasının Önemi ve Sonuçları

-TBMM’nin ilk siyasi zaferidir.
- Ermenistan’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni tanımış olması.

- İlk kez resmi bir antlaşmada Türkiye isminden söz edilmesi.
- Misak-ı Milli‘nin doğu sınırları belirlenmiştir.
- Rusya ile TBMM arasında görüşme yapılmasına sebep olmuştur.
- Batı cephesinde düzenli ordunun kurulmasına destek sağlamış oldu.
- Kurtuluş savaşının doğu cephesi kapanmış ve birlikler batıya gönderilmiştir.
- Rusya’dan Türkiye’ye gelecek yardımların önü açılmış oldu.
- Sevr’deki iddiadan vazgeçen ilk devlette Ermenistan oldu.
- TBMM’nin saygınlığı artmıştır.
- Bu antlaşma sayesinde İtilaf devletlerinin Londra konferansını toplamasında da etkisi büyük vardır.
- Sevr ilk defa geçersiz sayılmıştır.
- Büyük Ermenistan hayali son bulmuştur.
- Bu antlaşmadan sonra Gürcistan ile de Batum Antlaşması imzalanmıştır.


Kaynak
https://antlasmalar.com/wp-content/uploads/2017/07/gumru-antlasmasi-tam-metni.pdf
 
Üst

Turkhackteam.org internet sitesi 5651 sayılı kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında "Yer Sağlayıcı" konumundadır. İçerikler ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Turkhackteam.org; Yer sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir. Türkhackteam saldırı timleri Türk sitelerine hiçbir zararlı faaliyette bulunmaz. Türkhackteam üyelerinin yaptığı bireysel hack faaliyetlerinden Türkhackteam sorumlu değildir. Sitelerinize Türkhackteam ismi kullanılarak hack faaliyetinde bulunulursa, site-sunucu erişim loglarından bu faaliyeti gerçekleştiren ip adresini tespit edip diğer kanıtlarla birlikte savcılığa suç duyurusunda bulununuz.