Algoritma , matematikte
ve bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan, bir başlangıç
durumundan başladığında, açıkça belirlenmiş bir son durumunda sonlanan, sonlu işlemler kümesidir.
Yani belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için çizilen yola algoritma denir.
Genellikle programlamada kullanılır ve tüm programlama dillerinin temeli
algoritma ya dayanır. Aynı zamanda
algoritma tek bir problemi çözecek davranışın, temel işleri yapan komutların veya deyimlerin adım
adım ortaya konulmasıdır ve bu adımların sıralamasına dikkat edilmelidir. Bir problem çözülürken
algoritmik ve sezgisel (herustic) olmak üzere iki yaklaşım vardır. algoritmik yaklaşımda da çözüm
için olası yöntemlerden en uygun olan seçilir ve yapılması gerekenler adım adım ortaya konulur.
Algoritmayı belirtmek için ; metinsel olarak düz ifade ve akış diyagramı olmak üzere 2 yöntem
kullanılır. Algoritmalar bilgisayarlar tarafından işletilebilirler. Algoritma kelimesi, Özbekistan'ın
Harezm, bugünkü Türkmenistan'ın Khiva kentinde doğmuştur.
Bilgisayar algoritmasına örnek verelim. Kullanıcının girdiği dört sayının ortalamasını görüntüleyen
algoritmayı yazalım:
A0 --> Başla
A1 --> Sayaç=0 (Sayaç'ın ilk sayısı 0 olarak başlar.)
A2 --> Sayı=? : T=T+Sayı (Sayıyı giriniz. T'ye sayıyı ekle ve T'yi göster.)
A3 --> Sayaç=Sayaç+1 (Sayaç'a 1 ekle ve sayacı göster.)
A4 --> Sayaç<4 ise A2'ye git. (Eğer sayaç 4'ten küçükse Adım 2'ye git.)
A5 --> O=T/4 (Ortalama için T değerini 4'e böl)
A6 --> O'yu göster. (Ortalamayı göster.)
A7 --> Dur
Tarihi
Algoritma sözcüğü Özbekistan'ın
Harezm, bugünkü Türkmenistan'ın Khiva kentinde doğmuş olan Ebu Abdullah Muhammed İbn Musa
el Harezmi adındaki İran'lı alimden kaynaklanır. Bu alim 9. yüzyılda cebir alanındaki algoritmik
çalışmalarını kitaba dökerek matematiğe çok büyük bir katkı sağlamıştır. "Hisab el-cebir ve el-
mukabala (حساب الجبر و المقابلة)" kitabı dünyanın ilk cebir kitabı ve aynı zamanda ilk algoritma
koleksiyonunu oluşturur. Latince çevirisi Avrupa'da çok ilgi görür. Alimin ismini telaffuz edemeyen
Avrupalılar "algorizm" sözcüğünü "Arap sayıları kullanarak aritmetik problemler çözme kuralları"
manasında kullanırlar. Bu sözcük daha sonra "algoritma"ya dönüşür ve genel kapsamda kullanılır.
Uygulama
[COLOR="Oran ge"]Çoğu algoritmalar bilgisayar olarak uygulanmak üzere tasarlanmıştır.
Bununla birlikte, başka yöntemlerle de uygulanmaktadır, biyolojik sinir ağı(örneğin insan beyninin
hesap yapması veya bir böceğin yemek araması), elektrik devresi veya mekanik cihazlar gibi. [/COLOR]
Hukuki Konular
Algoritmalar Tek başlarına, genellikle
patent verilebilir değildirler. Amerika Birleşik Devletleri'nde soyut kavramların, sayıların ve
işaretlerin yalnızca basit yönlendirmelerinden oluşan bir iddia "süreç" oluşturmaz (USPTO 2006),
ve bundan dolayı algoritmalar patent verilebilir değildir (Gottschalk v.Benson'da olduğu gibi).
Bununla birlikte, algoritmanın pratik uygulamaları zaman zaman patent verilebilirdir. Örneğin,
Diamond v.Diehr'da, sentetik kauçuğun muhafaza edilmesine yardımcı olmak için kullanılan basit
geri bildirim algoritmasının uygulaması patent verilebilir sayılmıştır. Yazılım patenti son derece
tartışmalıdır ve algoritmaları içeren birçok eleştirilmiş patent vardır, özellikle veri sıkıştırma
algoritmaları, Unisys' LZW patentinde olduğu gibi.
Ek olarak, bazı kriptografik algoritmaların ihracat kısıtlamaları vardır.
Önemli algoritma türleri
Arama algoritmaları
Bellek yönetimi algoritmaları
Bilgisayar grafiği algoritmaları
Birleşimsel algoritmalar
Çizge algoritmaları
Evrimsel algoritmalar
Genetik algoritmalar
Kripto algoritmaları veya kriptografik algoritmalar
Kök bulma algoritmaları
Optimizasyon algoritmaları
Sıralama algoritmaları
Veri sıkıştırma algoritmaları
Son düzenleme:
