1. Sistem Güncelleştirme
Hiçbir değişiklik yapılmamış bir Windows XP işletim sisteminde yüzlerce açık bulunduğu biliniyor. Microsoft da bu açıkları kapatmak için onlarca yama çıkarıyor.
Sistem güvenliğini sağlamada ve sistemi zararlı yazılımlardan korumada ilk adım her zaman güncel bir sisteme sahip olmaktır. Windows Update sitesini ara sıra ziyaret ederek ve otomatik güncelleştirmeyi açık tutarak , sistemin güncelliğini temin edebiliyoruz.
windows update
2. Yazılım Desteği
a.) Güvenlik Duvarları
Microsoft her ne kadar sistemi güncel tutmanın yeteceğini düşünse de gerçek dünyada işler böyle yürümüyor. Windows güvenlik duvarı sistem güvenliğini sağlamada yetersiz ve kullanışsız kalıyor. Bu durumda iş bize kalıyor ve etkili bir güvenlik duvarını sisteme yüklememiz gerekiyor. Küçük bir araştırma yaptığımızda piyasada seçebileceğimiz pek çok güvenlik duvarıyla karşılaşıyoruz. Eğer orta veya alt sınıf donanımlar kullanıyorsak en çok özelliği barındıran ve en etkili çalışan güvenlik duvarını seçmek sistemi ağırlaştıracağı için canımızı daha çok sıkabilir.
Ücretsiz alternatifler arasından Comodo ya da Zone gibi güvenlik duvarları yeterli güvenliği sağlayacaklardır. Comodo Firewallun yüklendiği ilk günlerde, çalışan veya yüklenmeye başlayan her program için defalarca kez soru sorması biraz bunaltıcı olabiliyor. Ama mantık sınırları içerisindeki sistem kaynağı kullanımı ona artı puan getiriyor.
Comodo Firewall
b.) Anti-virüsler
Sistem kaynağı tüketimi konusunda en çok sıkıntı yaşatan programlar anti-virüs yazılımlarıdır. Buna en uygun örnek Norton olacaktır. Çok detaylı arabirimi olmasına karşın paralı olması , sisteme aşırı yüklenmesi ve bununla beraber bilgisayarda performans kaybına yol açması Nortonu tercih listemizin en altına itiyor. Ücretsiz anti virüs programları arasında Avast görece olarak az performans kaybına sebep olmasıyla adını sıkça duyuruyor ancak zaman zaman bazı zararlı yazılımları tespit edemiyor. Yine de kullanılabilir. Ücretli anti-virüs yazılımlarından Nod32 görevini son derece iyi yapıyor. Bunun yanında sistem kaynakları tüketimi de mantıklı seviyelerde.
3. Çerezler, Olası Zararlı Linkler ve Önleme Yöntemleri
İnternetteki her adres iyi niyetle hazırlanmıyor. Sadece bilgisayarlara bir takım zararlı yazılımlar yüklemek için tasarlanan Internet siteleri olduğunu biliyoruz. Bu adreslere doğrudan girmesek bile güvenli görünen bazı Internet sitelerine gizlenmiş olabiliyorlar. Bununla birlikte bizim hangi adreslere girdiğimizi tespit etmek ve Internet kullanma alışkanlığımız hakkında bir profil oluşturmak için yazılmış çerezlerle (cookie) dolu bir bilgisayarı da kullanmak istemeyiz.
Teorik olarak C:\WINDOWS\system32\drivers\etc\hosts dosyasına salt okunur özelliğini kaldırdıktan sonra müdahale edebilir ve zararlı tüm adresleri başka bir adrese yönlendirerek etkisizleştirebiliriz. Ancak bu hem büyük zaman kaybı olacaktır hem de engelleyeceğimiz tüm adresleri tahmin etmemiz mümkün değildir. Bizim yerimize bunu ve daha fazlasını yapacak ücretsiz yazılımlar mevcut. Bunlar arasında sık güncellenmesiyle öne çıkan SpyBot Search and Destroy hem olası tüm zararlı linkleri hosts dosyasına ekleyerek yerel ipimize yönlendiriyor hem de firefox ve Internet Explorer da tracker cookie olarak bilinen çerezleri gereken ayarlamaları yaparak bilgisayara yüklenmelerini engelliyor.
