ATLI GÖÇEBE KÜLTÜR NEDİR?
ATLI GÖÇEBE KÜLTÜRÜN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ;
ATLI GÖÇEBE KÜLTÜRÜN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ;
*Topluluk halinde yaşanılır.
*Sosyal statü bulunmaz.
*Sabit bir yaşam alanı olmadığından, yerleşik hayata geçilmediğinden yeni keşifler yapma olanağı yüksektir.
*İklim, su kaynakları,hayvanların otlanacağı alanın bulunduğu, toprak ve diğer değişkenlerin olması nedeni ile sık sık yer değiştirilen,
*Hiyerarşik yapının bulunmadığı,
*Köleliğin bulunmadığı,
*Daha çok hayvancılık ekonomisinin hakim olduğu,
*Savaşa her an hazır olunan,
*Atın evcilleştirildiği kültürdür.
GENEL ÇİZGİLERİ İLE ATLI GÖÇEBE TÜRK KÜLTÜRÜ
Türkler'in bir kültürü olan Atlı Göçebe Kültür'e yaşadıkları coğrafya sebebi ile Bozkır Kültürü de denebilir. Atlı Göçebe denmesinin sebebi de şüphesiz göç esnasında atın kullanılmasıdır.Bu kültür at üzerine kurulmuş olup daha çok atın evcilleştirip, geliştirilmiştir. Hayvanları evcilleştirmek, göç esnasında sevki idare etmek, değişkenlere göre sürekli yer değiştirmek oldukça zor , fiziki ve ruhani yeterlilik gerektirmektedir. Türkler kanlarında mevcut olan güç sayesinde bu durumu aşmışlardır.
Türkler genellikle;
*Dışa dönük, eğlenme kültürü olan
*Kadına değer veren
*Köleliğin ve sosyal statünün ayrımı yapmayan,
*Savaşmaktan korkmayan,değerleri ve kadınlar için savaşan,
*Erken yaşta savaşçı yetiştiren,
*Çekirdek aile yapısı olan ve mallarını koruyan bir topluluktu.Kısaca Vatan aileden başlar, gelenek ile devam eder.
Türklerde var olan vatan bilinci sayesinde en eski kültüründen, boyundan, devletinden son devletine dek güçlü, savaşçı ve bağımsızlığa düşkün olmuştur.
*Kırgız Türkler'inden bu kültürün temsili örneği*
**Genel olarak Atlı Göçebe Kültür'e sahip Türkler'in Tasviri**
ATLI GÖÇEBE KÜLTÜRÜN TÜRKLER'E SAĞLANDIĞI AVANTAJLAR ;
*Krallık, otorite, manda ve himaye altında yaşanmadığından Türk toplumunda sosyal statü ayrımı oluşmamıştır.
*Bağımsızlık, siyasi anlamda vatan bilinci gelişmiştir.
*Kölelik oluşmamıştır.
*Silah, savaşçılık, teşkilatlanma yapısı ilerlemiştir.
*Hayvanlar evcilleştirilmiştir.
*Hayvan ekonomisi üzerine yoğunlaşılmıştır.
*Kolay ve hızlıca organize olup, ilerleyen zamanlarda devletler kurabilme, yıkılma sonrası özgürlük mücadelesinde bulunabilme ve kurduğu devletin yıkılmasının ardından tekrardan devlet oluşturabilme yetisi kazandırmıştır.
*Kadın-erkek savaşçı bir ruhla yetiştiğinden militer bir yapısı olup askeri teşlilatlanma açısından temel bir yapı taşı oluşturmuştur.
*Değişkenler nedeni ile sık sık yer değiştirip keşifler yapabilme, yayılmacı bir politika benimseyerek at sürme konusunda gelişmişlik göstererek fetihçi bir ruh kazanabilme tecrübesine sahip olmuşlardır.
*Yaşamın çoğu at üzerinde geçtiğinden, atları göç etmek ve bulundukları boy/derebeyi hızlıca sevk ve idare edebilme yeteneğinin getirdiği ; Çadır, silah,dokuma gibi faliyetlerin kazanılmasını sağlamıştır.
*Yerleşik hayata geçilmediğinden sözlü edebiyat gelişmiştir.
ATLI GÖÇEBE KÜLTÜRÜN TÜRKLER'E DEZAVANTAJLARI ;
* Kurulan devletler daha çok federasyon şeklindedir.
*Tarımsal faliyetler, tarımsal araçlar ve tarım stratejisi gelişmemiştir.
*Konar-Göçer hayat benimsendiği için mimari yapılar gelişmemiştir.
*Yazı geç geldiğinden yazılı hukuk yoktur.Vergi sistemi gelişmemiştir.
**Genel olarak Göçebe Türkler çok baskı ve tehdit altında kalmadıkları zamanlar da daha çok yazlık ve kışlık olarak göç etmektedirler.
Uygurlar ile yerleşik hayata geçilmesinin ardından Atlı Göçebe Kültür büyük ölçüde sona ermiştir.**
Son düzenleme: