Yapay Zeka (Artificial İntelligence)
Yapay Zeka İlk Bölüm Linki:
Yapay Zeka ve Siber Güvenlik (Giriş-1.Kısım)
Yapay Zeka (AI) Örnekleri (‘Halaskâr tarafından yapılmıştır):
Bayramdan önceki şu güneşli
cumartesi gününde tüm TürkHackTeam ailesinin bayramını kutlar; herkese mutluluk, sağlık, hayırlı bayramlar dilerim.
Özellikle sınavdan yeni çıkmış gençlerin de sınav sonuçlarında başarılar dilerim.
Kendinize iyi bakın, çalışmalara devam. Biz ölürüz, iş devam eder!!!
YAPAY ZEKA
1. GİRİŞ
İster bilim insanı, ister öğretmen veya öğrenci olun, "yapay zeka" kavramını belki de ilk kez duyuyorsunuz.
Yapay zeka kavramı, birçok insanın merakını uyandırmıştır.
Yarattığı merakın yanı sıra, birçok kişi içeriği veya yarattığı sorunları ciddiye alır.
Konuşulan konular ve bileşenler Uzman sistemler, yapay sinir ağları, belirsiz mantık, genetik algoritmalar.
Yapay zekayı kullanan çeşitli disiplinler vardır. Bunlardan bazıları: Bilişsel Bilimler, Felsefe, Bilgisayar Mühendisliği ve Elektronik Bilimidir.
Yapay zekadan bahseden çok fazla Türkçe kaynak yok. Bu küçük çalışma, konuyu bilmeyenlerin kendilerini tanımalarına ve bilgi sahibi olanların kafasındaki karışıklığı düzeltmelerine yardımcı olabilirse, o zaman amacına hizmet edecektir.
Bu araştırmanın seyri, "yapay zeka"nın tanımı, ortak anlayışla kronolojik gelişi, yapay zeka yöntemleri, uygulamaları, geleceği ve nihayet ortak değerlendirmede somutlaşmaktadır.
2. YAPAY ZEKA
"Tarihte üç ana olay vardır. Bunlardan ilki evrenin kökenidir. İkincisi, hayat; Bu bir başlangıç. Üçüncüsü, yapay zekanın gelişimi."
Massachusetts Institute of Technology'nin Bilgisayar Bilimleri Laboratuvarı direktörü Edward, ingiliz televizyonuna verdiği röportajda şu ifadeleri kullandı:
"Yapay zekayı anlamak için beyin ve bilgisayar arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri anlamamız gerekir."
Beyin tahmini olarak yaklaşık bir buçuk kilogram ağırlığındadır.
Ömür boyu saniyede 600 birim hızında bellek depolama, işleme ve yazma kapasitesi
Evet. Bu, dakikada 3.600 bit, saatte 2.160.000 bit ve günde 51.840.000 bit bilgidir.
Beyni ve insanı inceleyen Dr. W. Gray Walter'ın araştırmasına bakılırsa,
Beyne benzeyen bir makine inşa etmek için 300 milyar doların üzerinde
Olması gerekirdi. Böyle bir makinenin çalışması için 1 trilyon watt elektrik gücüne ihtiyacı vardır.
Scott Witt'in dediği gibi, "Yaşam boyunca beyin sürekli olarak bilgi alır, gözler, kulaklar, burun, parmaklar ve diğer duyular aracılığıyla elektrik sinyalleri biçiminde bilgi(veri) depolar ve iletir.
Şu anda, bilginin ne demek olduğu ve ne ölçüde ölçülebileceği konusunda bir fikir birliği yoktur. Genel bir tanımlar bütünü olarak bilgiyi, beynin bilgiyi alma ve hızlı ve doğru bir şekilde analiz etme yeteneği olarak tanımlayabiliriz.
Bilinçli zihin, bilinçaltı zihin ve ruh gibi soyut ve açık bir kelime olduğu için, zekanın evrensel bir tanımı yoktur.
Bilgi türleri ve tanımlanmış kişiler:
* Matematik Zekası (Harezmi, Einstein, Stephan Hawking)
* Pratik Zeka (Sadi Şirazi, Nasretin Hoca)
* Edebiyatla ilgili ve dilbilimsel zeka (W. Shakespeare, Fuzuli)
* Biçimsel Zeka (Leonardo da Vinci, Picasso)
* Müzik Zekası (Mozart, Beethoven, Itri)
* Duygusal Zeka
* Fiziksel ve Sportif Zeka (Pele, Muhammed Ali, N. Süleymanoğlu)
* Evrensel Zeka (Abraham Lincoln, Mevlana Celalettin Rumi)
"Yapay zeka" kavramının ortaya çıkışına ve kronolojik tarihine bir göz atalım:
Tarih öncesi: Binlerce yıl önce, Yunan mitolojisindeki rüzgar tanrısı olarak da kabul edilen Daedalus’la başlayan,
"yapay bir insan" oluşturma çabası oluşmuştur.
Karanlık Dönem(1965-1970): Bu zaman aralığında çok az ilerleme kaydedilmiştir.
Bilgisayar uzmanları, düşünme mekanizmasını geliştirerek, sadece veri indirerek akıllı bilgisayarlar yaratmayı umuyorlardı. Sonuçta, bir zaman aralığı vardı.
Rönesans (1970-1975) dönemi: Çok hızlı bir şekilde hızlanan olayların çözümlendiği dönemdir. Yapay zeka alanında uzmanlar, hastalıkların teşhisi gibi çözümler geliştirdiler. Bugünkü zamların temelleri atıldı.
İşbirliği (1975-1980) dönemi: Yapay zeka üzerine araştırma yapanlar, psikoloji ve dil gibi diğer bilim alanlarından ilham almaya başladı.
Girişimcilik dönemi (1980'ler-?): Yapay zeka laboratuvardan çıkarıldı ve gerçek dünya ihtiyaçlarına dayalı karmaşık uygulamalarla geliştirildi. Bu devam etmekte olan bir dönemdir.
2.1. KRONOLOJİK KISA TARİHÇE
1943 - McCulloch ve Pitts: Beynin Boolean Araştırma Modeli
1950 - Turing "Makineler ve Bilgi İşleme"
1956 - Dartmouth Toplantısı: "Yapay Zeka" adını tanıttı.
1952-1969 - IBM ilk satranç programını yazdı. Yapay zeka konulu ilk uluslararası konferans gerçekleştirildi.
1950'ler - İlk yapay zeka programı, Samuel'in kontrol programı, mantık teorisyenleri Newell ve Simon, Gelernter'in geometrik motoru.
1965 - Robinson tarafından geliştirilen Tam Mantıksal Akıl Yürütme Algoritması
1966-73 – Yapay zeka, hesaplamalı bir karmakarışıktır. Sinir ağları üzerine yapılan araştırmalar neredeyse kayboldu.
1969-79 - Bilgi tabanlı sistemlerin geliştirilmesine yönelik ilk adımlar.
1980 - Yapay zeka endüstrisi haline geldi
1986 - Yapay sinir ağları yeniden popüler hale geldi.
1987 – Yapay zeka bir bilim haline geldi.
1995 - Akıllı ajanları (terminoloji) tanıtır.
1997 - Deep Blue - Kasparov satranç karşılaşması.
1998 - İnternetin yaygınlaşması ile birlikte yapay zeka tabanlı birçok uygulama kitlelere ulaştı.
2000-05 Robot oyuncakların tanıtımı. Şu anda birçok elektronik cihazda yapay zeka uygulamaları kullanılıyor.
Geçmiş bilgiler çoğaldıkça, yapay zeka şu şekilde tanımlandı:
"Yapay zeka, insanları taklit eden sözde akıllı davranışlar sergileyen bir makinedir."
"İnsan zihninin çalışma prensiplerini araştıran bir teori"
"Yapay zekanın amacı, bir bilgisayar kullanarak insan zekasını taklit etmektir."
"Yapay zeka, bilgisayar programları geliştirerek, makineleri kontrol ederek bunu “zekanın yapısını“ anlamaya çalışır."
Bu anlamda yapay zeka birçok alt dala ayrılabilir: imgeler, dil, planlama disiplinleri.
"Yapay zeka, akıllı makineler yaratma tekniği veya bilimidir."
"Düşünmemizi, anlamamızı ve harekete geçirmemizi sağlayan bir bilgi işleme işi."
"Yapay zeka, bağımsız makineler yaratmak için araştırma yapan bir bilim dalıdır: bu makineler insan müdahalesi olmadan karmaşık işler yapabilir. Bu amaç, makinelerin anlamasını ve düşünmesini gerektirir. Bu konuda inanılmaz ilerlemeler kaydedilmiş olsa da bitiş çizgisine baktığınızda hayal gibi görünüyor.
2.2. ZAYIF YAPAY ZEKA
Makineleri kaydetme ve akıllı davranışı daha zayıf yapay zeka olarak değerlendirilebilir ve kabul edilir.
Makinelerin programlanabilmesi, akıllı ve duyarlı, tartışmalı güçlü bir yapay zeka hakkında bir kavramdır.
Yapay zekanın şiddetli muhalifleri, makinelerin temelde insanlardan farklı olduğunu, sevildiklerini hissedemediklerini, doğruyu yanlıştan ayırt etmek için sağduyuyu kullanabileceklerini ve insanlar gibi düşünemeyeceklerini savunuyorlar. Savunucuları ise insan beyninin bağımsız düşünemediği, bir araya geldiğinde düşündüğü ve farkında olduğu bilinçdışı bileşenlerden oluştuğunu savunarak aynı olguyu bir makineye de uygulayabileceğini iddia etmektedir.
NOT: Akla gelen konulardan biri de IQ'ya, bilgiye olan ilgidir. IQ bilgi değildir. Bu, çok karmaşık bir fenomen olan bilginin sadece bir yönüdür.
Amaç, araştırmacılar tarafından giderek daha fazla kullanılan makineler, robotlar, aletler vb. yapmaktır.
"İnsan hayatını taklit eden arabalar, mücevherler ve oyuncaklar yaratmak derin bir arzudur." Esasen, "dünyayı temsil eden insanlar, teknolojinin gelişimi üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir." Tezi rahatlıkla aktaracağız. Örneğin, helikopter böceği insanlık tarafından taklit edilmeseydi, "Apache" kelimesi bize eski bir Kızılderili kabilesinin adını hatırlatmazdı. bir dünya ki, örümcek ağları yok, orada çelik yelekleri veya benzer şeyleri anlayamayacağız.
(ABD patentli çelik üreticileri, çelik yelek üretmek için hammadde olarak örümcek ağlarını kullanıyor).
Öncelikle, karar vermeden önce üzerinde çalışılması gereken akıllı bir sisteme duyulan ihtiyacı vurgulamak faydalı olacaktır. Yapay sinir ağları ve tümevarımsal öğrenme gibi birçok öğretim yöntemi vardır.
İnsanın öğrenmesiyle ilgili iddialardan biri, insanların dış dünyayı sembollerle algıladıklarıdır, sayısal verilerle değil.
"Isbagylrairarian ikre dlıkaulnoua üeiznhpş im rav?" cümlesini okuyup biraz sonra tekrar hafızadan yazmaya çalıştığınızda nasıl bir görüntünüz var karşınızda?
Peki, aynı deneyi "Bilgisayarların akıllı olduğundan şüphe ediyor musunuz?" cümlesi için tekrarlayacak olursak sonuç ne olur?