Sbybot Search & Destroy
4. Tarayıcılar
Zararlı yazılımların (adware malware) pek çoğunun Windows XPye gömülü olarak gelen Internet Explorera yönelik yazıldığını biliyoruz. Bu yazılımlardan pek çoğu internet Explorerın eklentiler bölümüne kendisine ait bir kurulum çekirdeğini ekleyebiliyor. Her internet gezintisine çıktığımızda zararlı yazılımları silmiş olsak bile bu çekirdek dosyalar zararlı yazılımları tekrar yükleyebiliyor. Mozilla Firefox bu konuda daha iyimser bir tablo çiziyor . Tarama performansı da internet Explorerdan yüksek ancak Mozilla ekibi Firefoxun yüksek ram kullanımına henüz bir çözüm getirmiş değil. Düşük kapasiteli ram donanımına sahip kullanıcılar bu durumdan etkilenebiliyorlar. Buna karşın Firefox sürekli güncel tutulursa kendisi adına yeteri kadar güvenlik sağlayabiliyor.
Mozilla Firefox
Yukarıda adı geçen programlar en iyi ve en performanslı programlar olmayabilirler ancak sistemin uzun süre internet ortamında kullanılmasına rağmen bu kombinasyonlarla hiçbir zararlı yazılımdan etkilenmediği görüldü. daha iyi alternatifler yorumlara eklenebilir.
5. İnsan Faktörü
Sistemimiz bizim komutlarımızı yerine getirmek için tasarlanmıştır. Bu yüzden her ne kadar sıkı korunmuş olursa olsun bizim tarafımızdan bilerek ve ya bilmeyerek yüklenecek her türlü zararlı yazılıma karşı koymayacaktır. Biz bu yüzden neyin zararlı olup olmayacağını tahmin edebiliyor olmalıyız. Bu konuda bize en büyük yardımcı indirilecek dosyaların uzantıları olacaktır.
Örneğin bir müzik dosyasını bilgisayarımıza indirmek üzereyiz bize verilen linkteki sözde müzik dosyasının uzantısının ise .exe olduğunu görüyoruz. Biz belli başlı dosya uzantılılarını biliyorsak .exe dosyasının bir müzik dosyası olmadığını ve her türlü yazılımı içinde barındırma potansiyeli olan bir çalıştırılabilir dosya olduğunu da biliyoruz demektir. Böylece bu tuzaktan uzak durabiliriz. Dosya uzantılarıyla ilgili bunun gibi pek çok örnek verilebilir.
Özetle : .src .exe .bat gibi uzantılar spyware , adware , trojan ve virüs gibi çeşitli zararlı yazılımları taşıma potansiyeline sahiptir. Ancak pek çok yararlı program da bu uzantıları içerir.
.mp3 .mp4 .avi .bmp . gif .jpg .txt gibi uzantılarsa görüntü veya ses üzerine hazırlanmış multimedya dosyalarıdır. Çok uç örnekler hariç zararlı yazılımları taşımazlar.
Office dosyaları da artık eskisi kadar yaygın olmasa da makro virüslerini taşıyabilir. Dosyanın bunu taşıması için özellikle bu virüsü taşımak için hazırlanmış olması gerekir. Office yazılımları makro özelliklerinin çalıştırılıp çalıştırılmayacağını soracaktır. Çalıştırılması onaylanmadığı sürece zararsızdırlar.
6. Alternatifler
Eğer Windows uygulamalarına bağlı kalmak zorunda değilsek işletim sistemimizi değiştirerek kendimizi güven altına alabiliriz. Ücretsiz ve lisanslı olarak kullanabileceğimiz Linux dağıtımları arasında en başarılılarından birisi olan Ubuntu tüm ofis ve ev ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde ve kurulduktan sonra tüm işlerimize yetecek program desteğiyle birlikte geliyor.
Hiçbir değişiklik yapılmamış bir Windows XP işletim sisteminde yüzlerce açık bulunduğu biliniyor. Microsoft da bu açıkları kapatmak için onlarca yama çıkarıyor.
Sistem güvenliğini sağlamada ve sistemi zararlı yazılımlardan korumada ilk adım her zaman güncel bir sisteme sahip olmaktır. Windows Update sitesini ara sıra ziyaret ederek ve otomatik güncelleştirmeyi açık tutarak , sistemin güncelliğini temin edebiliyoruz.
windows update
2. Yazılım Desteği
a.) Güvenlik Duvarları
Microsoft her ne kadar sistemi güncel tutmanın yeteceğini düşünse de gerçek dünyada işler böyle yürümüyor. Windows güvenlik duvarı sistem güvenliğini sağlamada yetersiz ve kullanışsız kalıyor. Bu durumda iş bize kalıyor ve etkili bir güvenlik duvarını sisteme yüklememiz gerekiyor. Küçük bir araştırma yaptığımızda piyasada seçebileceğimiz pek çok güvenlik duvarıyla karşılaşıyoruz. Eğer orta veya alt sınıf donanımlar kullanıyorsak en çok özelliği barındıran ve en etkili çalışan güvenlik duvarını seçmek sistemi ağırlaştıracağı için canımızı daha çok sıkabilir.
Ücretsiz alternatifler arasından Comodo ya da Zone gibi güvenlik duvarları yeterli güvenliği sağlayacaklardır. Comodo Firewallun yüklendiği ilk günlerde, çalışan veya yüklenmeye başlayan her program için defalarca kez soru sorması biraz bunaltıcı olabiliyor. Ama mantık sınırları içerisindeki sistem kaynağı kullanımı ona artı puan getiriyor.
Comodo Firewall
b.) Anti-virüsler
Sistem kaynağı tüketimi konusunda en çok sıkıntı yaşatan programlar anti-virüs yazılımlarıdır. Buna en uygun örnek Norton olacaktır. Çok detaylı arabirimi olmasına karşın paralı olması , sisteme aşırı yüklenmesi ve bununla beraber bilgisayarda performans kaybına yol açması Nortonu tercih listemizin en altına itiyor. Ücretsiz anti virüs programları arasında Avast görece olarak az performans kaybına sebep olmasıyla adını sıkça duyuruyor ancak zaman zaman bazı zararlı yazılımları tespit edemiyor. Yine de kullanılabilir. Ücretli anti-virüs yazılımlarından Nod32 görevini son derece iyi yapıyor. Bunun yanında sistem kaynakları tüketimi de mantıklı seviyelerde.
3. Çerezler, Olası Zararlı Linkler ve Önleme Yöntemleri
İnternetteki her adres iyi niyetle hazırlanmıyor. Sadece bilgisayarlara bir takım zararlı yazılımlar yüklemek için tasarlanan Internet siteleri olduğunu biliyoruz. Bu adreslere doğrudan girmesek bile güvenli görünen bazı Internet sitelerine gizlenmiş olabiliyorlar. Bununla birlikte bizim hangi adreslere girdiğimizi tespit etmek ve Internet kullanma alışkanlığımız hakkında bir profil oluşturmak için yazılmış çerezlerle (cookie) dolu bir bilgisayarı da kullanmak istemeyiz.
Teorik olarak C:\WINDOWS\system32\drivers\etc\hosts dosyasına salt okunur özelliğini kaldırdıktan sonra müdahale edebilir ve zararlı tüm adresleri başka bir adrese yönlendirerek etkisizleştirebiliriz. Ancak bu hem büyük zaman kaybı olacaktır hem de engelleyeceğimiz tüm adresleri tahmin etmemiz mümkün değildir. Bizim yerimize bunu ve daha fazlasını yapacak ücretsiz yazılımlar mevcut. Bunlar arasında sık güncellenmesiyle öne çıkan SpyBot Search and Destroy hem olası tüm zararlı linkleri hosts dosyasına ekleyerek yerel ipimize yönlendiriyor hem de firefox ve Internet Explorer da tracker cookie olarak bilinen çerezleri gereken ayarlamaları yaparak bilgisayara yüklenmelerini engelliyor.
