- 20 Ağu 2016
- 8,754
- 411
Bu konumda sizlere, Delphide kullanabileceğiniz Matematiksel, Logical operatörleri gruplandırarak örnekler ile detaylı bir şekilde bilgilendirmeye çalışacağım 
Matematiksel Operatörler : Matematiksel işlemlerde kullanabileceğiniz operatörler tablo halinde verilmiştir.
Logical Operatörler : Mantıksal işlemlerinizde kullanabileceğiniz bir çok operatörü Delphi size sunmaktadır. Aşağıda bu operatörlerden bahsedilmektedir.
Not : Dönen değerin olumsuzunu belirtmek için kullanılan Mantıksal operatördür (Eğer true dönerse false. False dönerse true). Genellikledallanma, karşılaştırma işlemlerinde kullanılır.
Eğer yukarıdaki if satırında not komutu kullanılmazsa, formun başlığında hiç bir zaman metninizi yazdıramazsınız. Burada şunu da hatırlatalım, Boolean tip bir değişken tanımlandığında varsayılan değeri false dır.
And : Aynı anda iki sonucu beraber değerlendirebilmek amaçlıkullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if Case vs.) durumlar içinaynıanda birden fazla şartısağlama amaçlı kullanılmaktadır.
Or: Belirtilen sonuçlardan herhangi bir tanesinin doğruluğunun yeterli olduğu durumlarda kullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if case) durumlar için şartlardan herhangi bir tanesinin sağlanmasının yeterli olduğu durumlar için kullanılır. Aşağıda hem and hem de oriçin örneklendirme yapılmıştır.
İlk Olarak and operatörünü örneklendirelim. Örnekte notun 50 ile 100 arasında olması şartı aranmaktadır. Dikkat edeceğiniz husus hem 50 den büyük, hem de 100 den küçük olma zorunluluğudur.
Şimdi de diğer operatörümüz olan Or seçeneğini örneklendirelim. Örneğimizde notlar isimli değişkenin değeri kontrol edilerek, şayet 0 dan küçük veya 100 den büyük olmasıdurumunda gerekli olan uyarı, formun başlığında kullanıcıya iletilmektedir. Dikkat edeceğiniz husus, belirtilen şartlardan bir tanesinin true değeri döndürmesinin (doğru olması) uyarının verilmesi için yeterli olacağıdır.
Procedure içerisinde notlar isimli değişkenin değeri 100 den büyük olduğu için ikinci şart sağlanmakta, dolayısıyla (şartlardan birisi true olduğu için) if satırı true değerini döndürmekte ve uyarı mesajında formun başlığında kullanıcıya göstermektedir.
Matematiksel Operatörler : Matematiksel işlemlerde kullanabileceğiniz operatörler tablo halinde verilmiştir.
Kod:
procedure TForm1.ButtonClick(Sender: TObject);
var
sayi:Integer;
sonuc:Real;
begin
sayi:=22; //Değişkene değer atanıyor
sonuc:=sayi mod 4; //Bölümden kalan
Form1.Caption := FloatToStr(sonuc); //2 Yazar
end;
end.Logical Operatörler : Mantıksal işlemlerinizde kullanabileceğiniz bir çok operatörü Delphi size sunmaktadır. Aşağıda bu operatörlerden bahsedilmektedir.
Not : Dönen değerin olumsuzunu belirtmek için kullanılan Mantıksal operatördür (Eğer true dönerse false. False dönerse true). Genellikledallanma, karşılaştırma işlemlerinde kullanılır.
Kod:
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
var
deger:Boolean; //Tanımlandığı anda varsayılan değer false
begin
if not (deger=false) then
Form1.Caption := 'Değer fasle';
end;
end.Eğer yukarıdaki if satırında not komutu kullanılmazsa, formun başlığında hiç bir zaman metninizi yazdıramazsınız. Burada şunu da hatırlatalım, Boolean tip bir değişken tanımlandığında varsayılan değeri false dır.
And : Aynı anda iki sonucu beraber değerlendirebilmek amaçlıkullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if Case vs.) durumlar içinaynıanda birden fazla şartısağlama amaçlı kullanılmaktadır.
Or: Belirtilen sonuçlardan herhangi bir tanesinin doğruluğunun yeterli olduğu durumlarda kullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if case) durumlar için şartlardan herhangi bir tanesinin sağlanmasının yeterli olduğu durumlar için kullanılır. Aşağıda hem and hem de oriçin örneklendirme yapılmıştır.
İlk Olarak and operatörünü örneklendirelim. Örnekte notun 50 ile 100 arasında olması şartı aranmaktadır. Dikkat edeceğiniz husus hem 50 den büyük, hem de 100 den küçük olma zorunluluğudur.
Kod:
Procedure TForm1.Button3Click(Sender: TObject);
var
notlar:Integer;
begin
notlar:=70;
if (notlar>=50) and (notlar<=100) then
Form1.Caption:='Sınıfı Geçtiniz';
end;
end.Şimdi de diğer operatörümüz olan Or seçeneğini örneklendirelim. Örneğimizde notlar isimli değişkenin değeri kontrol edilerek, şayet 0 dan küçük veya 100 den büyük olmasıdurumunda gerekli olan uyarı, formun başlığında kullanıcıya iletilmektedir. Dikkat edeceğiniz husus, belirtilen şartlardan bir tanesinin true değeri döndürmesinin (doğru olması) uyarının verilmesi için yeterli olacağıdır.
Kod:
Procedure TForm1.Button4Click(Sender: TObject);
var
notlar:Integer;
begin
notlar:=120;
if (notlar<0) or (notlar>100) then
Form1.Caption:='Notu Yanlış Girdiniz';
end;
end.Procedure içerisinde notlar isimli değişkenin değeri 100 den büyük olduğu için ikinci şart sağlanmakta, dolayısıyla (şartlardan birisi true olduğu için) if satırı true değerini döndürmekte ve uyarı mesajında formun başlığında kullanıcıya göstermektedir.
