[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Kriptolama Güvenligi ve Kriptoanaliz
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifrelenen metnin ne kadar güvenli oldugu ve çözümlenmesi için yapılacak [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]atak tiplerinin neler oldugunun bilinmesi önemlidir.[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tablo 1 de sifrelenen mesajı çözmek için yapılan atak tipleri ve kripto [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]analistin neler bildigi gösterilmistir.
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mutlak ve Hesaplama Güvenligi
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]iki farklı temel yöntem ile sifreler güvenli olabilir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]1. Mutlak Güvenlik: Bilgisayar gücü ne kadar fazla olursa olsun sifre hiçbir
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sekilde kırılamaz.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]2. Hesaplamaya baglı güvenlik: Verilen bilgisayar gücü sınırları içinde,
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]hesaplama zamanının çok uzun olmasından dolayı sifre kırılamaz.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tablo 1. [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifrelenen mesaja kars[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ı yapılan atak tipleri
Hesaplamaya baglı güvenlik için sifreleme algoritması ve kullanılan anahtar [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]uzunlugu önemlidir. Çözümleme süresi için gerekli olacak zaman hesabı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ortalama olarak alternatif sifre sayısının yarısı kadardır. Bilgisayar hesaplama [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]gücünü ise paralel mimarili tasarım ile artırmak mümkün olmaktadır
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]GiZLi VE AÇIK ANAHTARLI KRiPTO SiSTEMLER
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bu bölüm, gizli ve açık anahtarlı sifrelemeye genel bir giris mahiyetindedir. ilk [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]önce, gizli anahtarlı kripto sistemlerden bahsedilmistir. Daha sonra eliptik egri [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]kripto sistemi dısındaki açık anahtarlı sifreleme yöntemleri için, uygulanabilir [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]olarak gösterilen en bilindik sifreleme/sifre çözme algoritmaları olan DSE,[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]RSA ve El-Gamal algoritmaları incelenmistir. Daha sonra da açık anahtarlı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sistemler için, anahtar dagıtımı ve anahtar dagıtım yönetimleri incelenmistir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif] Gizli Anahtarlı (Simetrik) Kripto Sistemler
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Gizli anahtarlı kriptografik sistemler tarihin ilk devirlerinden beri dünyada [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]kullanımı süregelen kriptografik sistemlerdir. Bu sistemlerde sifreleme [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]algoritması ve sifre çözme algoritması birbirinin tersi seklindedir. Öncelikle [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]haberlesecek iki grup aralarında gizli bir anahtar tespit ederler. Eger bu iki [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]grup birbirlerine yakın yerlerde yer almıyorlarsa güvenli bir haberlesme analı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]veya güvenilir bir kurye yoluyla anahtarları birbirlerine ulastırabilirler. Bir taraf [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sifreleme algoritmasında girdi olarak açık metin (P) ve anahtarı (K) uygular, [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ardından sifreli metin (C) yi elde eder ve mesajın alıcısına gönderir. Mesaj [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]alıcısı ise sifre çözme algoritmasının girdileri olarak sifreli metin (C) yi ve aynı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif](K) anahtarını kullanır ve ardından çıktı olarak açık metin (P[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]) yi elde eder
Gizli anahtarlı kripto sistem ile haberlesme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Gizli anahtarlı kripto sistemleri uygulama sahalarında ikiye ayrılır;[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Blok sifreleme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifreleme ve sifre çözme isleminde metinler sabit uzunluklu dizilere bölünüp [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]blok blok isleme tabi tutulur (örnegin 8, 16, 32 bit veya bayt). Anahtar[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]uzunlugu ise yine sabittir. Blok sifrelemeye örnek olarak IBM tarafından 1976 [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]yılında tasarlanan ve A.B.D Teknoloji Standartları Enstitüsü NIST tarafından [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]her dört yılda bir güvenligi onaylanan DES (Data Encryption Standard) [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]algoritması verilebilir. DES algoritması sifrelenecek metni 64 bitlik bloklar [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]halinde sifreler, kullandıgı anahtar boyu ise yine 64 bittir. Yalnız burada [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]anahtarın isaret bitlerinin ayıklanmaları durumunda anahtar boyunun 56 bite [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]indig[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ini hatırlatmak gerekir
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]
Dizi sifreleme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bu çesit sifrelemede algoritmanın girdisi yalnızca anahtardır. Algoritma [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]anahtardan rasgele bir diziye çok benzeyen kayan anahtar dizisi üretir. Daha [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sonra kayan anahtar dizisinin elemanları ile açık metin veya kapalı metin [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]dizisinin elemanları ikili tabanda toplanarak sifreleme veya sifre çözme islemi [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]tamamlanır. Dizi sifreleme algoritmalarına örnek olarak RC4 algoritması g[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]österilebilir.
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mesajı bit bit isler. (dizi olarak)[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]En çok bilineni Vernam sifreleyicisidir (aynı zamanda tek kullanımlık
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sistem (one-time pad) de denir).[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]1917’de AT&T de çalısan Vernam tarafından gelistirilmistir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Basit olarak mesaj bitlerini rasgele anahtar bitlerine ekler.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mesaj biti kadar anahtar biti gerekir. Pratikte zordur.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Anahtar tamamen rasgele oldugu için kosulsuz güvenlik saglanmıstır.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Böyle büyük bir anahtar dagıtımı güç oldugu için anahtar dizisi daha[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]küçük (taban) bir anahtardan üretilebilir. Bunun için rasgele sembol[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]fonksiyonları kullanılır.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Her ne kadar bu çok kolay gözükse de pratikte kriptografik olarak güçlü iyi[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]bir rasgele fonksiyon bulmak çok zordur. Bu halen birçok aras[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]tırmanın konusudur[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif] [/FONT]
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifrelenen metnin ne kadar güvenli oldugu ve çözümlenmesi için yapılacak [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]atak tiplerinin neler oldugunun bilinmesi önemlidir.[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tablo 1 de sifrelenen mesajı çözmek için yapılan atak tipleri ve kripto [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]analistin neler bildigi gösterilmistir.