Sbybot Search & Destroy
4. Tarayıcılar
Zararlı yazılımların (adware malware) pek çoğunun Windows XPye gömülü olarak gelen Internet Explorera yönelik yazıldığını biliyoruz. Bu yazılımlardan pek çoğu internet Explorerın eklentiler bölümüne kendisine ait bir kurulum çekirdeğini ekleyebiliyor. Her internet gezintisine çıktığımızda zararlı yazılımları silmiş olsak bile bu çekirdek dosyalar zararlı yazılımları tekrar yükleyebiliyor. Mozilla Firefox bu konuda daha iyimser bir tablo çiziyor . Tarama performansı da internet Explorerdan yüksek ancak Mozilla ekibi Firefoxun yüksek ram kullanımına henüz bir çözüm getirmiş değil. Düşük kapasiteli ram donanımına sahip kullanıcılar bu durumdan etkilenebiliyorlar. Buna karşın Firefox sürekli güncel tutulursa kendisi adına yeteri kadar güvenlik sağlayabiliyor.
Mozilla Firefox
Yukarıda adı geçen programlar en iyi ve en performanslı programlar olmayabilirler ancak sistemin uzun süre internet ortamında kullanılmasına rağmen bu kombinasyonlarla hiçbir zararlı yazılımdan etkilenmediği görüldü. daha iyi alternatifler yorumlara eklenebilir.
5. İnsan Faktörü
Sistemimiz bizim komutlarımızı yerine getirmek için tasarlanmıştır. Bu yüzden her ne kadar sıkı korunmuş olursa olsun bizim tarafımızdan bilerek ve ya bilmeyerek yüklenecek her türlü zararlı yazılıma karşı koymayacaktır. Biz bu yüzden neyin zararlı olup olmayacağını tahmin edebiliyor olmalıyız. Bu konuda bize en büyük yardımcı indirilecek dosyaların uzantıları olacaktır.
Örneğin bir müzik dosyasını bilgisayarımıza indirmek üzereyiz bize verilen linkteki sözde müzik dosyasının uzantısının ise .exe olduğunu görüyoruz. Biz belli başlı dosya uzantılılarını biliyorsak .exe dosyasının bir müzik dosyası olmadığını ve her türlü yazılımı içinde barındırma potansiyeli olan bir çalıştırılabilir dosya olduğunu da biliyoruz demektir. Böylece bu tuzaktan uzak durabiliriz. Dosya uzantılarıyla ilgili bunun gibi pek çok örnek verilebilir.
Özetle : .src .exe .bat gibi uzantılar spyware , adware , trojan ve virüs gibi çeşitli zararlı yazılımları taşıma potansiyeline sahiptir. Ancak pek çok yararlı program da bu uzantıları içerir.
.mp3 .mp4 .avi .bmp . gif .jpg .txt gibi uzantılarsa görüntü veya ses üzerine hazırlanmış multimedya dosyalarıdır. Çok uç örnekler hariç zararlı yazılımları taşımazlar.
Office dosyaları da artık eskisi kadar yaygın olmasa da makro virüslerini taşıyabilir. Dosyanın bunu taşıması için özellikle bu virüsü taşımak için hazırlanmış olması gerekir. Office yazılımları makro özelliklerinin çalıştırılıp çalıştırılmayacağını soracaktır. Çalıştırılması onaylanmadığı sürece zararsızdırlar.
6. Alternatifler
Eğer Windows uygulamalarına bağlı kalmak zorunda değilsek işletim sistemimizi değiştirerek kendimizi güven altına alabiliriz. Ücretsiz ve lisanslı olarak kullanabileceğimiz Linux dağıtımları arasında en başarılılarından birisi olan Ubuntu tüm ofis ve ev ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde ve kurulduktan sonra tüm işlerimize yetecek program desteğiyle birlikte geliyor.
