Suse 9.2 Proffesional Kurulumu (Resimli Anlatım)

Kuruluma başlamadan önce hazırlık aşamasını yapmamızda yarar var. Sistem tek Hdd olup bölümlere ayrılmıştır.

Winxp veya win2000 kurulu sistemlerde öncelikli olarak biligisayarıma sağ tıklayıp “Yönet” bölümünü şeçerek işe başlıyoruz.Gelen pencerede sağ tarafdaki ağaç konsoldan Disk Yönetimi'ni seçiyoruz. Karşımıza gelen bölüm disk ve diklerimizin ne durumda olduğunu gösteren yönetim ekranında linux için ayıracağımız bölümü oluşturuyoruz.

Resimde;

:19.53 Gb Ntsf = win

H:15.96 Gb Ntfs = yedek

ve 39.06 Gb = formatlanmamış bir biçimde ayrılan linux bölümü örneğidir.

Not: Linux'de Ntfs dosya sistemlerinde veri kaybı yaşana bilmektedir. Bu sebeple win sistemini ve yedek için ayrılan bölümleri Fat32 dosya sisteminde yaparsanız linux içerisinden ulaşımda ve dosya alışverişinde herhangi bir problem yaşamazsınız.



Bu işlem tamamlandık dan sonra master cdrom içerisine boot cd olan 1.cd takıyoruz ve sistemimizi yeniden başlatıyoruz.

Karşımıza gelen boot yöneticisinden Installation seçeneğini seçiyoruz.



Installation seçeneğinden sonra kernel yüklemesi ve ardından sistem taramasına geçilecektir. Merak eden arkadaşlar Esc tuşuna basıp gerçekleşen aşamaları takip edebilirler.




Sistem taraması ve gerekli ayarlar sonunda Yast2 çalıştırılır ve karşımıza yükleme ekranı çıkar. Bu aşamada dil seçeneklerinden size uygun olanını şeçebilirsiniz. Biz Türkçe ile yola devam edeceğiz.



Kurulum ayarları bölümü bir çok bilgiyi içermekdedir. Ayrılmış bölümlerin içerisine girip dolaşabilirsiniz. Taki Kabul et butonuna başıncaya kadar diskinize hiçbirşey yazılmayacaktır. Bu aşamada önce Bölümlendirme tablosuna girelim ve Yast2 disklerimizi nasıl ayarlamış ona bakalım. Gerçi bilgi görünüyor ama



Biraz daha ayrıntılı bir biçim karşımıza gelecektir. Burada 2. seçenek olan Bölümlendirme seçeneklerini bu teklifin üzerine kur diyoruz.



Bu bölüm yast2 'nin bize diskimizi okuduğu ve ayarladığı bölümdür. İlk başta yapmış olduğumuz ayarlar burada dönüştürülmüş olarak karşımızda.

C:19.53 Gb Ntsf = win

H:15.96 Gb Ntfs = yedek

ve 39.06 Gb = formatlanmamış bir biçimde ayrılan linux bölümü örneğidir. ( hatırlatma! )
Bölüm ;
hda5 1Gb swap alanı ( yetersiz bellek 'ram' durumda bellek olarak kullanılacak bölüm )
hda5 38 Gb ise / (root) olarak bağlanmış ve reiserfs olarak formatlanmış bölüm haline dönmüştür.

Not : reiser dosya format biçimidir. Linux dünyasında en çok kullanılan reiser ve ext3 dosya sistemleridir. 38 Gb bölüme tıklayarak düzenle seçeneğinden format biçimini ext3 yapabilirsiniz. Ayrıca diğer format biçimlerinide görme şansına sahipsiniz.






Bir disk üzerinde maximum 4 tane ana bölüm(partition) oluşturabilirsiniz. Bunların hepsini “birincil(primary)” oluşturursanız başka disk oluşturma şansınız kalmaz. Bu yüzdendir ki “uzatılmış(extended)” disk bölümlerini kullanmaktayız. Uzatılmış bölümü diğer arka odalara açılabilen bir geçit olarak görebiliriz. Bu uzatılmış bölümün içine sanal diskler oluşturarak disk sayımızı onlu hanelere çıkarabiliyoruz. Yani oluşturduğumuz

Uzatılmış Disk bize yeni sanal diskler oluşturmamış için bir geçit sağlıyor. Bir çeşit kandırmaca da diyebiliriz buna.

Biraz da linux da disk isimlerinden bahsedelim. Disk isimleri şu şekilde anılmakta:

1.
ide kablosu master disk hda

2.
ide kablosu slave disk hdb

3.
ide kablosu slave disk hdc

4.
de kablosu slave disk hdd

Bu diskler hard disk yada cdrom olabilirler önemli değil. Ve diyelim ilk ide master kısmındaki harddiskininiz (ki genelde böyledir)

Bir primary (windows buna C: der) ve bir extended içinde 2 tane fat diskiniz(d: ve e: ) Ve birde ayırdığımız formatsız alan var. Bu disklerin isimleri aşağıdaki gibi olacaktır.