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mutlak ve Hesaplama Güvenligi
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]iki farklı temel yöntem ile sifreler güvenli olabilir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]1. Mutlak Güvenlik: Bilgisayar gücü ne kadar fazla olursa olsun sifre hiçbir
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sekilde kırılamaz.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]2. Hesaplamaya baglı güvenlik: Verilen bilgisayar gücü sınırları içinde,
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]hesaplama zamanının çok uzun olmasından dolayı sifre kırılamaz.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Tablo 1. [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifrelenen mesaja kars[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ı yapılan atak tipleri
Hesaplamaya baglı güvenlik için sifreleme algoritması ve kullanılan anahtar [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]uzunlugu önemlidir. Çözümleme süresi için gerekli olacak zaman hesabı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ortalama olarak alternatif sifre sayısının yarısı kadardır. Bilgisayar hesaplama [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]gücünü ise paralel mimarili tasarım ile artırmak mümkün olmaktadır
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]GiZLi VE AÇIK ANAHTARLI KRiPTO SiSTEMLER
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bu bölüm, gizli ve açık anahtarlı sifrelemeye genel bir giris mahiyetindedir. ilk [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]önce, gizli anahtarlı kripto sistemlerden bahsedilmistir. Daha sonra eliptik egri [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]kripto sistemi dısındaki açık anahtarlı sifreleme yöntemleri için, uygulanabilir [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]olarak gösterilen en bilindik sifreleme/sifre çözme algoritmaları olan DSE,[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]RSA ve El-Gamal algoritmaları incelenmistir. Daha sonra da açık anahtarlı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sistemler için, anahtar dagıtımı ve anahtar dagıtım yönetimleri incelenmistir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif] Gizli Anahtarlı (Simetrik) Kripto Sistemler
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Gizli anahtarlı kriptografik sistemler tarihin ilk devirlerinden beri dünyada [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]kullanımı süregelen kriptografik sistemlerdir. Bu sistemlerde sifreleme [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]algoritması ve sifre çözme algoritması birbirinin tersi seklindedir. Öncelikle [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]haberlesecek iki grup aralarında gizli bir anahtar tespit ederler. Eger bu iki [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]grup birbirlerine yakın yerlerde yer almıyorlarsa güvenli bir haberlesme analı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]veya güvenilir bir kurye yoluyla anahtarları birbirlerine ulastırabilirler. Bir taraf [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sifreleme algoritmasında girdi olarak açık metin (P) ve anahtarı (K) uygular, [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ardından sifreli metin (C) yi elde eder ve mesajın alıcısına gönderir. Mesaj [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]alıcısı ise sifre çözme algoritmasının girdileri olarak sifreli metin (C) yi ve aynı [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif](K) anahtarını kullanır ve ardından çıktı olarak açık metin (P[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]) yi elde eder
Gizli anahtarlı kripto sistem ile haberlesme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Gizli anahtarlı kripto sistemleri uygulama sahalarında ikiye ayrılır;[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Blok sifreleme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Sifreleme ve sifre çözme isleminde metinler sabit uzunluklu dizilere bölünüp [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]blok blok isleme tabi tutulur (örnegin 8, 16, 32 bit veya bayt). Anahtar[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]uzunlugu ise yine sabittir. Blok sifrelemeye örnek olarak IBM tarafından 1976 [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]yılında tasarlanan ve A.B.D Teknoloji Standartları Enstitüsü NIST tarafından [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]her dört yılda bir güvenligi onaylanan DES (Data Encryption Standard) [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]algoritması verilebilir. DES algoritması sifrelenecek metni 64 bitlik bloklar [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]halinde sifreler, kullandıgı anahtar boyu ise yine 64 bittir. Yalnız burada [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]anahtarın isaret bitlerinin ayıklanmaları durumunda anahtar boyunun 56 bite [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]indig[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]ini hatırlatmak gerekir
[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]
Dizi sifreleme
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Bu çesit sifrelemede algoritmanın girdisi yalnızca anahtardır. Algoritma [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]anahtardan rasgele bir diziye çok benzeyen kayan anahtar dizisi üretir. Daha [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sonra kayan anahtar dizisinin elemanları ile açık metin veya kapalı metin [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]dizisinin elemanları ikili tabanda toplanarak sifreleme veya sifre çözme islemi [/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]tamamlanır. Dizi sifreleme algoritmalarına örnek olarak RC4 algoritması g[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]österilebilir.
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mesajı bit bit isler. (dizi olarak)[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]En çok bilineni Vernam sifreleyicisidir (aynı zamanda tek kullanımlık
[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]sistem (one-time pad) de denir).[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]1917’de AT&T de çalısan Vernam tarafından gelistirilmistir.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Basit olarak mesaj bitlerini rasgele anahtar bitlerine ekler.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Mesaj biti kadar anahtar biti gerekir. Pratikte zordur.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Anahtar tamamen rasgele oldugu için kosulsuz güvenlik saglanmıstır.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Böyle büyük bir anahtar dagıtımı güç oldugu için anahtar dizisi daha[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]küçük (taban) bir anahtardan üretilebilir. Bunun için rasgele sembol[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]fonksiyonları kullanılır.[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Her ne kadar bu çok kolay gözükse de pratikte kriptografik olarak güçlü iyi[/FONT]
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]bir rasgele fonksiyon bulmak çok zordur. Bu halen birçok aras[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]tırmanın konusudur[/FONT][FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif] [/FONT]