Bu test, insanların yararlı semboller aracılığıyla ne hissettiğini ve öğrendiğini gösterir. İlk cümle bir anlam ifade etmediğinden, her harfi bir sembol olarak ele alın. Bu nedenle, harf sayısı numaralandırılmışsa sembolü hatırlamak zor olacaktır. İkinci sette 6 karakter olduğunu söyleyebiliriz. Böyle bir cümle kolayca yazılabilir. 4-7 arası karakterler ezberlenebilir.
2.3. YAPAY ZEKA YÖNTEMLERI (UYGULAMASI)
Bir araştırmanın nasıl oluşturulacağı aşağıda açıklanmıştır:
a-) Gelişime bilgiye dayalı yaklaşım
b-) Yapay Sinir Ağlarına Bir Yaklaşım
c-) Bulanık-Loigic-Anzatz
d-) Geleneksel olmayan optimizasyon yöntemleri:
i-) Genetik algoritma
ii-) Tavlama benzetimi (Simuliertes Glühen)
iii-) Araştırma tabusu
iv) Hybrid-Algoritma
e-) Nesne yönelimli uygulamalar
f-) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
g-) Karar destek sistemlerinin geliştirilmesi
h-) Yazılım Bilişimi
2.3.1. Uzmanlaşmış sistemler
Yapay Zeka bir farklılıktan bahsettiğinde, bir yapay zeka programının hedefi, herkesin çözebileceği bir sorunu çözmektir.
Uzmanlaşmış sistemler ise bir uzmanın çözebileceği sorunları çözer.
1970 yılında Stanford Üniversitesi'nde bir grup doktor tarafından geliştirilmiştir.
Bakteriyolojik ve menenjit bozukluklarının tanı ve tedavisi için tasarlanmıştır.
2.3.2. Yapay Sinir Ağları (YSA)
Yapay sinir ağları, isminden de anlaşılacağı gibi, çok basit bir beynin sinir modelidir.
Bu sayede edinilen ağ öğrenme olayına ulaşır.
Yapay Sinir Ağlarının İşlevsel Alanları: Sistemlerin Kontrolü ve Tanımlanması, Ses ve Görüntü Tanıma, Ölçme ve Değerlendirme, Hata Analizi, Tıp, İletişim, Taşımacılık, Üretim Yönetimi
2.3.3. Anlaşılmaz Mantık
1965 yılında, Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nden Profesör Lotfi A. Zadeh ilk makalelerini yayınladı.
İkili (0-1) mantık yerine, belirsiz mantık, farklı anlamlara sahip ara değerleri alıp uygulayabilen fikir ve uygulamalardan bahseder. İyilik ve kötülük yerine, biraz iyi ve biraz kötü bir şekilde genişleme gösterir. Siyah, beyazlarla değil, gri renklerle çalışmakla ilgilidir.
Belirsiz mantık, aidiyet kavramını yerleşik bir teoriye dönüştürdü. Örneğin, 25 yaşında bir erkek %100 gençken, 60 yaşında bir erkek %30'dur. Bu açıklık öznel verilere dayansa da, sunduğu esneklik ve gerçek dünyadaki olaylar için daha iyi çözümler sunma yeteneği nedeniyle büyük bir takipçi kitlesi kazanmıştır.
Batı, ilk etapta netlik arayışının belirsiz mantığına karşı çıktığında, bu fikir Japonya tarafından benimsendi ve bunun için araştırma laboratuvarları açtı. Bugün, belirsiz bir şekilde çalışan ev aletleri, çeşitli araba parçaları ve elektronik cihazlar üretiyoruz.
2.3.4. Genetik algoritmalar
"Genetik algoritma nedir?" sorusuna cevap vermeden önce algoritmayı kısaca açıklayalım:
Bu, bir sorunu çözmek için tekrarlanan bir dizi tariftir. Bir prosedür de düşünülebilir.