Hda1 (c: )

Hda2 000 (muhtemel oluşturulabilecek primary disk)

Hda3 000 (muhtemel oluşturulabilecek primary disk)

hda4 EXTENDED (her zaman sonda olur)

|||

==> <hda5(d) ,hda6(e), ve ayrılmamış alan(disk olmadığı için adlandırılmadı)

Aşamalardan sonra kurulum bölümüne geri dönüyoruz ve paket seçimini kontrol ediyoruz.

Paket seçimleri tamamen sizlere bağlı bir konudur. standart işaretlenen programlar haricinde bir çok şey yükleyebilirsiniz.

örn/: C/C++ Compiler and tools işaretli duruma getiriseniz C/C++ ile ilgili herşeyi almış olursunuz. Ayrıca Filtre bölümünden arama seçerseniz ve mozilla yazar aratırsanız Mozilla Firefox web tarayıcısını bulma kolaylığına kavuşmuş olursunuz.




Kurulum Yönetimine geri dönelim ve açılış yönetimi ile ilgili bilgi alalım.

Burada standart olarak Grub gelir. Siz içerisine girip bunu lilo'ya çevirebilirsiniz. Ayrıca timeout bölümünü 8 saniye yerine xx saniyeye çıkarabilirsiniz. timeout açılışta karşılama ekranının nekadar kalacağı hakkında bilgi vermektedir.

Açılış yöneticisi siteme girmeden önce hangi sistem ile çalışaçacağınızın belirlendiği bölümlümdür. Burada windows derseniz onunla çalışırsınız. Ama linux ile tanışınca bu genellikle hiç olmuyor...



Sonlandır diyerek Kurulum Yöneticisine dönüyoruz ve kurulumu başlatıroruz.Ayrıntılar bölümüne basarsanız yüklenen dosyaları izleyebilirsiniz.Sıra ile sizden seçimlerinize göre Cd 2.3.4.5 isteyecektir.

root : Linux çok kullanıcılı bir işletim sistemi olduğu için root kullanıcıların en üstünde olan istediği dizin ve dosyada istediği şekilde değişiklik yapabilen yöneticidir.

Linux'de root demek sorgusuz bir şekilde sizin verdiğiniz komutları linux'un yerine getirmesi olayıdır. root ile giriş yapılmışsa ve sistem ayarlarında bir değişiklik yapılacak ise verdiğiniz komutu hemen yapacaktır. Normal bir user ile girişiniz var ise kritik ayarlarda sizden root şifresi isteyecekdir.

Eğer linux'da yeni iseniz root olarak login olmamaya çalışın.



Ağ Yapılandırılması

Ağ ile ilgili bir çok yapılandırma burada gerçekleşir. Sistemi kurdukdan sonrada bu ayarları yapabilirsiniz.



Değiştir butonuna tıklayın...



Düzenle diyoruz...



Burada otomatik ip adreside alabiliriz yada elimiz ile de düzenleye biliriz.

Ana makina ve İsim sunucusu : Burada adsl kullanıcıları servis sağlayıcısının vermiş olduğu dns adreslerini girebilirler.örn: Bende;
1.dns 212.156.4.7
2.dns 212.156.4.1
3.dns 212.156.4.2
bunlar Türk telekom dns'leri.

Routing : Bu bölümde geçerli olan ağ geçidini belirliyosunuz. Tek kullanıcılı ev sistemlerinde bunların hiç birini düzenleme gereği duyulmayabilir.

Gerekli ayarlamalar bittikden sonra ileri diyelim ve sonlardır diyerek ağ yapılandırmasına dönelim. Yeni ayarlar burada gözükecekdir. Bu aşamada da ileri diyerek bir sonraki aşamaya geçelim.



Yapmış olduğunuz ağ ayarlamalarından sonra varsa internet bağlantınızı burada deneyebilirsiniz.



Kullanıcı ekleme:

root haricinde kullanacağınız kullanıcı adı ve şifresini burada belirliyosunuz. Ayrıca grup üyeliklerini de burada ayarlayabilirsiniz.

Grup Üyeliği: Linux çok kullanıcılı bir işletim sistemi olduğu için örn:/ olarak muhasebe diyerek bir grup oluşturup açmış olduğunuz bazı kullanıcıları bu gruba dahil edersiniz. bu sayede diğer grup daki üyeler muhasebe grubu dosya ve dizinlerine ulaşamazlar.

Kullanıcı yönetiminden bu ayarları yapabilirsiniz. Otomatik kullanıcı girişi derseniz şifre sormadan sisteme açmış olduğunuz kullanıcı olarak girecekdir.

Root haricinde kullanacağınız kullanıcı adı ve şifresini burada belirliyosunuz. Ayrıca grup üyeliklerini de burada ayarlayabilirsiniz.






Donanım Yapılandırması

Sisteminiz hakkında bilgi içerir. Grafik kartları,monitör,çözünürlük,yazıcılar,ses,tv kartları.vb. bunların içerisine girip gerekli ayarlamaları yapabilirsiniz. Yada sistem kurulumundan sonra Yast2 modulünden de yapabilirsiniz.








Bu yazıyı hazırlayan arkadaşımız Haldun Nalbantoğlu'na teşekkür ederiz. Umarım açıklayıcı ve yeni başlayan arkadaşlara ışık tutan bir döküman olmuştur. Saygılarımla...