Arkadaşlar, Selanik'te Hürriyet Meydanı denilen bir meydan vardır.
Tanınmış bazı yerler bu meydanı çevirir.Olimpos Palas,Kristal,Yonyo,ve saire..
Bir gece Yonyo'nun ufak mahşer gibi kalabalık büyük salonun bir köşesinde
ufak bir merdivenle çıkılır bir de hususi oda oldugunu haber aldım ve oraya çıktım.
Ufak zarif bir salonda ağzı ağzına doluydu.Salonda bir masaya yaklaştığımı hatırlarım.
Bu masada ihtilalci kimseler varmış:Rakı ve bira içildiğine dikkat ettim.
Masayı işgal edenler çok vatansever konuşuyorlardı.İnkılap yapmaktan,
inkilap yapamilmek için büyük adam olmaktan bahsolmakta idi.
Herkesde büyük adam olmak hevesi vardı.Fakat büyük insan olmak için
insan nasıl ve kimin gibi olmalı idi? İçlerinden biri bağırdı:"-Cemal gibi olmak isterim."
Sofradakilerin hepsi, "-Bravo,dediler,Cemal gibi.."
Sonra hiç birini yakından tanımadığım bu zatlar hep birden bana döndüler.Ben
durgun ve sabit bi nazarla kendilerine baktım.Bu bakışımla,tabii bir şey anlatmak istiyordum.
Benim durgunluğumun ne demek istediğine dikkat eden yoktu.Benim onlardan daha çok,
her gün ve her gece temas etmekte oldugum Cemal bey hakkındaki düşüncelirine katılmamı bekliyorlardı.
Ben bilmem neden kendilerini menmun edicek bir şey söyleyememiştim.
Fakat içimden şunlar geçti. Bir adam ki,büyük olmaktan bahseder,
benim hoşuma gitmez.Bir adam ki,memleketi kurtarmak için evvela büyük adam olmak lazımdır,der ve bunun için bir de
örnek seçer,onun gibi olmayınca memleketin kurtulamayacığını kanaatinde bulunur,bu bir adam değildir.
Böyle düşünürken,sofra arkadaşlarımı memnun edemeyeceğimi hissettim.
Hiç şüphe etmem ki,bana dair hükümlerini menfi olmuştur.
Ve bu hükümlerimi makul bir surette izah edebilmek için demiş olsalar gerektir ki :
Bu acemi efendi,galiba kendilerini o kadar büyük görüyor ki
ve bu sebebten görüşü o kadar daralmıştır ki,artık büyüklüğü göremez hale gelmiştir.
Bu adam,arkadaşımız olamaz.O gece sofranın mahmurluğu etrafında iki anlayış belirdi:
Biri müspet,biri menfi.Bir anlayışa göre evvela büyük adam olmak,sonra memleketi kurtarmak lazımdır.Öteki anlayışa göre,
büyük adam lafla olmaz.Evvela memleketi kurtarmalı,ondan sonra dahi büyüklük mevzu bahis değildir.
Arkadaşlar! Size bu hikayeyi bugünkü duygumla,bugünkü tecrübemle söyleyemiyorum.Yonyo'nun hususi odasında gördüklerimin
bana verdiği fikir bu idi.
Kaynak: Atatürk'ün Hatıraları-Ahmet Almaz