Canlı sistemlerle aynı şekilde öğrenen yazılımlardır, Genetik algoritmalar. Temel olarak, bir bilgisayarın gelişimini başlatan sürecin takipçisi bir araştırma yöntemidir.
2.3.5. Yazılım
Uzman sistemler, yapay sinir ağları, karanlık mantık ve genetik algoritmalar, her yöntemin dezavantaj ve avantajları düşünülerek uygulamalarda ayrı ayrı veya birçok uygulamada birlikte kullanılabilir. Bu yaklaşıma yumuşak programlar denir. Böylece çok daha etkili yöntemler geliştirilmiştir.
Oradan yapay zeka alanında mihenk taşları olan test ve deneylere geçiyoruz.
3. TURİNG TESTİ
Yapay Zeka düşüncesini ilk geliştiren ünlü İngiliz mantıkçı ve matematikçi Alan Turing'dir. 1950'de, Dartmouth Konferansı'ndan altı yıl önce Turing, felsefe dergisi Mind'ın Ağustos sayısında "Bilgisayar ve Zeka" başlıklı bir makale yayınladı. Turing bu makalesinde "Makineler düşünebilir mi?" sorusunu kapsamlı bir felsefi tartışma ile açmış ve makinelerin düşünebileceği iddiasına yapılan itirazı reddetmiştir.
1936'da Turing, bilgisayar destekli tasarımın mantıksal temelleri ile ilgili bir makale yazdı. Bu makalenin içeriği soyut bir matematiksel mantık problemine ayrılmıştır ve bu problemi çözerek Turing teorik olarak şimdi Turing makinesi olarak bilinen programları depolayan çok amaçlı bir bilgisayar icat etmeyi başardı. Turing makinesi, hesaplamalarını karelere bölünmüş bir şerit aracı kullanarak gerçekleştiren ve her görüntüde yalnızca bir karakter içerebilen teorik bir hesap makinesidir. Sadece sınırlı sayıda iç durumları vardır. Kare içindeki bir sembolü okuyorsanız, durumu mevcut duruma ve sembole bağlı olarak değişebilir.
Alan Turing ayrıca, başka bir sistemin veya bir bilgisayarın insanlarla aynı düşünsel yeteneklerinin varlığını ölçen Turing Testi adlı bir test geliştirdi.
Bu test genel olarak, uzman birisinin, bir insanın performansı ile bir makineninki arasında ayrım yapıp yapamayacağını ölçer. Ayrım yapamıyorsa, o zaman bir makine, bir insan kadar zihinsel kapasiteye sahiptir. Bu testte, bilgisayar ve insan, deneyi sürdüren kişiden saklanır. Araştırmacı, kiminle iletişim kurduklarını bilmeden çiftle iletişim kurar. Ekran, görüşmecinin sorularını ve konulara yazılı cevaplarını gösterecektir. Araştırmacının amacı, deneklerden hangisinin insan ve hesaplamalı olduğunu bulmaktır. Araştırmacı kesin olarak söyleyemezse, bilgisayar Turing testi ile ilerler ve bir insan kadar anlaşılır olmalıdır.
Anlayış ve farkındalık, aklın insana verdiği görevdir. Tabii ki, makineler akıllı olamaz. Soru, bilginin ve işlevlerinin makinelere aktarılıp aktarılamayacağıdır. Çalışmanın temel amacı da tam olarak budur.
Yapay zekanın genel bir değerlendirmesini yaptığımıza göre artık uygulama alanlarına geçebiliriz:
4. ÇIN TICARET ODASI DENEYIMI
Berkeley'deki California Üniversitesi'nden John Searle, bilgisayarların düşünemediğini kanıtlamak için bir düşünce deneyi geliştirdi. Bir odada kilitli olduğunuzu ve Çince karakterler içeren sepetleriniz olduğunu hayal edin. Ama Çince bilmiyorsun. Ancak Çince karakterleri İngilizce olarak açıklayan bir dizi kuralınız var. Kurallar, Çince dilini, yani sözdizimine göre resmi olarak açıklar. Diyelim ki odaya başka Çince karakterler getirdiniz ve Çince karakterleri odadan kaldırmak için farklı kurallarınız var. Odaya getirdiğiniz ve bilmediğiniz sembollerin oda dışındaki kişiler tarafından "soru", odadan çıkarmanız gereken sembollere ise "soru cevapları" denildiğini düşünün. Karakterlerinizi kapalı bir alanda karıştırın ve gelen Çince karakterlere yanıt olarak en uygun Çince karakterleri dışa aktarın. Dışarıdan bakıldığında, Çince anlayan birine benziyorsunuz. Çince dilini anlamak için en uygun program bile Çince'yi anlamayı mümkün kılmıyorsa, hiçbir dijital bilgisayar Çince'yi anlayamaz. Bir bilgisayarda, sizin gibi, benzersiz Çince karakterleri ele alan resmi bir program vardır ve dili anlamak, bir dizi resmi sembol bildiğiniz anlamına gelmez, ancak havasında olduğunuz anlamına gelir.
5. YAPAY ZEKANIN UYGULAMA ALANLARI
Topluluk oluşturma; İnsanlar tercihlerine göre gruplandırılır (kitaplar, müzik zevkleri). Araştırma, analiz ve bilgilendirmede; Aşırı bilgi yüklemesini azaltın. Arama süresini azaltın. Video oyunlarında; Şovun adı "Yaratıklar", oyunun adı "The Sims". Bu oyunda, gerçek dünyanın bir kopyasını yaratmak için bir girişimde bulunuldu. Bunun için genetik algoritmalar kullanıldı. Askeri alanda; Hedeflerin, insansız askeri araçların otomatik olarak tanımlanması. Dil ve dil uygulamalarında; PC ses ve video için diller ve uygulamalar. Üretim; Planlama, tasarım, problem sınıflandırma ve bakım gibi malzemelerde kullanılır. Bilgisayarla görme, uzman sistemler ve buluşsal yöntemler gibi alanlarda uygulamaları vardır.
6. AI YAZILIMI
Birçok bilgisayar programı yapay zeka bağlamında tasarlanmaktadır:
Evrimsel (Excel'de)
Software (www.gaui.com)
7. YAPAY ZEKANIN ZORLUKLARINA, ENDIŞELERINE VE GELECEĞINE GENEL BAKIŞ
Yapay zekanın düşünme, tepki verme ve etkileşim gibi insan beyni özellikleriyle karşılaştırılıp karşılaştırılamayacağı konusunda hala tartışmalar olsa da, modern yazılım ve donanımların insan anlayışına yaklaştığı söylenebilir. Bilgisayar teknolojisinin gelişimi bu hızla gelişmeye devam ederse, bazıları bilgisayarın yakında tüm dünyadaki insanların bilgi işlem gücüyle yaratılacağına inanıyor.
Yapay zeka, üstün bir insanın ortaya çıkacağına dair korkulara yol açıyor. Bu bağlamda terimlerin gerekçesi ve bilgileri karıştırılmamalıdır.
Bizim için yemek pişiren, satın aldığımız, keşfettiğimiz, düşünmemizi ve karar vermemizi sağlayan sistemler fikrini seviyoruz. Bu nedenle, yapay zekanın insanlığa ve mahremiyete büyük fayda sağlayacağı açıktır. Zamanla, insan değeri, yansıtan, iddia eden, kavrayan ve yeni fikirler üreten argümanlarda anlaşılır ve güçlendirilir. Görünüşe göre tüm teknolojik gelişmeler kralın tahtına bir adam koymak için. Söylendiği gibi,
"Bir bilgisayar, efendisinin komutlarına itaat eder; Yüksek IQ'lu ve düşük IQ'lu bir köledir." dedi.
Saygı ve sevgilerimle
‘Halaskâr
Son düzenleme:
